زمان تقریبی مطالعه: 7 دقیقه
 

ابوبکر بن علی حدادی





‌حَدّادی، ابوبکر بن علی، ملقب به رضی‌الدین، فقیه و زاهد حنفی قرن هشتم بود. برخی منابع لقب او را حداد ذکر کرده‌اند.
[۱] علی‌ بن حسن خزرجی، العقود اللؤلؤیة فی تاریخ الدولة الرسولیة، ج۲، ص۲۴۳، ج ۲، چاپ محمد بن علی اکوع، صنعا ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲] ابن‌ دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۱۲، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
[۳] ابن‌ دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۶۱، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
[۴] ابن‌ دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۶۹، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.



۱ - شناخت مختصر



وی در ۷۲۰ در عَبّادیه، از مناطق اطراف زَبید (شهری در یمن)، به دنیا آمد.
[۵] خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۶۷، بیروت ۱۹۹۹.
در پاره‌ای منابع نام پدر او محمد ذکر شده است
[۶] حاجی‌خلیفه، ج ۲، ستون ۱۴۸۸.
[۷] یوسف الیان سرکیس، معجم‌المطبوعات العربیة والمعربة،ج ۱، ستون ۷۴۶، قاهره ۱۳۴۶/۱۹۲۸، چاپ افست قم ۱۴۱۰.
[۸] المکتبة الازهریة، فهرس الکتب الموجودة بالمکتبة الازهریة، ج ۲، ص ۱۳۵، قاهره ۱۳۶۴ـ۱۳۶۸/ ۱۹۴۵ـ۱۹۴۹.
او نزد پدرش و نیز نزد علی‌ بن نوح اُبْوی، علی‌ بن عمر علوی و سراج‌الدین ابوبکر بن علی هاملی درس خواند و در علوم گوناگون تبحر یافت
[۹] حاجی‌خلیفه،ج ۲، ستون ۱۸۶۸.
[۱۰] محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعدالقرن السابع، ج۱، ص۱۶۶، قاهره ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت (بی‌تا).
و به نوشته خزرجی
[۱۱] علی‌ بن حسن خزرجی، العقود اللؤلؤیة فی تاریخ الدولة الرسولیة، ج۲، ص۲۴۳، ج ۲، چاپ محمد بن علی اکوع، صنعا ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
شاگردانی تربیت کرد. وی را به زهد و عبادت ستوده‌اند. او در سال ۸۰۰ در زبید فوت کرد و در همان‌جا در مقبره باب‌القرتب دفن شد.
[۱۲] علی‌ بن حسن خزرجی، العقود اللؤلؤیة فی تاریخ الدولة الرسولیة، ج۲، ص۲۵۹، ج ۲، چاپ محمد بن علی اکوع، صنعا ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۱۳] ابن‌ دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۱۲، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
[۱۴] ابن‌دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۶۱، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
[۱۵] ابن‌ دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۶۹، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
[۱۶] حاجی‌خلیفه،ج ۱، ستون ۴۴۶.
[۱۷] محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعدالقرن السابع، ج۱، ص۱۶۶، قاهره ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت (بی‌تا).


۲ - آثار



حدادی بیش از بیست اثر دارد که بیش‌تر آن‌ها فقهی است.
[۱۸] محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعدالقرن السابع، ج۱، ص۱۶۶، قاهره ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت (بی‌تا).
آثار و آرای فقهی او بعدها مورد توجه برخی فقهای حنفی قرارگرفت.
[۱۹] ابن‌ نجیم، البحرالرائق شرح کنزالدقائق، ج۱، ص۱۳۶، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
[۲۰] ابن‌ نجیم، البحرالرائق شرح کنزالدقائق، ج۱، ص۳۹۳، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
[۲۱] ابن‌ نجیم، البحرالرائق شرح کنزالدقائق، ج۲، ص۶۲۰، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
[۲۲] ابن‌نجیم، البحرالرائق شرح کنزالدقائق، ج۳، ص۴۳۲، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
[۲۳] ابن‌ عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، ج۲، ص۴۵۵، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
[۲۴] ابن‌ عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، ج۲، ص۶۱۲، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
[۲۵] ابن‌ عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، ج۳، ص۳۷۷، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
[۲۶] ابن‌ عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، ج۳، ص۳۹۶، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
[۲۷] ابن‌ عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، ج۴، ص۲۷۳، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
مهم‌ترین آثار فقهی وی عبارت‌اند از: شرح کتاب مختصر از احمد بن محمد قدوری به نام السراج الوهاج الموضح لکل طالب محتاج و تلخیص آن با نام الجوهرة النیرة (المنیرة؛ مصر ۱۳۲۲)؛ شرح کتاب فقهی المنظومة الهاملیة اثر استادش سراج‌الدین هاملی با نام سراج الظلام؛ و النورالمستنیر، شرح منظومه عمر بن محمد نسفی در علم خلاف و فقه تطبیقی
[۲۸] حاجی‌خلیفه،ج ۱، ستون ۶۲۱.
[۲۹] حاجی‌خلیفه،ج۲، ستون ۱۶۳۱، ۱۸۶۷ـ ۱۸۶۸.
[۳۰] محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعدالقرن السابع، ج۱، ص۱۶۶، قاهره ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت (بی‌تا).
[۳۱] یوسف الیان سرکیس، معجم‌المطبوعات العربیة والمعربة، ج ۱، ستون ۷۴۶، قاهره ۱۳۴۶/۱۹۲۸، چاپ افست قم ۱۴۱۰.
[۳۲] المکتبة الازهریة، فهرس الکتب الموجودة بالمکتبة الازهریة،ج۲، ص۱۳۵ـ۱۳۶، قاهره ۱۳۶۴ـ۱۳۶۸/ ۱۹۴۵ـ۱۹۴۹.
حاجی‌خلیفه
[۳۳] حاجی‌خلیفه،ج۱، ستون ۱۳۶۷.
اثری فقهی با نام الرحیق‌المختوم را به او نسبت داده‌است.
کشف ‌التنزیل فی تحقیق التأویل معروف به تفسیر حدادی، و شرح قصیده قید الأوابد سروده اسماعیل‌ بن ابراهیم ربعی
[۳۴] حاجی‌خلیفه،ج ۱، ستون ۴۴۶.
[۳۵] حاجی‌خلیفه،ج ۲، ستون ۱۳۶۷ـ۱۳۶۸.
[۳۶] حاجی‌خلیفه، ج ۲، ستون ۱۴۸۸.
نیز از آثار مهم حدادی است.

۳ - فهرست منابع



(۱) ابن‌ دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
(۲) ابن‌ عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
(۳) ابن‌ نجیم، البحرالرائق شرح کنزالدقائق، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
(۴) حاجی‌خلیفه.
(۵) علی‌ بن حسن خزرجی، العقود اللؤلؤیة فی تاریخ الدولة الرسولیة، ج ۲، چاپ محمد بن علی اکوع، صنعا ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۶) خیرالدین زرکلی، الاعلام، بیروت ۱۹۹۹.
(۷) یوسف الیان سرکیس، معجم‌المطبوعات العربیة والمعربة، قاهره ۱۳۴۶/۱۹۲۸، چاپ افست قم ۱۴۱۰.
(۸) محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعدالقرن السابع، قاهره ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت (بی‌تا).
(۹) المکتبة الازهریة، فهرس الکتب الموجودة بالمکتبة الازهریة، قاهره ۱۳۶۴ـ۱۳۶۸/ ۱۹۴۵ـ۱۹۴۹.

۴ - پانویس


 
۱. علی‌ بن حسن خزرجی، العقود اللؤلؤیة فی تاریخ الدولة الرسولیة، ج۲، ص۲۴۳، ج ۲، چاپ محمد بن علی اکوع، صنعا ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۲. ابن‌ دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۱۲، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
۳. ابن‌ دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۶۱، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
۴. ابن‌ دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۶۹، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
۵. خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۶۷، بیروت ۱۹۹۹.
۶. حاجی‌خلیفه، ج ۲، ستون ۱۴۸۸.
۷. یوسف الیان سرکیس، معجم‌المطبوعات العربیة والمعربة،ج ۱، ستون ۷۴۶، قاهره ۱۳۴۶/۱۹۲۸، چاپ افست قم ۱۴۱۰.
۸. المکتبة الازهریة، فهرس الکتب الموجودة بالمکتبة الازهریة، ج ۲، ص ۱۳۵، قاهره ۱۳۶۴ـ۱۳۶۸/ ۱۹۴۵ـ۱۹۴۹.
۹. حاجی‌خلیفه،ج ۲، ستون ۱۸۶۸.
۱۰. محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعدالقرن السابع، ج۱، ص۱۶۶، قاهره ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت (بی‌تا).
۱۱. علی‌ بن حسن خزرجی، العقود اللؤلؤیة فی تاریخ الدولة الرسولیة، ج۲، ص۲۴۳، ج ۲، چاپ محمد بن علی اکوع، صنعا ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۲. علی‌ بن حسن خزرجی، العقود اللؤلؤیة فی تاریخ الدولة الرسولیة، ج۲، ص۲۵۹، ج ۲، چاپ محمد بن علی اکوع، صنعا ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۳. ابن‌ دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۱۲، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
۱۴. ابن‌دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۶۱، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
۱۵. ابن‌ دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۶۹، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
۱۶. حاجی‌خلیفه،ج ۱، ستون ۴۴۶.
۱۷. محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعدالقرن السابع، ج۱، ص۱۶۶، قاهره ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت (بی‌تا).
۱۸. محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعدالقرن السابع، ج۱، ص۱۶۶، قاهره ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت (بی‌تا).
۱۹. ابن‌ نجیم، البحرالرائق شرح کنزالدقائق، ج۱، ص۱۳۶، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
۲۰. ابن‌ نجیم، البحرالرائق شرح کنزالدقائق، ج۱، ص۳۹۳، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
۲۱. ابن‌ نجیم، البحرالرائق شرح کنزالدقائق، ج۲، ص۶۲۰، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
۲۲. ابن‌نجیم، البحرالرائق شرح کنزالدقائق، ج۳، ص۴۳۲، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
۲۳. ابن‌ عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، ج۲، ص۴۵۵، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
۲۴. ابن‌ عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، ج۲، ص۶۱۲، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
۲۵. ابن‌ عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، ج۳، ص۳۷۷، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
۲۶. ابن‌ عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، ج۳، ص۳۹۶، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
۲۷. ابن‌ عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، ج۴، ص۲۷۳، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
۲۸. حاجی‌خلیفه،ج ۱، ستون ۶۲۱.
۲۹. حاجی‌خلیفه،ج۲، ستون ۱۶۳۱، ۱۸۶۷ـ ۱۸۶۸.
۳۰. محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعدالقرن السابع، ج۱، ص۱۶۶، قاهره ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت (بی‌تا).
۳۱. یوسف الیان سرکیس، معجم‌المطبوعات العربیة والمعربة، ج ۱، ستون ۷۴۶، قاهره ۱۳۴۶/۱۹۲۸، چاپ افست قم ۱۴۱۰.
۳۲. المکتبة الازهریة، فهرس الکتب الموجودة بالمکتبة الازهریة،ج۲، ص۱۳۵ـ۱۳۶، قاهره ۱۳۶۴ـ۱۳۶۸/ ۱۹۴۵ـ۱۹۴۹.
۳۳. حاجی‌خلیفه،ج۱، ستون ۱۳۶۷.
۳۴. حاجی‌خلیفه،ج ۱، ستون ۴۴۶.
۳۵. حاجی‌خلیفه،ج ۲، ستون ۱۳۶۷ـ۱۳۶۸.
۳۶. حاجی‌خلیفه، ج ۲، ستون ۱۴۸۸.


۵ - منبع


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «حدادی»، شماره۵۸۶۰.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.