گیاهحوض
گیاهحوض (به انگلیسی: Phytotelma) یک حفره کوچک پر از آب در یک گیاه خشکی است. آب جمع شده در این گیاهان ممکن است بهعنوان زیستگاهی برای جانوران و گیاهان مرتبط باشد.
ادبیات غنی به زبان آلمانی که توسط ثینِمَن (Thienemann) (۱۹۵۴) خلاصه شد، بسیاری از جنبههای زیستشناسی گیاهحوض را توسعه داد. بررسی موضوع توسط کیچینگ (Kitching) (۱۹۷۱) و مگوایر (Maguire) (۱۹۷۱) مفهوم گیاهحوض را به خوانندگان انگلیسی زبان معرفی کرد.
یک کتاب چند مؤلف، ویرایش شده توسط فرانک (Frank) و لونیبوس (Lounibos) (۱۹۸۳) در ۱۱ فصل به طبقهبندی گیاهحوض و به گیاهحوض ارائه شده توسط میانگرههای بامبو، روبغل برگ موز، روبغل برگ آناناسیان، گیاهپارچها، کوزهشیپوریها، حفرههای درخت، و برگکهای گل گیاه خرچنگی میپردازد.
یک طبقهبندی از گیاهحوض توسط کیچینگ (۲۰۰۰) پنج نوع اصلی را تشخیص میدهد: مخازن آناناسیان، برخی گیاهان گوشتخوار مانند گیاهپارچها، حفرههای درختان پر از آب، میانگرههای بامبو و آب روبغل (جمع شده در پایه برگ، گلبرگ یا برگک)، این بر روی شبکههای غذایی متمرکز شدهاست.
یک بررسی توسط گرینی (Greeney) (۲۰۰۱) هفت شکل را شناسایی کرد: سوراخهای درخت، روبغل برگ، گلها، برگ اصلاح شده، قسمتهای رویشی افتاده (برای نمونه برگ یا پوست)، پوشبرگهای میوه افتاده و ساقه پوسیده.
ریشه نام
کلمه «phytotelma» از ریشه یونان باستان phyto-، به معنی «گیاه» و telma، به معنی «حوض» گرفته شدهاست؛ بنابراین، واحد صحیح phytotelma است.
این اصطلاح توسط ال وارگا (L. Varga) در سال ۱۹۲۸ ابداع شد.
بومشناسی
غالباً جانوران مرتبط با گیاهحوضها منحصر به فرد هستند: گروههای مختلف ریزسختپوستان در گیاهحوض ایجاد میشوند، از جمله صدفیان (Elpidium spp. Metacypris bromeliarum)، کوتاهشاخکسانان (Bryocamptus spp , Moraria arboricola , Attheyella spp) و (Cyclopoida) (Bryocyclops spp. ,Tropocyclops jamaicensis).
در زیستگاههای جنگل بارانی گرمسیری و نیمهگرمسیری، بسیاری از گونههای قورباغهها از گیاهحوض بهعنوان یک پرورشگاه که در دسترس است سود میبرند، مانند برخی از قورباغههای دهانباریک (در گیاهان کوزهای)، قورباغههای زهرآگین و برخی از قورباغههای درختی (در آناناسیان).
بسیاری از حشرات از گیاهحوضها برای تولید مثل و جستجوی غذا استفاده میکنند، برای نمونه سنجاقکسانان، سوزنیریختان، سوسکهای آبزی و مگسها. برخی از گونهها نیز از اهمیت کاربردی بالایی برخوردارند. برای نمونه، مراحل نابالغ برخی از پشهها، مانند برخی از گونههای آنوفل و آئدس که ناقلین بیماری مهم هستند در گیاهحوضها گسترش مییابند.
منابع
- ↑ Thienemann, A. (1954). Chironomus: Leben, Verbreitung und wirtschaftliche Bedeutung der Chironomiden. Binnengewässer 20: 1-834.
- ↑ Maguire, B. (1971) Phytotelmata: Biota and community structure. Annual review of Ecology and Systematics. 2: 439-464.
- ↑ Kitching, R. L. (1971) An ecological study of water-filled treeholes and their position in the woodland ecosystem. Journal of Animal Ecology 40: 281-302.
- ↑ Frank, J.H. and Lounibos, L.P. (1983) Phytotelmata: Terrestrial plants as hosts for aquatic insect communities, Plexus Press. شابک ۰−۹۳۷۵۴۸−۰۵−۷
- ↑ Jalinsky, J., T.A. Radocy, R. Wertenberger, & C.S. Chaboo. 2014. Insect diversity in phytotelmata habitats of two host plants, Heliconia stricta Huber (Heliconiaceae) and Calathea lutea Schult (Marantaceae) in the south-east Amazon of Peru. Journal of the Kansas Entomological Society 87(3): 299–311.
- ↑ Hayford, Barbara, Timo Förster, Vivek Patel, & Caroline S. Chaboo. 2021. Aquatic Diptera associated with Neotropical Zingiberales phytotelmata (Diptera). Journal of Natural History 54:43-44, 2815-2838, DOI: 10.1080/00222933.2020.1871522.
- ↑ Kitching, R.L. (2000). Food webs and container habitats: The natural history and ecology of phytotelmata. Cambridge University Press. شابک ۰−۵۲۱−۷۷۳۱۶−۴
- ↑ Greeney, H.F. (2001). The insects of plant-held waters: a brief review and bibliography. Journal of Tropical Ecology 17(2): 241–260. doi:10.1017/S026646740100116X
- ↑ Varga, L. (1928). Ein interessanter Biotop der Biocönose von Wasserorganism. Biologische Zentralblatt 48: 143–162.
- ↑ Janetzky, Wolfgang; Martinez Arbizu, Pedro; Reid, Janet W. (1996-11-01). "Attheyella (Canthosella) mervini sp.n. (Canthocamptidae, Harpacticoida) from Jamaican bromeliads". Hydrobiologia (به انگلیسی). 339 (1): 123–135. doi:10.1007/BF00008920. ISSN 1573-5117. S2CID 26975439.
- ↑ Reid, Janet W.; Janetzky, Wolfgang (1996). "Colonization of Jamaican Bromeliads by Tropocyclops jamaicensis n. sp. (Crustacea: Copepoda: Cyclopoida)". Invertebrate Biology. 115 (4): 305. doi:10.2307/3227020. ISSN 1077-8306. JSTOR 3227020.
- ↑ Klein, J. C. von Vaupel. (2014). Treatise on Zoology - Anatomy, Taxonomy, Biology. The Crustacea, Volume 4 Part B. Leiden: BRILL. ISBN 978-90-04-26493-9. OCLC 883570588.
- ↑ DAS, INDRANEIL; HAAS, ALEXANDER (2010-08-19). "New species of Microhyla from Sarawak: Old World's smallest frogs crawl out of miniature pitcher plants on Borneo (Amphibia: Anura: Microhylidae)" (PDF). Zootaxa. 2571 (1): 37. doi:10.11646/zootaxa.2571.1.2. ISSN 1175-5334.
- ↑ McKeon, C. Seabird; Summers, Kyle (2013-06-22). "Predator driven reproductive behavior in a tropical frog". Evolutionary Ecology. 27 (4): 725–737. doi:10.1007/s10682-013-9641-3. ISSN 0269-7653. S2CID 14167813.
- ↑ Alves‐Silva, Ricardo; da Silva, Hélio Ricardo (January 2009). "Life in bromeliads: reproductive behaviour and the monophyly of the Scinax perpusillus species group (Anura: Hylidae)". Journal of Natural History (به انگلیسی). 43 (3–4): 205–217. doi:10.1080/00222930802568808. ISSN 0022-2933. S2CID 84687680.
- ↑ Sabagh, Leandro Talione; Ferreira, Rodrigo Barbosa; Rocha, Carlos Frederico Duarte (November 2017). "Host bromeliads and their associated frog species: Further considerations on the importance of species interactions for conservation". Symbiosis (به انگلیسی). 73 (3): 201–211. doi:10.1007/s13199-017-0500-9. ISSN 0334-5114. S2CID 22774389.
- ↑ Hayford, Barbara, Timo Förster, Vivek Patel, & Caroline S. Chaboo. 2021. Aquatic Diptera associated with Neotropical Zingiberales phytotelmata (Diptera). Journal of Natural History 54:43-44, 2815-2838, DOI: 10.1080/00222933.2020.1871522.
- ↑ Greeney, Harold F. (March 2001). "The insects of plant-held waters: a review and bibliography". Journal of Tropical Ecology (به انگلیسی). 17 (2): 241–260. doi:10.1017/S026646740100116X. ISSN 0266-4674. S2CID 59482658.