بدرالدین الحوثی

بدرالدین الحوثی

بَدْرُ الدّین الحوثی(۱۳۴۵- ۱۴۳۱ق) از علمای زیدی یمن در قرن پانزدهم، وی پدر حسین‎ الحوثی رهبر سابق جنبش انصار‎الله یمن است.

بدرالدین ‎الحوثی نقش مهمی در احیای مکتب اهل‎ بیت(ع) پس از سقوط دولت امامان زیدیه و به فراموشی سپرده شدن میراث زیدیه متشیع به سبب گسترش تفکر سلفی‎گری و وهابیت در یمن ایفا کرد.او در این زمینه کتابی را با عنوان تحریرالافکار برای مقابله با موج گسترده تفکر وهابیت در یمن تألیف کرد. این کتاب توسط مجمع جهانی اهل بیت(ع) منتشر شده است. بدر‎الدین الحوثی علاوه بر جایگاه بالای علمی در عرصه سیاسی نیز حضور فعالی داشته است. او رهبری معنوی جنبش انصارالله را در دوره زعامت فرزندش حسین الحوثی بر عهده داشت و پس از شهادت وی در سال ۲۰۰۴ م، رهبری این جنبش را به صورت مستقیم بر عهده گرفت.

تولد

بدرالدین الحوثی در ۱۷ جمادی الأولی ۱۳۴۵ق در شهر ضحیان در استان صعده در شمال یمن در خانواده‎ای از اهل علم به دنیا آمد و در شهر صعده مرکز اصلی زیدیه در یمن پرورش یافت.

بدرالدین الحوثی از سادات حسنی

علامه بدرالدین الحوثی از سادات حسنی است که نسل او به هادی الی الحق یحیی بن حسین پایه‎گذار حکومت امامان زیدیه در یمن باز می‎گردد. هادی الی الحق که مکتب فقهی و کلامی هادویه در یمن به او منسوب است از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) است. نسبت کامل بدرالدین الحوثی به اهل‎ بیت(ع) به شرح ذیل است:

بدرالدین بن امیرالدین بن حسین بن محمد بن حسین بن احمد بن زید بن یحیی بن عبدالله بن امیرالدین بن عبدالله بن نهشل بن مطهر بن احمد بن عبدالله بن عزالدین بن محمد بن ابراهیم بن مطهر مظلل بالغمام بن یحیی بن مرتضی بن مطهر بن قاسم بن مطهر بن محمد بن مطهر بن علی بن احمد بن یحیی بن حسین بن قاسم بن ابراهیم بن اسماعیل بن ابراهیم بن حسن بن امام حسن بن امیرالمؤمنین علی بن ابی‎طالب علیهم السلام.

تحصیلات

بدرالدین الحوثی دوران تحصیل خود را در صعده نزد پدر خود امیرالدین حسین الحوثی (متوفی ۱۳۹۴ق) و عموی خود علامه حسن بن حسین حوثی(متوفی ۱۳۸۸ق)سپری کرد. او پس از سال‎ها تحصیل توانست از برخی علمای برجسته دوران خود کسب اجازه کند که اسامی آنها در دو جلد از تألیفاتش با عناوین مفتاح اسانید الزیدیة و شرح امالی امام احمد بن عیسی بن زید بن علی(ع)ذکر شده است.

جایگاه علمی

بدرالدین حوثی در میان علمای زیدی در یمن به عنوان یکی از مراجع زیدیه در قرن ۱۵ هجری قمری به شمار می‎رود. مجدالدین مؤیدی (۱۳۳۲ ۱۴۲۸ق) از دیگر مراجع زیدیه و حسین بن حسن حوثی از علمای برجستۀ زیدی، به مقام علمی بدرالدین حوثی اذعان داشته و در آثار خود مقام علمی وی را ستوده‎اند.

مقابله علمی و مبارزه فرهنگی با وهابیت

تلاش فکری و فرهنگی بدرالدین حوثی در برابر گسترش وهابیت در یمن یکی از اقدامات مهم او به شمار می‌رود. بدرالدین آثار متعددی را در رد بر وهابیت تألیف کرده است که از میان آنها می‎توان به ''تحریر الأفکار''، ﺍﻟﻐﺎﺭﺓ ﺍﻟﺴﺮﻳﻌﺔ فی ﺍﻟﺮﺩ ﻋﻠﻰﺍﻟﻄﻠﻴﻌﺔ، الإیجاز فی الرد علی فتاوی الحجاز، القاضب الخافض لهامات النواصب و ﻣﻦ ﻫﻢ ﺍﻟﻮﻫﺎﺑﻴﺔ اشاره کرد. کتاب تحریر الافکار وی توسط مجمع جهانی اهل بیت(ع) منتشر شده است.

اهمیت تلاش‎های گستردۀ این عالم زیدی آنجا روشن می‎شود که در دورۀ معاصر، تفکر سلفیه و وهابیت بیش از پیش در جای جای یمن گسترش یافته بود تا آنجا که استان صعده که از صدها سال پیش مرکز اصلی پیروان اهل بیت(ع) شناخته می‎شد، از تفکر وهابیت در امان نمانده بود و منطقۀ دماج در نزدیکی شهر صعده، مرکز اصلی برای تعلیم، نشر و گسترش تفکر وهابیت به رهبری مقبل بن هادی وادعی ایجاد شده بود.

مدرسۀ علمی بدرالدین الحوثی

در دورۀ معاصر یمن، عالمان زیدی بسیاری می‎زیسته‎اند که از تلاش علمی دریغ نکرده و به سهم خود معارف الهی را نشر داده‎اند. در این میان نقش بدرالدین الحوثی از بسیاری علمای زیدی متمایز است. او در طول دوران علمی خود تلاش نمود تا میراث فراموش شده زیدیۀ اصیل که به اعتقاد او در فرقۀ جارودیه و مکتب هادویه (منتسب به هادی الی‎الحق) متبلور بود را احیا کند و مدارس دینی زیدیان یمن را با معارف فراموش شدۀاهل بیت(ع) آشناسازد. از این رو روش علمی و اندیشه‎های او متأثر از جارودیه و مکتب هادویه که نسبت به دیگر گرایش‎های زیدی قرابت نزدیکی به امامیه دارد، همراه بود. او در دوران زندگی خود توانست شاگردان بسیاری را با مکتب علمی خود تربیت کند. او همواره تلاش کرد آنگونه به شاگردانش بیاموزد تا در عرصه‎های مختلف دینی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی یمن نقش آفرین باشند. مدرسه علمی بدرالدین الحوثی افرادی نظیر حسین الحوثی، عبدالملک الحوثی، یحیی الحوثی و بسیاری از شخصیت‎های برجسته دینی، سیاسی و فعالان فرهنگی جنبش بزرگ انصارالله را به جامعۀ کنونی زیدیان تقدیم کرد تا در دورۀ حساس کنونی نقش زیدیان به عنوان پیروان اهل بیت(ع)، در عرصه‎های مختلف در یمن و تحولات منطقه نسبت به چند دهه فترت پررنگ و تأثیرگذار باشد.

تألیفات

  • ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺍﻟﻘﺮآﻥ ﺍﻟﻜﺮﻳﻢ
  • ﺗﺤﺮﻳﺮ ﺍﻷﻓﻜﺎﺭ ﻋﻦ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺍﻷﺷﺮﺍﺭ
  • ﺍﻟﻐﺎﺭﺓ ﺍﻟﺴﺮﻳﻌﺔ فی ﺍﻟﺮﺩ ﻋﻠﻰﺍﻟﻄﻠﻴﻌﺔ
  • ﺍﻹﻳﺠﺎﺯ فی ﺍﻟﺮﺩ ﻋﻠﻰ ﻓﺘﺎﻭﻯ ﺍﻟﺤﺠﺎﺯ
  • ﺷﺮﺡ اﻣﺎلی ﺍلإﻣﺎﻡ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻰ
  • ﻃﺮﻕ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺍﻟﻘﺮآﻥ
  • ﻛﺸﻒ ﺍﻟﻐﻤﺔ فی ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺍﻷﻣﺔ
  • ﺍﻟﻤﺠﻤﻮﻋﺔ ﺍﻟﻮﺍﻓﻴﺔ فی ﺍﻟﻔﺌﺔ ﺍﻟﺒﺎﻏﻴﺔ
  • ﺍﻟﺤﺴﺎﻡ ﺍﻟﻘﺎﺿﺐ ﺍﻟﺨﺎﻓﺾ ﻟﻬﺎﻣﺎﺕ ﺍﻟﻨﻮﺍﺻﺐ
  • ﺍﻟﺘﺤﺬﻳﺮ ﻣﻦ ﺍﻟﻔﺮﻗﺔ
  • اﺣﺎﺩﻳﺚ ﻣﺨﺘﺎﺭﺓ فی ﻓﻀﺎﺋﻞ ﺁﻝﺍﻟﺒﻴﺖ
  • اﺭﺷﺎﺩ ﺍﻟﻄﺎﻟﺐ اﻟﻰ اﺣﺴﻦ ﺍﻟﻤﺬﺍﻫﺐ
  • اﻳﻀﺎﺡ ﺍﻟﻤﻌﺎﻟﻢ فی ﺍﻟﺮقی ﻭﺍﻟﺘﻤﺎﺋﻢ
  • ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻟﺒﺮﻫﺎﻥ ﻣﻦ ﺍﻟﻘﺮآﻥ ﻋﻠﻰ ﺗﺨﻠﻴﺪ اﻭﻟﻴﺎﺀ ﺍﻟﺸﻴﻄﺎﻥ فی ﺍﻟﻨﻴﺮﺍﻥ
  • ﺍﻟﺘﺒﻴﻴﻦ ﻓﻲ ﺍﻟﻀﻢ ﻭﺍﻟﺘﺄﻣﻴﻦ
  • ﺁﻝ ﻣﺤﻤﺪ ﻟﻴﺴﻮﺍ ﻛﻞ ﺍﻷﻣﺔ
  • ﺍﻟﺠﻮﺍﺏ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺤﻜمی
  • ﺍﻟﺰﻳﺪﻳﺔ فی ﺍﻟﻴﻤﻦ
  • ﺍﻟﻔﺮﻕ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﺴﺐ ﻭﺍﻟﻘﻮﻝ ﺍﻟﺤﻖ
  • ﻣﻦ ﻫﻢ ﺍﻟﺮﺍﻓﻀﺔ
  • ﻣﻦ ﻫﻢ ﺍﻟﻮﻫﺎﺑﻴﺔ
  • ﺍﻟﻤﻄﺮﻓﻴﺔ
  • ﺍﻟﻨﺼﻴﺤﺔ ﺍﻟﻤﻔﻴﺪﺓ

پانویس

  1. وجیه، أعلام المؤلفین الزیدیة،۱۴۲۰ق، ص۲۶۳.
  2. زیدیه تاریخ و عقاید، ص۸۲.
  3. زیدیه تاریخ و عقاید، ص۸۲
  4. عباس الوجیه، عبدالسلام، أعلام المؤلفین الزیدیة، ج۱، ص۲۷۳ و ۲۷۴.
  5. جمعی از نویسندگان، الحوثیون سلاح الطائفة و ولاءات السیاسة، «موقف الزیدیة من السلفیة فی الیمن»، ص۲۵۹.
  6. جنبش انصارالله یمن، ص۷۸ و ۷۹.
  7. برای آگاهی از جریان سلفی وهابیت نک: جمعی از نویسندگان، الحوثیون سلاح الطائفة و ولاءات السیاسة، «المتحولون من الزیدیة الی السلفیة، الوادعی نموذجا»، ص۳۰۵ ۳۳۴.
  8. برای آگاهی بیشتر از تألیفات بدرالدین الحوثی نک: حسینی، سید احمد، مؤلفات الزیدیة، ج۳، ص۲۸۷.

منابع

  • گروه مطالعات راهبردی مجمع جهانی اهل بیت(ع)، جنبش انصارالله یمن، به کوشش مختار شیخ حسینی، قم، انتشارات مجمع جهانی اهل بیت(ع)، ۱۳۹۳.
  • عباس الوجیه، عبدالسلام، أعلام المؤلفین الزیدیة، مؤسسه فرهنگی امام زید بن علی، صنعاء، چاپ اول،۱۴۲۰ق.
  • فرمانیان، مهدی/ موسوی نژاد، سید علی، زیدیه تاریخ و عقاید، نشر ادیان، قم، ۱۳۸۶.
  • جمعی از نویسندگان، الحوثیون سلاح الطائفة و ولاءات السیاسة، مرکز المسبار للدراسات و البحوث، دبی، ۲۰۱۰ میلادی.
  • حسینی، سید احمد، مؤلفات الزیدیة، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، قم، ۱۴۱۳ق.