ذوالجناح

از دانشنامه‌ی اسلامی


«ذوالجناح» به معنی بالدار، نام اسب حسین بن على‌ (علیه السلام) که روز عاشورا بر آن نشسته بود. از آن جهت که ‌این اسب، رهوار و تندرو بوده است به آن ذوالجناح مى‌گفته‌اند.

این اسب، پس از شهادت‌ آن حضرت، از پیکر وى دفاع مى‌کرد و به سواران دشمن حمله مى‌نمود و به این طریق، تعدادى را کشت. سیدالشهدا (علیه السلام) تا آخرین حد و لحظه توان خود، سوار بر این اسب بود و مقاومت و جنگ مى‌کرد. در پایان از روى این اسب بر زمین کربلا افتاد. نه ذوالجناح دگر تاب استقامت داشت نه سیدالشهدا بر قتال طاقت داشت.

بلندمرتبه شاهى ز صدر زین افتاد اگر غلط نکنم عرش بر زمین افتاد

پس از شهادت امام حسين‌ علیه السلام، اسب او کاکل خود را به خون امام آغشته کرد و با صیحه و فریاد و گام بر زمین زدن به سوى خیمه‌ها دوید تا شهادت امام را به اهل بیت‌ خبر دهد.

زنان متوجه شهادت امام شدند و شیون آنان برخاست. در برخى منابع نقل شده که ‌اسب امام، پس از شهادت حضرت، وحشتزده از نزد بانوان گریخت و خود را به آب فرات ‌انداخت و ناپدید شد.

در زیارت ناحیه مقدسه از این اسب، با عنوان‌ «جواد» یاد شده که با زین و حالت پریشان روى به خیمه‌ها نهاد: «فلما نظرن النساء الى الجواد مخزیا والسرج‌ علیه ملویا خرجن من الخدور ناشرات الشعور، على الخدود لاطمات وللوجوه سافرات وبالعویل داعیات...». و روایت است که پس از شهادت امام، این اسب با همهمه مى‌گفت: «الظلیمة الظلیمة لامة قتلت ابن بنت نبیها».

خونى که روى یال تو پیداست، ذوالجناح خون همیشه جارى مولاست، ذوالجناح

یک قطره آفتاب به روى تنت نشست بوى خدا ز یال تو برخاست، ذوالجناح

پانویس

  1. مناقب، ابن شهر آشوب، ج ۴، ص ۵۸.
  2. بحارالانوار، ج ۴۵، ص ۶۰.
  3. تذکرة الشهدا، ملا حبیب الله کاشى، ص ۳۵۳.
  4. حیاة الامام الحسین، ج ۳، ص ۲۹۸.
  5. بحارالانوار، ج ۴۴، ص ۲۶۶.
  6. حسین عبدى.

منابع

  • جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
واقعه عاشورا
قبل از واقعه
شرح واقعه
پس از واقعه
بازتاب واقعه
وابسته ها