فهرست مناسبت‌های شیعه

فهرست مناسبت‌های شیعه به رویدادهای سال اعم از روزهای شادی، عزا و رخدادهای مهم تاریخی گفته می‌شود که دارای هویت شیعی باشد و از اعتقادات شیعه تلقی گردد. شیعیان در این مناسبت‌ها، جشن گرفته یا به عزاداری می‌پردازند. مناسبت‌ها و روزهای مهم برای شیعه مانند تاریخ موالید و وفیات چهارده معصوم(ع) در بسیاری از کتب تاریخی ذکر شده و در برخی آثار هم مانند کتاب مسار الشیعه اثر شیخ مفید (درگذشت ۴۱۳ق) به‌صورت اختصاصی به روزها، مناسبت‌ها و رخدادهای خاص پرداخته شده است. فهرست این روزها بر اساس تقویم هجری قمری بدین شرح است:

روز نوع رویدادها توضیحات
محرّم
۲رخدادورود امام حسین(ع) و یارانش به کربلا در سال ۶۱ق
۷رخدادجلوگیری از دستیابی اهل بیت امام حسین(ع) به آب به دستور عمر بن سعد
۹عزاتاسوعا و شب عاشورامحاصره حسین بن علی(ع) و یارانش را در کربلا توسط لشکریان ابن سعد امام حسین(ع) شب را از آنان مهلت گرفت تا به عبادت و دعا بپردازد.
۱۰عزاروز عاشوراشهادت امام حسین(ع) و یارانش سال ۶۱ق
عزاشام غریبان
۱۱رخدادحرکت دادن اسیران کربلا به سوی کوفه سال ۶۱ق
۱۲عزاشهادت امام سجاد(ع) سال ۹۴ یا ۹۵قبنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۲۵ محرم است.
۱۹رخدادحرکت اسیران کربلا به سوی شام سال ۶۱ق
۲۳رخدادبمب‌گذاری و تخریب حرم عسکریین(ع) در سامراء سال ۱۴۲۷ق
۲۵عزاشهادت امام سجاد(ع) سال ۹۴ قمری یا ۹۵قبنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۱۲ محرم است.
صَفَر
۱رخدادورود اسیران کربلا به همراه سرهای شهدا به شام سال ۶۱ق
۳شادیولادت امام محمد باقر(ع) سال ۵۷قبنا بر قول دیگر ولادت ایشان ۱ رجب است.
۵عزاشهادت رقیه دختر امام حسین(ع) سال ۶۱ق
۷عزاشهادت امام حسن مجتبی(ع) سال ۵۰قبنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۲۸ صفر است.
۲۰عزااربعین امام حسین(ع)
رخدادزیارت جابر بن عبدالله انصاری از قبر امام حسین(ق) ۶۱ق
رخدادورود اهل بیت امام حسین(ع) به کربلا ۶۱ق
۲۵رخدادطلب کاغذ و قلم توسط پیامبر(ص) برای نوشتن وصیت سال ۱۱ق
۲۸عزادرگذشت پیامبر سال ۱۱ق
عزاشهادت امام حسن مجتبی(ع) ۵۰ق توسط همسرش جعدهبنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۷ صفر است.
آخرعزاشهادت امام رضا(ع) سال ۲۰۳ق توسط مأمون عباسی
رَبیع الاوّل
۱رخدادلیلة المبیت و آغاز هجرت پیامبر(ص) به مدینه سال ۱۳ بعثتشبی که پیامبر(ص) از مکه به مدینه هجرت کرد و علی(ع) در بسترش خوابید تا مشرکان متوجه عدم حضور پیامبر نشوند.
رخدادهجوم به خانه حضرت زهرا(س) سال ۱۱ق
عزاشهادت امام حسن عسکری(ع) ۲۶۰قبنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۸ ربیع‌الاول است.
۵عزادرگذشت سکینه دختر امام حسین(ع) سال ۱۱۷ق
۸عزاشهادت امام حسن عسکری(ع) سال ۲۶۰قبنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۱ ربیع‌الاول است.
۹شادیآغاز امامت امام زمان(عج)
۱۰شادیازدواج پیامبر(ص) با خدیجه کبری، در ۲۵ عام الفیل
۱۲شادیولادت پیامبر(ص) در عام‌الفیل، طبق نظر اهل سنتآغاز هفته وحدت
رخدادورود پیامبر(ص) به مدینه سال ۱ق
۱۴شادیدرگذشت یزید بن معاویه سال ۶۴ق
۱۷شادیولادت پیامبر(ص) در عام الفیل، طبق نظر شیعه
شادیولادت امام جعفر صادق(ع) سال ۸۳ق
۲۳شادیورود حضرت فاطمه معصومه(س) به قم سال ۲۰۱ق
۲۳رخدادصلح امام حسن(ع) با معاویه سال ۴۱ق.
رَبیع الثّانی
۱عزاشهادت امام باقر(ع) سال ۱۱۴قبنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۷ ذی‌الحجه است.
۴شادیولادت حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) سال ۱۷۳ق
۸شادیولادت امام حسن عسکری(ع) سال ۲۳۲ق
۱۰عزادرگذشت حضرت فاطمه معصومه(س) سال ۲۰۱ق
۱۴رخدادقیام مختار ثقفی سال ۶۶ق.
جُمادَی الاوّل
۵شادیولادت حضرت زینب کبری(س) سال ۵ق
۱۳عزاشهادت حضرت فاطمه زهرا(س) سال ۱۱ قبنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۳ جمادی‌الثانی است.
۱۵شادیولادت امام سجاد(ع) در سال ۳۸قبنا بر قول دیگر ولادت ایشان ۵ شعبان است.
۲۵رخدادشروع جنگ در قیام توابین سال ۶۵ق
۲۷رخداددرگذشت عبدالمطلب در ۸ عام‌الفیل.
جُمادی الثّانی
۳عزاشهادت حضرت فاطمه زهرا(س) سال ۱۱ قبنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۱۳ جمادی‌الاول است.
۱۳عزادرگذشت ام البنین، همسرِ امام علی(ع) و مادرِ عباس بن علی(ع) سال ۶۴ق
۱۵رخدادوقوع جنگ جمل سال ۳۶قاین جنگ بین ناکثین(بیعت شکنان) و سپاهیان امام علی(ع) در اطراف بصره و به رهبری عایشه همسر پیامبر اسلام(ص)، و طلحه و زبیر در مقابل امام علی(ع) آغاز شد و با پیروزی حضرت علی(ع) و کشته‌شدن طلحه و زبیر به پایان رسید.
۱۹رخدادازدواج عبدالله بن عبدالمطلب با آمنه، والدین رسول خدا(ص)
۲۰شادیولادت حضرت فاطمه زهرا(س) سال ۵ بعثت
۲۱عزادرگذشت ام کلثوم دختر علی بن ابیطالب(ع) سال ۵۰ق/پس از ۶۱ق/پس از ۷۳ق
۲۲رخداددرگذشت ابوبکر سال ۱۳ق
۲۶عزاشهادت امام هادی(ع) سال ۲۵۴قبنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۳ رجب است.
۲۷عزاشهادت علی بن محمد باقر(ع) سال ۱۱۶ق.
رَجَب
۱شادیولادت امام باقر(ع) سال ۵۷قبنا بر قول دیگر ولادت ایشان ۳ صفر است.
۲شادیولادت امام هادی(ع) سال ۲۱۲قبنا بر قول دیگر ولادت ایشان ۱۵ ذی‌الحجه است.
۳عزاشهادت امام هادی(ع) سال ۲۵۴قبنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۲۶ جمادی‌الثانی است.
۷عزاشهادت امام کاظم(ع) سال ۱۸۳قبنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۲۵ رجب است.
۱۰شادیولادت حضرت علی‌اصغر(ع) سال ۶۰ق
شادیولادت امام جواد(ع) سال ۱۹۵قبنا بر قول دیگر ولادت ایشان ۱۵ رمضان است.
۱۳شادیولادت امیرالمؤمنین علی(ع) سال ۳۰ عام الفیل
۱۳و۱۴و۱۵رخدادایام البیض ماه رجببه روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه قمری گفته می‌شود. در روایات برای روزۀ این ایام تاکید زیادی وجود دارد. نزد شیعیان، ایام البیض ماه رجب و در مرتبه بعد، شعبان و رمضان، از اهمیتی ویژه برخوردار است.
۱۵عزادرگذشت حضرت زینب کبری(س) سال ۶۲ق
عزاشهادت امام صادق(ع) سال ۱۴۸قبنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۲۵ شوال است.
۲۵عزاشهادت امام کاظم(ع) سال ۱۸۳قبنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۷ رجب است.
۲۶عزادرگذشت ابوطالب(ع) سال۱۰ بعثتبنا بر قول دیگر درگذشت ایشان ۱ ذیقعده است.
۲۷شادیبعثت پیامبر اسلام(ص)
۲۸رخدادحرکت امام حسین(ع) از مدینه به سوی مکه سال ۶۰ق
۲۹عزادرگذشت حضرت خدیجه(س) همسر پیامبر(ص) ۳ سال قبل از هجرتبنا بر قول دیگر درگذشت ایشان ۱۰ رمضان است.
شَعبان
۳شادیولادت امام حسین(ع) سال ۳ق
۴شادیولادت حضرت ابوالفضل العباس(ع) سال ۲۶ق
۵شادیولادت امام سجاد(ع) سال ۳۸ قبنا بر قول دیگر ولادت ایشان ۱۵ جمادی‌الاول است.
۱۱شادیولادت حضرت علی‌اکبر(ع) سال ۳۳ق
۱۵شادیولادت امام مهدی(ع) سال ۲۵۵ق.
رَمَضان
۱رخدادولایتعهدی امام رضا(ع) سال ۲۰۰ق
۱۰عزادرگذشت حضرت خدیجه(س) سال ۱۰ بعثتبنا بر قول دیگر درگذشت ایشان ۲۹ رجب است.
۱۵شادیولادت امام حسن مجتبی(ع) سال ۳ق
۱۷رخدادمعراج پیامبر(ص) سال ۵ بعثت
۱۸رخدادشب قدریکی از احتمالات شب قدر، شب نوزدهم رمضان است.
۱۹عزاضربت‌خوردن امیرالمومنین علی(ع) به دست ابن ملجم مرادی سال ۴۰ق
۲۰رخدادشب قدریکی از احتمالات شب قدر، شب بیست و یکم رمضان است.
۲۱عزاشهادت امام علی(ع) سال ۴۰ق
۲۲رخدادشب قدریکی از احتمالات شب قدر، شب بیست و سوم رمضان است.
شَوّال
۱شادیعید فطر
۵رخدادورود مسلم بن عقیل به کوفه سال ۶۰ق
۷رخدادشهادت حمزة بن عبدالمطلب سال ۳ق
۸عزاتخریب بقیع به‌دست وهابیون سال ۱۳۴۴ق
۱۵رخدادمعجزه رد الشمس برای حضرت علی(ع) سال ۷ق
عزادرگذشت حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) سال ۲۵۲ق
۲۵عزاشهادت امام صادق(ع) سال ۱۴۸ق.
ذی‌القعده
۱رخداددرگذشت حضرت ابوطالب سال ۱۰ بعثتبنا بر قول دیگر درگذشت ایشان ۲۶ رجب است.
شادیولادت حضرت معصومه(س) سال ۱۷۳ق
۱۱شادیولادت امام رضا(ع) سال ۱۴۸ق
۲۵رخدادروز دحوالارض
۲۹عزاشهادت امام جواد(ع) به دستور معتصم عباسی سال ۲۲۰ق.
ذی‌الحجه
۱شادیازدواج امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) سال ۲ق
۷عزاشهادت امام باقر(ع) سال ۱۱۴ق
۸رخدادحرکت امام حسین(ع) از مکه به سمت کربلا
۹رخدادروز عرفه
عزاشهادت مسلم بن عقیل و هانی بن عروه در کوفه سال ۶۰ق
۱۰شادیعید قربان
۱۴رخدادبخشیدن فدک به حضرت زهرا(س) توسط پیامبر(ص) پس از نزول آیه فیء سال ۷ق
۱۵شادیولادت امام هادی(ع) سال ۲۱۲قبنا بر قول دیگر ولادت ایشان ۲ رجب است.
۱۸شادیعید غدیر سال ۱۰ق
رخدادقتل عثمان سال ۳۵ق
۲۴رخدادروز مباهله پیامبر(ص) با مسیحیان نجران سال ۹ق
۲۹رخداددرگذشت عمر بن خطاب سال ۲۳ق.

پانویس

  1. مفید، مسارالشیعه، ۱۴۱۳ق، ص۴۳-۴۵.
  2. حوادث و مناسبت‌های مهم، ص۲۵.
  3. مفید، مسارالشیعه، ۱۴۱۳ق، ص۴۶و۴۷.
  4. حوادث و مناسبت‌های مهم، ص۲۵.
  5. حوادث و مناسبت‌های مهم، ص۲۵.
  6. مفید، مسارالشیعه، ۱۴۱۳ق، ص۴۸-۵۱.
  7. حوادث و مناسبت‌های مهم، ص۲۴.
  8. مفید، مسارالشیعه، ۱۴۱۳ق، ص۵۲.
  9. حوادث و مناسبتهای مهم، مجله پاسدار اسلام، ۱۳۶۱ش، شماره ۱۵، ص۳۳.
  10. مفید، مسارالشیعه، ۱۴۱۳ق، ص۵۳.
  11. حوادث و مناسبتهای مهم، مجله پاسدار اسلام، ۱۳۶۱ش، شماره ۱۳، ص۲۴.
  12. مفید، مسارالشیعه، ۱۴۱۳ق، ص۵۴و۵۵.
  13. حوادث و مناسبتهای مهم، مجله پاسدار اسلام، ۱۳۶۲ش، شماره ۱۶، ص۲۱.
  14. مفید، مسارالشیعه، ۱۴۱۳ق، ص۵۶-۶۰.
  15. حوادث و مناسبتهای مهم، مجله پاسدار اسلام، ۱۳۶۲ش، شماره ۱۷، ص۵۰.
  16. مفید، مسارالشیعه، ۱۴۱۳ق، ص۶۱-۶۳.
  17. حوادث و مناسبتهای مهم، مجله پاسدار اسلام، ۱۳۶۲ش، شماره ۱۷، ص۵۰.
  18. مفید، مسارالشیعه، ۱۴۱۳ق، ص۲۰-۲۸.
  19. حوادث و مناسبتهای مهم، مجله پاسدار اسلام، ۱۳۶۲ش، شماره ۱۸، ص۲۱.
  20. مفید، مسارالشیعه، ۱۴۱۳ق، ص۲۹-۳۳.
  21. حوادث و مناسبتهای مهم، مجله پاسدار اسلام، ۱۳۶۱ش، شماره ۸، ص۵۳.
  22. مفید، مسارالشیعه، ۱۴۱۳ق، ص۳۴و۳۵.
  23. حوادث و مناسبتهای مهم، مجله پاسدار اسلام، ۱۳۶۱ش، شماره ۹، ص۴۳.
  24. مفید، مسارالشیعه، ۱۴۱۳ق، ص۳۶-۴۲.
  25. حوادث و مناسبتهای مهم، مجله پاسدار اسلام، ۱۳۶۱ش، شماره ۱۰، ص۶۰.

منابع

  • مفید، محمد بن نعمان، مسارالشیعه، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
  • حوادث و مناسبتهای مهم، مجله پاسدار اسلام، سال‌های ۱۳۶۱ و ۱۳۶۲ش، شماره‌های ۸-۱۸.