مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه
مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، به‌عنوان ستاد مرکزی اداره حوزه‌های علمیه کشور، مأموریت سیاست‌گذاری اجرایی، برنامه‌ریزی و نظارت بر حوزه‌های علمیه را برعهده دارد. مدیر مرکز توسط اعضای شورای عالی انتخاب و حکم وی توسط دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه صادر می‌شود.
وظایف و اختیارات
شورای عالی حوزه‌های علمیه، در مصوبه شماره ۶۲۲ سال ۱۳۸۸ش شرح وظایف و اختیارات مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه را در ۵۹ بند معین و ابلاغ کرد.
بر اساس این مصوبه، مشارکت و همکاری با شورای عالی در تهیه و تدوین سیاست‌های کلان و سند راهبردی حوزه‌های علمیه، تدوین برنامه‌های بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت در راستای اجرای سیاست‌های شورای عالی و پیشنهاد آن به شورای عالی جهت تصویب، مطالعه، طراحی، استقرار و بهینه‌سازی نظام‌های جامع آموزشی، پژوهشی، تبلیغی، تهذیبی و تربیتی، اداری مالی، خدماتی و معیشتی، فن‌آوری اطلاعات، عمرانی، آمار و اطلاعات حوزه‌های علمیه، بر اساس نیازها و مزیت های حوزه علمیه و پیشنهاد آن به شورای عالی جهت تصویب، مشارکت در فرایند سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی آموزشی دینی کشور، برنامه‌ریزی جهت اجرای صحیح برنامه‌ها، مصوبات، ابلاغیه‌ها و دستورالعمل‌های شورای عالی حوزه‌های علمیه و برنامه‌ریزی جهت ارتقای سطح کارایی و اثربخشی سیستم مدیریت حوزه علمیه در ستاد و صف به عنوان برخی از وظایف و اختیارات مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه برشمرده شده است.
پیشنهاد طرحهای توسعه آموزش و واحدهای آموزشی حوزوی، پیشنهاد برنامه‌های درسی حوزه علمیه به شورای عالی، تعیین ظرفیت پذیرش حوزه‌های علمیه، برنامه‌ریزی برای جذب، گزینش، ارزشیابی تحصیلی طلاب ایرانی و غیرایرانی و صدور مدارک تحصیلی آنان، تهیه و تدوین متون آموزشی، کمک‌آموزشی و سایر کتب مورد نیاز در راستای انجام وظایف محوله و انتشار آن، برنامه‌ریزی برای تربیت نیروی انسانی برای استنباط در علوم حوزوی، تدوین تقویم تعطیلات سالانه حوزه، پیشنهاد طرحهای ساماندهی و توسعه پژوهش و واحدهای پژوهشی حوزوی در سطح ملی و بین‌المللی از دیگر وظایف و اختیارات مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه عنوان شده است.
مدیر مرکز
مدیر مرکز توسط اعضای شورای عالی انتخاب و حکم وی توسط دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه صادر می‌شود.
وظایف مدیر
شورای عالی حوزه‌های علمیه، در مصوبه شماره۶۲۳ سال ۱۳۸۸ش شرح وظایف و اختیارات شرح وظایف مدیر حوزه‌های علمیه رادر هجده بند معین و ابلاغ کرد.
بر اساس این مصوبه، شرح وظایف مدیر مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه را هدایت، نظارت و اداره کلیه فعالیت های مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، هدایت و نظارت بر فعالیتهای مدیریت حوزه‌های علمیه استانی، ایجاد ارتباط سازمانی مناسب بین مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه و مدیریت حوزه‌های علمیه استانی، ایجاد هماهنگی و ارتباط سازمانی مناسب بین حوزه‌های علمیه استانی و توزیع مطلوب امکانات مادی و معنوی بین آن‌ها، ابلاغ مصوبات شورای عالی به معاونت ها، دفاتر و ادارات مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه و مدیریت های حوزه‌های علمیه استانی و نظارت بر حسن اجرای آن، ابلاغ آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها و بخش‌نامه‌های اجرایی مرکز مدیریت، امضای مدارک علمی حوزه علمیه، مسؤولیت امور مالی، قبول تعهدات، پرداخت بدهی‌ها و اسناد مالی در چارچوب آیین‌نامه مالی و معاملاتی، معرفی کرده است.
این مصوبه حفظ و استیفای تمام حقوق مرکز مدیریت، انعقاد قراردادهای لازم با نهادها، شرکت در جلسات شورای عالی، درخواست تشکیل جلسه فوق‌العاده، پیشنهاد قائم‌مقام، معاونین مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه و مدیران حوزه‌های علمیه استانی به شورای عالی و عزل و قبول استعفای آنان، تأیید معاونان حوزه‌های علمیه استانی، انتصاب سایر مدیرانی که به موجب قانون، در اختیار مدیر مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه است، اعلام تعطیلات حوزه و ارائه گزارش فعالیت مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه و حوزه‌های علمیه استانی به شورای عالی را از دیگر وظایف مدیر مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه بیان کرده است.
مرکز مدیریت حوزه علمیه قم
مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، یکی از باسابقه‌ترین مراکز مدیریتی در حوزه علمیه قم است و مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه با گسترش این مرکز به وجود آمده است.
وظایف
انجام کلیه امور اداری، اجرایی، مدیریتی و نظارتی مربوط به حوزه علمیه استان قم و واحدهای آموزشی، مدارس و مراکز وابسته به حوزه علمیه (با حفظ اصل چابک‌سازی منطبق با مصوبات) و ارائه پیشنهادهای برنامه‌ای به ستاد مرکزی را برعهده دارد.
بنابراین، طلاب، فضلا و محصلین حوزه علمیه قم و هم‌چنین تمامی رده‌های آموزشی و مدیریتی در حوزه علمیه استان قم، امور اداری، علمی و آموزشی خود را از طریق این مدیریت، پی‌گیری خواهند نمود.
واحدهای اصلی
واحدهای اصلی مدیریت حوزه علمیه قم شامل: حوزه مدیریت، معاونت‌های آموزش، پژوهش، تبلیغ، تهذیب و امور واحدهای آموزشی، مدیریت‌های آمار و بررسی، امور طلاب و دانش‌آموختگان، اداری مالی و اداره برنامه‌ریزی و نظارت می‌باشند، که به طور اختصار، به تفکیک، به اصلی‌ترین وظایف آن‌ها اشاره می‌شود.
حوزه مدیریت
وظایف اصل مدیر این مرکز ساماندهی کلیه امور مرتبط با مدیر حوزه علمیه استان قم، انجام امور دبیرخانه‌ای، امور فناوری اطلاعات، ارتباطات، تایپ و تکثیر و انجام بازرسی‌های ویژه.
معاونت آموزش
وظایف اصلی این معاونت عبارتند از اجرای کلیه امور مربوط به آموزش ، سنجش و پذیرش طلبه، نظارت بر اجرای برنامه‌های آموزشی و درسی، ارزیابی آموزشی، برگزاری امتحانات کتبی و شفاهی، شناسایی و جذب اساتید، ارزیابی علمی و مدارج علمی.
معاونت پژوهش
وظایف اصلی این معاونت نیز عبارت است از اجرای کلیه امور مرتبط با پژوهش از قبیل؛ ساماندهی واحدهای پژوهشی مدارس، امور کتابخانه‌ها، نشریات، فعالیتهای پژوهشی طلاب، خدمات پژوهشی طلاب و واحدهای آموزشی پژوهشی، امور مرتبط با انجمن‌های علمی.
معاونت تبلیغ
وظایف اصلی این معاونت عبارت است از اجرای کلیه امور مربوط به تبلیغ استان قم از قبیل؛ امکان‌سنجی و مکان‌یابی تبلبغ، شناسایی، جذب و اعزام مبلغ به شهرها و روستاهای استان، پشتیبانی مبلغان، آموزش‌های کاربردی به مبلغان و طلاب مدارس، همکاری با نهادها و سازمان‌ها و سایر فعالیتهای تبلیغی و ترویجی.
معاونت تهذیب
وظایف اصلی این معاونت عبارت است از اجرای کلیه امور مربوط به ارتقا و گسترش امور اخلاقی و مشاوره‌ای در واحدهای حوزوی، اجرای برنامه‌های قرآنی، فرهنگی و تربیتی، شناسایی آسیب‌های اجتماعی و اخلاقی حوزویان و برنامه‌ریزی برای رفع آسیب‌ها.
معاونت امور واحدهای آموزشی
وظایف اصلی این معاونت عبارت است از: اجرای کلیه امور مربوط به جذب و ساماندهی کادر علمی و مدیریتی واحدهای حوزوی، تأسیس، توسعه و یا انحلال واحدهای آموزشی، ایجاد هماهنگی بین واحدهای آموزشی، مدارس و مراکز.
معاونت اداری مالی
وظایف اصلی این معاونت عبارت است از: انجام کلیه امور اداری، مالی، عمرانی، مدیریت منابع انسانی، امور حقوقی و پشتیبانی (از قبیل خدمات عمومی و کارپردازی) واحدهای حوزوی استان قم.
مدیریت آمار و بررسی
وظایف اصلی این بخش از مرکز مدیریت عبارت است از: انجام امور مربوط به تحقیقات گزینش طلاب، گزینش کادر و نیروی انسانی واحدها، و انجام مطالعات و آسیب شناسی حوزه و…
مدیریت امور طلاب و دانش‌آموختگان
وظایف اصلی این بخش نیز عبارت است از انجام کلیه امور خدماتی، رفاهی، تسهیلاتی و مشاوره‌های حقوقی به طلاب و اساتید؛ هم‌چنین شناسایی، استعداد‌سنجی، هدایت و ارزیابی دانش‌آموختگان، جهت معرفی به سازمان‌ها و نهادهای متقاضی جذب و به‌کارگیری طلاب و فضلای حوزه.
اداره برنامه‌ریزی و نظارت
وظایف اصلی این اداره شامل انجام کلیه امور مربوط به برنامه و بودجه، تخصیص اعتبارات، نظارت و ارزیابی عملکرد واحدهای ستادی و صفی مدیریت حوزه علمیه قم، تهیه و تدوین ضوابط و مقررات اجرایی، کمک به استقرار تشکیلات و نقد، بررسی، تحلیل و ارائه پیشنهادهای اصلاحی و تکمیلی در ارتباط با کلیه ساختار‌ها و نظام‌های مستقر در مدیریت حوزه علمیه استان قم.