کاخ به والرین

کاخ به والرین یا کاخ والریانوس، کاخی معروف در شهر تاریخی بیشاپور در نزدیکی کازرون است.

این بنا در ضلع شمالی ارگ شاهی واقع گردیده، کاخی است تماماً سنگی و از سنگ‌های یکدست و نقش دار ساخته شده است. به دلیل عدم اتمام کاوش‌های باستان‌شناسی، کاربری بنا هنوز مشخص نگردیده است. بنا به گفته رومن گیرشمن، این بنا کاخی بوده که شاپور ساسانی، والرین امپراتور مغلوب شده روم را در آن اسکان داده است.

کاخ والرین بیشاپور در فاصله ۱۵۰ متری تالار تشریفات قرار دارد و به سبک معماری ساسانی جداره داخلی آن با سنگ‌های تراشیده و منقش و سطح بیرونی را با روکش گچ سفید کرده‌اند، همه قسمت‌های این کاخ دارای نقوش برجسته و گچبری‌های زیبا بوده این کاخ برای امپراتور شکست خورده روم در هنگام اسارت در ایران ساخته شده و او همه عمرش در این کاخ زیر نظر بوده است. به جز حضور امپراتور روم در این شهر، فتح بیشاپور به دست مسلمانان در سال ۱۶ هجری از مهمترین اتفاقات در این شهر محسوب می‌شود. بیشاپور در قرون دوم و سوم رونق چندانی نداشته و در قرون چهارم دوباره قدرت به شهر برگشت اما با این حال بعد از آن با ویرانی شهر بیشتر مردم بیشاپور به کازرون مهاجرت کردند.