اختلاف پس از برهان (قرآن)انسانها بس از شنیدن برهان بر مطالب حق چند دسته‌اند برخی ایمان آورده و برخی همچنان به اختلاف دامن میزنند. ۱ - اختلاف انسانهااختلاف بعضی ازانسانها پس از ارائه برهان از سوی انبیا همچنان باقی ماند. ۱. کان الناس امة وحدة فبعث الله النبیین مبشرین ومنذرین... وما اختلف فیه الا الذین اوتوه من بعد ما جاءتهم البینـت.. مردم (در آغاز) یک دسته بودند (و تضادی در میان آنها وجود نداشت. بتدریج جوامع و طبقات پدید آمد و اختلافات و تضادهایی در میان آنها پیدا شد، در این حال) خداوند، پیامبران را برانگیخت تا مردم را بشارت و بیم دهند و کتاب آسمانی ، که به سوی حق دعوت می‌کرد، با آنها نازل نمود تا در میان مردم، در آنچه اختلاف داشتند، داوری کند. (افراد باایمان، در آن اختلاف نکردند) تنها (گروهی از) کسانی که کتاب را دریافت داشته بودند، و نشانه‌های روشن به آنها رسیده بود، به خاطر انحراف از حق و ستمگری، در آن اختلاف کردند. خداوند، آنهایی را که ایمان آورده بودند، به حقیقت آنچه مورد اختلاف بود، به فرمان خودش، رهبری نمود. (اما افراد بی ایمان، هم چنان در گمراهی و اختلاف، باقی ماندند.) و خدا، هر کس را بخواهد، به راه راست هدایت می‌کند. ۲. تلک الرسل فضلنا بعضهم علی بعض... ولو شاء الله ما اقتتل الذین من بعدهم من بعد ما جاءتهم البینـت ولـکن اختلفوا فمنهم من ءامن ومنهم من کفر.. بعضی از آن رسولان را بر بعضی دیگر برتری دادیم برخی از آنها، خدا با او سخن می‌گفت و بعضی را درجاتی برتر داد و به عیسی بن مریم، نشانه‌های روشن دادیم و او را با «روح القدس» تایید نمودیم (ولی فضیلت و مقام آن پیامبران، مانع اختلاف امت ها نشد.) و اگر خدا می‌خواست، کسانی که بعد از آنها بودند، پس از آن همه نشانه‌های روشن که برای آنها آمد، جنگ و ستیز نمی‌کردند (اما خدا مردم را مجبور نساخته و آنها را در پیمودن راه سعادت، آزاد گذارده است) ولی این امتها بودند که با هم اختلاف کردند بعضی ایمان آوردند و بعضی کافر شدند (و جنگ و خونریزی بروز کرد. و باز) اگر خدا می‌خواست، با هم پیکار نمی‌کردند ولی خداوند، آنچه را می‌خواهد، (از روی حکمت) انجام می‌دهد (و هیچ کس را به قبول چیزی مجبور نمی‌کند) ۳. ولاتکونوا کالذین تفرقوا واختلفوا من بعد ما جآءهم البینـت.. و مانند کسانی نباشید که پراکنده شدند و اختلاف کردند (آن هم) پس از آنکه نشانه‌های روشن (پروردگار) به آنان رسید! و آنها عذاب عظیمی دارند ۲ - اختلاف اهل کتاباختلاف اهل‌کتاب، پس از اقامه براهين آشكار براى آنان: ۱. ولاتکونوا کالذین تفرقوا واختلفوا من بعد ما جآءهم البینـت واولـئک لهم عذاب عظیم. و مانند کسانی نباشید که پراکنده شدند و اختلاف کردند (آن هم) پس از آنکه نشانه‌های روشن (پروردگار) به آنان رسید! و آنها عذاب عظیمی دارند مقصود از «الذین» یهود و نصارا می‌باشند. ۲. و ما تفرق الذین اوتوا الکتـب الا من بعد ما جاءتهم البینة.. اهل کتاب (نیز در دین خدا) اختلاف نکردند مگر بعد از آنکه دلیل روشن برای آنان آمد ۳ - پانویس
۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۲۳۰، برگرفته از مقاله «اختلاف پس از برهان». |