خواجه (کوه)
کوه خواجه، تنها عارضه طبیعی در دشت سیستان است که در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی شهر محمدآباد شهرستان هامون قرار دارد. اوشیدا در زبان پارسی میانه به معنی ابدی است. این کوه ذوزنقه‌ای شکل که نزد سه دین اسلام، مسیحیت و زرتشت مقدس است، از سنگ‌های بازالت سیاه رنگ تشکیل شده و با ارتفاع ۶۰۹ متر از سطح دریا، مانند جزیره‌ای در میان دریاچه هامون قرار دارد. نقش معروف (اسوا _ استیکا) از جمله نقش‌های دیوارهای بنای کوه خواجه شهرستان هامون است.
| خواجه (کوه) | |
|---|---|
| کوه خواجه | |
قلعه رستم در کوه خواجه | |
| مرتفع‌ترین نقطه | |
| ارتفاع | ۶۰۹ متر (۱٬۹۹۸ فوت) |
| مختصات | ۳۰°۵۶′۲۱″شمالی ۶۱°۱۴′۴۴″شرقی / ۳۰٫۹۳۹۱°شمالی ۶۱٫۲۴۵۵°شرقی |
| جغرافیا | |
| موقعیت | شهرستان هامون سیستان و بلوچستان، ایران |
| زمین‌شناسی | |
| نوع کوه | تپه |
| نوع صخره | بازالت سیاه |
در اطراف این کوه تعداد زیادی آثارباستانی از دوران ساسانیان، اشکانیان و بقایای اماکن اسلامی و معبد بودایی باقی‌مانده‌است که شامل آثار باستانی کوه خواجه (کوه رستم)، مجموعه ی کاخها، قلعه کهک کهزاد، قلعه چهل دختر، قلعه سرسنگ، آرامگاه خواجه غلطان، ساختمان پیر گندم بریان، خانه شیطان، بناهای منفرد آرامگاهی و قبور اسلامی است.
ادعا می‌شود قبر رستم دستان در بالای این کوه واقع شده است زیرا در محوطه بیرونی دژ آثار قبرهای اشکانی فراوانی وجود دارد.
آثار تاریخی پیش از اسلام محوطهٔ تاریخی کوه خواجه شامل مجموعه ی کاخها، قلعه کهک کهزاد و قلعه چهل دختر می‌باشد. ارنست هرتسفلد در سالهای ۱۹۲۵ و ۱۹۲۹ میلادی با بررسی این مجموعه عنوان تخت جمشید خشتی را برای مجموعهٔ کاخها برگزید.
موقعیت جغرافیایی
کوه خواجه در دهستان کوه خواجه بخش تیمورآباد شهرستان هامون در ۳۰ کیلومتری غرب شهر محمدآباد، مرکز شهرستان هامون و در ۹ کیلومتری شهر علی‌اکبر قرار دارد برای رسیدن به کوه خواجه بایستی در جاده ی اصلی محمدآباد – زاهدان قرار بگیرید. در همان ابتدای جاده تابلوی راهنما راه را نشان می دهد. این جاده ابتدا به روستای سرسنگ و سپس به روستای ده لطف الله می رسد. فاصله ی روستای لطف الله تا کوه خواجه چیزی حدود سه کیلومتر است.
نگارخانه کوه خواجه
جستارهای وابسته
منابع
- سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان، کوه خواجه (اوشیدا)
- دکتر سیدمنصور سید سجادی (۱۳۸۲)، راهنمای مختصر آثار باستانی سیستان، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان سیستان و بلوچستان
- گروه باستان‌شناسی دانشگاه زابل (۱۳۸۰)، سیستان بهشت باستان شناسان، ناشر روابط عمومی دانشگاه زابل