ابن اسود احمد بن علویه کرمانی اصفهانیابن اسود احمد بن علویه کرمانی اصفهانی، از دانشمندان شیعه و از شعرای اهل بیت (علیهمالسّلام) در قرن سوم هجری بوده است. [۱]
امین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.
[۲]
تفرشی، مصطفی بن حسین، نقد الرّجال، ج۵، ص۲۵۴.
[۳]
قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۲.
فهرست مندرجات۲ - جایگاه ابن اسود ۳ - راویان ابن اسود ۴ - آثار و تالیفات ۵ - پانویس ۶ - منبع ۱ - معرفی اجمالیاحمد بن علویه کرانی [۴]
یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۷.
(یا کرمانی) اصفهانی معروف به «ابن اسود کاتب»، از بزرگان، نویسندگان و دانشمندان شیعه و از مجاهرین شعرای اهل بیت (علیهمالسّلام) است. [۵]
مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۸۲.
تولّدش در سال ۲۱۲ق، و وفاتش در حدود سال ۳۱۲ق یا یا ۳۲۱ق اتّفاق افتاده است. [۶]
مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۸۳.
[۷]
بابانی بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیه العارفین، ج۱، ص۵۷.
[۸]
دهخدا، علیاکبر، لغتنامه دهخدا، ذیل «احمد»، ص۱۲۲۲.
[۹]
امین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.
[۱۰]
قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۳.
۲ - جایگاه ابن اسوددر عموم کتب رجال و حدیث و ادب، نام او به عظمت و بزرگی یاد شده است. وی از اصحاب ابوعلی لُغَذه [۱۱]
یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۷.
بوده، و مدّتها در خدمت احمد بن عبدالعزیز [۱۲]
یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۷.
و دلف بن ابی دلف عجلی بوده، [۱۳]
یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۷.
و از ندمای آنان محسوب میشده است. [۱۴]
قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۲.
ابوحاتم سجستانی که خود از بزرگان شعر و ادب است، خطاب به اهل بصره میگوید: قسم به خدا این شاعر اصفهانی در محکم بودن اشعار و کثرت فوائد آن بر همه شما تفوّق یافته است. [۱۵]
مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۸۳.
[۱۶]
ابن شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۲۳.
[۱۷]
یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۹.
[۱۸]
مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال فی احوال الرجال، ج۱، ص۲۸۳.
[۱۹]
امین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.
[۲۰]
قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۳.
اشاره او به قصیده نونیّه موسوم به قصیده الفیّه در مدح حضرت علی (علیهالسّلام) با این مطلع است:ما بال عینک ثره الانسان عبری اللحاظ سقیمه الافجان ۳ - راویان ابن اسودوی از ابراهیم بن محمد ثقفی [۲۱]
شیخ طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ج۱، ص۶.
[۲۲]
امین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.
همه مؤلّفات او را روایت میکند، [۲۳]
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة:القرن الرابع و هو نوابغ الرواه، ج۱، ص۳۶.
و محمّد بن حسن بن ولید (م۴۲۳ق) و ابوعبداللّه حسین بن محمد بن عامر بن عمران بن ابی بکر اشعری و محمداحمد بن محمّد بن بشر، احمد بن محمد بن بشیر، جلال بن بشیر رحال و ابوجعفر بن بابویه [۲۴]
امین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.
از او روایت میکنند.۴ - آثار و تالیفاتکتب زیر او است: ۱. الاعتقاد، یا دعاء الاعتقاد؛ [۲۵]
قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۲.
[۲۶]
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۲، ص۲۲۳.
[۲۷]
مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال فی احوال الرجال، ج۱، ص۲۸۳.
[۲۸]
امین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.
[۲۹]
مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۸۳.
۲. الفیّه، قصیدهای در هزار بیت، در مدح حضرت علی (علیهالسّلام)؛ [۳۰]
مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۸۳.
[۳۱]
مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال فی احوال الرجال، ج۱، ص۲۸۳.
[۳۲]
امین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.
[۳۳]
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة:القرن الرابع و هو نوابغ الرواه، ج۱، ص۳۶.
[۳۴]
قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۳.
۳. الرّسائل المختاره، در ادعیه؛ [۳۵]
یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۷.
۴. الشّیب و الخضاب. [۳۶]
ابن شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۲۳.
[۳۷]
مهدوی، سیدمصلحالدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۱۲۳-۱۲۴.
[۳۸]
مهدوی، سیدمصلحالدین، مزارات اصفهان، ص۱۸۵.
[۳۹]
فقیهایمانی، مهدی، تاریخ تشیّع اصفهان، ص۲۰۷-۲۱۰.
[۴۰]
قهپایی، عنایتالله، مجمع الرّجال، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۶.
[۴۱]
خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۵۷.
[۴۲]
کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین العراقیین، ج۱، ص۳۱۴.
[۴۳]
تفضلی، آذر، فرهنگ بزرگان اسلام و ایران، ص۴۶.
۵ - پانویس
۶ - منبعمهدوی، سید مصلحالدین، اعلام اصفهان، ج۱، ص۱۵۱. ردههای این صفحه : شاعران اصفهان | شاعران اصفهانی سده سوم (قمری) | شاعران اهل ایران | شاعران اهل بیت | شاعران اهل بیت سده سوم (قمری) | عالمان اصفهان سده سوم (قمری) | عالمان سده سوم (قمری) | عالمان شیعه | عالمان شیعه سده سوم (قمری)
|