ابوعبدالله محمد بن محمد عبدری فاسی«ابن حاج، ابو عبدالله محمد بن محمد بن محمد عبدری فاسی»، (د ۲۰ جمادی الاول ۷۳۷ ق)، فقیه مالکی است. ۱ - معرفی اجمالیبا توجه به اینکه مدت زندگی او را بیش از ۸۰ سال نوشته‌اند، می‌توان تولد او را در حدود ۶۵۷ ق تخمین زد. ابن حاج در آغاز از علمای فاس دانش آموخت، آنگاه به قاهره رفت و تا پایان عمر در آنجا اقامت گزید. وی پس از عمری دراز، در قاهره درگذشت و در قرافه (در نزدیکی قاهره) به خاک سپرده شد. ابن حاج، شاگرد نزدیک ابومحمد عبدالله بن ابی جمره بوده و از او و دیگر مشایخ صوفیه تعالیم آنان را فراگرفته است. حجوی حتی او را صاحب طریقه‌ای مشهور در تصوف دانسته است. ابن قاضی مکناسی نیز به صوفی بودن او تصریح کرده است. از دیگر مشایخ ابن حاج می‌توان تقی الدین عبید اسعردی را ذکر کرد که نزد او «موطا» مالک را به روایت یحیی بن یحیی فراگرفته است. از شاگردان و راویان وی نیز می‌توان از محمد بن رافع سلامی یاد کرد. ۲ - آثار۱. المدخل تنمیة الاعمال بتحسین النیات و التنبیه علی بعض البدع و العوائد التی انتحلت و بیان شناعتها و قبحها (نام دیگر این اثر ، مدخل الشرع الشریف علی المذاهب الاربعة است که ظاهرا تالیف آن را در ۷۳۲ ق/ ۱۳۳۲ م به پایان آورده است؛ ۲. شموس الانوار و کنوز الاسرار، در علم حروف؛ ۳. بلوغ القصد و المنی فی خواص اسماء الله الحسنی. [۱]
دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۲۹۳.
۳ - عناوین مرتبطرحلة العبدری (کتاب) . ۴ - پانویس
۵ - منبعنرم افزار جغرافیای جهان اسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |