النقض

آنگه [نویسندهٔ کتاب بعض فضائح] گفته‌است: «و [رافضیان] مغازیها می‌خوانند که علی را به فرمان خدای تعالی در منجنیق نهاده و بذات السلاسل انداختند تا به تنهایی آن قلعه را که پنج‌هزار مرد درو بود، تیغ‌زن، بستد، و علی درِ خیبر به یک دست بر کَنْد، دری که به صد مرد از جای خود بجنبانیدندی، و به دستی می‌داشت تا لشکر بدان گذر می‌کرد و بوبکر و عمر و عثمان و دیگر صحابه از حسد بر علی بر آن در آمد و شد می‌کردند تا علی خسته گردد و عجزش ظاهر گردد»

اما جواب آنکه «مغازیها خوانند که آن را اصل نباشد» این هم به ظاهر بغضِ علی مرتضی است و اولاد و او و چنانست که متعصبان بنی امیه و مروانیان و بعد از قتل حسین با فضیلت و منقبت علی طاقت نمی‌داشتند جماعتی خارجیان از بقیت سیف علی و گروهی بددینان را به هم جمع کردند تا مغازیهای بدروغ و حکایاتِ بی‌اصل وضع کردند در حق رستم و سرخاب [= سهراب] و اسفندیار و کاووس و و زال و غیر ایشان، خوانندگان را بر مربعات اسواق بلاد ممکّن کردند تا می‌خوانند تا رد باشد بر شجاعت و فضل امیرالمومنین و هنوز این بدعت باقی مانده‌است که به‌اتفاقِ امت مصطفی مدح گبرکان خواندن بدعت و ضلالت است...

این بند آخر اشاره به رقابت مناقبیان و فضائلیان دارد. دستهٔ نخست در منقبت شخصیت‌های شیعه هنگامه می‌گرفتند و دستهٔ دوم در ذکر داستانهای پهلوانی ایرانی. نویسنده ترویج داستانهای پهلوانی ایرانی نظیر داستانهای رستم و سهراب را توطئهٔ دشمن می‌داند تا رد باشد بر شجاعت امام اول شیعیان.

این کتاب سید جلال الدین حسینی، معروف به محدث ارموی (و بخش‌هایی پس از درگذشت او توسط فرزندنش علی محدث) طی سالهای ۱۳۲۸ تا ۱۳۵۸ تصحیح و توسط انتشارات انجمن آثار ملی تهران، منتشر گردید.

• شب‌های پیشاور
• الالفین
• احقاق الحق
• عبقات الانوار
• قاضی نورالله شوشتری
• تبصره العوام
• سیدمرتضی رازی
• المراجعات
• دلایل الصدق
• عبقات الانوار
• الغدیر (کتاب)
• مجالس المومنین