کرند غرب

در اوستا آمده که ضحاک در سرزمینی به نام بَوْری (که آن را با تردید بابل کنونی دانسته‌اند) (اوستا، ۱/۳۰۳؛ دوستخواه، ۹۴۹، ۱۰۳۶) و نیز در کْویرینْتَ (اوستا، ۱/۴۵۱؛ دوستخواه، ۱۰۳۶) به ستایش ایزدان آناهیتا و وای می‌پرداخته است. کویرینته را همان کرند کنونی دانسته‌اند.

مردم این شهر و روستاهای تابعه در گذشته به گویش های زبان گورانی بعنوان زبان اعیانی و نگارشی و گویش های کردی جنوبی در میان عوام سخن می گفتند . اما امروزه خود شهر به زبان کردی گویش کرندی که شباهت زیادی با گویش اردلانی و و گویش طایفه تفنگچی گوران دارد سخن می گویند. اهالی روستاهای اطراف نیز به ندرت به زبان گورانی و بقیه به گویش کرندی و گویشی مشابهه مردم ایل کلهر و زنگنه سخن می گویند؛ اما نمی شود دقیق گفت لهجه ای ازین گویش ها باشد.

جمعیت

جمعیت این شهر بنا بر سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران، برابر ۷٬۹۷۲ نفر بوده‌است.

مردم شهر کرند اغلب از ایل گوران کرندی هستند که از طوایف یکجانشین تشکیل شده‌است. این ایل در غرب کرمانشاه شهر کرند، در پاتاق، بشیوه و چشمه سفید سکونت دارند. ایل گوران کرندی به چهارده تیره تقسیم‌بندی می‌شود: کرندی، بیونیجی، رشیدعلی، جلالوند، پاتاقی، باباجانی، آینه‌ای، جوزگه‌ای، سرمیلی، شیره‌چیایی (ناودار)، هلته‌ای، یری، چشمه‌سفیدی، خسروبهمنی، نصرآبادی.

یهودیان کرند

در کرند اقلیتی از یهودیان نیز زندگی می‌کنند که شمار آن‌ها در دهه‌های اخیر کاهش چشمگیری یافته است. حبیب لوی نوشته‌است که شهر کرند دارای یک کنیسه و یک حمام ویژۀ یهودیان بوده‌است و همچنین در این شهر ۳ جلد تورات وجود داشته و سابقاً یک جلد تلمود نیز داشته‌اند. او می‌گوید یهودیان کرند از یهودیان ذهاب هستند که پس از تخریب این شهر برخی به قصر شیرین و خانقین رفته و برخی دیگر به کرند آمده‌اند. مدرسۀ آلیانس کرند که فعالیتی ناپیوسته و منقطع داشت، پس از چند بار تعطیلی در سال ۱۳۰۵ خورشیدی (۱۹۲۶ میلادی) به طور رسمی تأسیس شد. حبیب لوی می‌نویسد این مدرسه در جنگ جهانی اول و درگیری عثمانی و روس‌ها در کرمانشاه مورد غارت واقع شده و تعطیل شده‌بود.

در جلسهٔ مورخهٔ ۱۶ دی ۱۳۴۸، شورای عالی شهرسازی برای سه شهر کرند، کلاردشت و دشت نظیر طرح توریستی پیشنهاد کرد. برمبنای این طرح مهندسان مشاور می‌باید مرکزی ییلاقی و بخش‌های عبوری در کرند پیش‌بینی کرده و علاوه بر آن جهت بهبود بافت شهری کرند، مطالعاتی برای بافت باارزش شهری ارائه دهند تا آن بخش از خانه‌های موجود در شهر که قابل نگهداری هستند حفظ شوند. این طرح به مرحلهٔ اجرا درنیامد.

مقبرهٔ دو تن از شخصیت‌های مقدس دین یارسان به نام پیر بنیامین و پیر موسی در کرند قرار دارد. البته در نزدیکی این شهر(بین شهر کرند و سرپل ذهاب) زیارتگاهی به نام بابایادگار نیز وجود دارد.

تنبور، سه‌تار، چاقو، ادوات کشاورزی و باغداری، گلیم، گیوه، موج، چادرشب و…