احراز تعبدیاحراز تعبدی به معنای کشف ظنّی حکم واقعی از طریق اماره معتبر شرعی می‌باشد به عبارت دیگر احراز تعبدی به معنای کشف تعبدی واقع برای مکلف می‌باشد و مقابل احراز حقیقی و واقعی است. ۱ - منظور از احراز تعبدیدر صورتی که مکلف به حکم واقعی قطع پیدا کند، چون کاشفیت قطع از واقع، کامل و تام است، در اصطلاح گفته می‌شود که به احراز حقیقی، به حکم واقعی دست یافته است؛ ولی اگر به وسیله «اماره» به حکم واقعی دست یابد، چون به حکم واقعی ظن پیدا می‌کند، پس واقع به مقدار زیادی برای او کشف می‌گردد، اما احتمال کمی هم داده می‌شود که در دست یابی به واقع، خطا کرده باشد، در این گونه موارد اگر شارع به مکلف بگوید مؤدای اماره را در حکم واقع محسوب نما و احتمال خطا را نادیده بگیر، در حقیقت، از راه تتمیم کشف کامل کردن درجه کشف اماره از واقع از روی تعبد، اماره را جانشین قطع می‌نماید و به این صورت، اماره سبب احراز تعبدی حکم واقعی می‌گردد. ۲ - علت تسمیه به دلیل محرزاماره را دلیل محرز نیز می‌نامند، زیرا ناظر به واقع و در صدد کشف و احراز آن است. ۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۰۱، برگرفته از مقاله «احراز تعبدی». |