پوشاک
پوشاک یا لِباس یا جامه آنچه است که بر تن پوشیده می‌شود. پوشاک، بدن را از گرما و سرما و دیگر مخاطرات موجود در طبیعت حفظ می‌کند. همچنین پوشاک می‌تواند برای راحتی، حجب و حیا و نیز برای ایمنی استفاده شود. پوشیدنی‌ها همچنین می‌توانند نشان دهندهٔ باورهای مذهبی، فرهنگی و دیگر معانی اجتماعی باشند. وظیفه اصلی پوشاک حفاظت از بدن انسان در برابر خطرات احتمالی در محیط مانند:آب و هوا (مانند نور شدید آفتاب، سرما و گرمای بیش از اندازه و بارش برف و باران)، حشرات، مواد شیمیایی زیان آور، سلاح و سایش با مواد زبر و آسیب‌رسان و سایر خطرها است. پوشاک در برابر بسیاری از مخاطرات که ممکن است بدن برهنه انسان را زخمی کند، محافظت می‌کند. در پاره‌ای از موارد پوشاک محیط را از فردی که پوشاک را پوشیده حفاظت می‌کند (مانند پوشاک ضد عفونی شدهٔ محافظ در اتاق عمل و محیط‌های پزشکی).
در جلوه‌های نوین لباس‌ها در نقش حفاظتی آنها می‌توان به انواعی از لباسهای حفاظتی یا لباسهای مانند پوشاک فضانوردی، پوشاک زرهی، پوشاک غواصی، مایو، پوشاک حفاظت کننده در مقابل نیش زنبور، لباس چرمی موتورسواری و لباسهای محافظ اشاره کرد.
در معانی کاربردی پوشاک در روند تحول تاریخی آن می‌توان به مواد زیر برای به وجود پوشاک به جز جنبه محافظتی آن می‌توان از کاربدهای جادویی، قدرت نمایی، حجاب و حیا، هویت بخشی و غیره اشاره کرد. لباس گویش تظاهری، عملی و نشانه ای برای بیان محتوای فرهنگی یک جامعه می‌باشد و به جز وظیفه پوشانندگی و محافظت دارای نقش‌های چون زیبایی، هویت بخشی، جزی جدید از زبان بدن در نقش‌های اعتراضی، بیان‌های سیاسی، یا شکوه و جلال اجتماعی، گرانبهایی و سرگرمی را در بر می‌گیرد. اما تمام موارد فوق زمانی محقق خواهد شدکه صفت اصلی یعنی پوشاندن حتی جزئی کوچکی از بدن را دربرداشته باشد.
همچنین مردم بدن‌هایشان را به وسیله عطر، لوازم آرایش و مدل دادن به موهای سر، صورت و بدنشان پیراسته می‌کنند. آنها همچنین بدنشان را به وسیله کارهایی مثل خالکوبی و جای زخم و دیگر کارها علامت‌گذاری می‌کنند. این کارها ممکن است نشانه‌ای از پوشاک باشند اما پوشاکی به وجود نیامده‌است.
در طول تاریخ بسیاری از جوامع به‌طور کامل یا تا قسمتی طرفدار برهنگی بوده‌اند که این یک هنجار فرهنگی به حساب می‌آمد. در دنیای امروز در بیشتر فرهنگ‌ها رفت‌وآمد در مکان‌های همگانی بدون پوشاک یک هنجارشکنی و غیرقابل قبول است. لباسهای اولیه از پوست حیوانات تهیه می‌شدند. لباس مردم عهد باستان بسیار گشاد بود. در قرون وسطی مردم فقیر لباسهای ساده‌ای برتن می‌کردند اما ثروتمندان از لباسهای دوخته شده از حریر و ابریشم مرغوب شرق استفاده می‌کردند؛ مثلاً ملکه الیزابت اول، سمبل مد در دوران خود بود. گفته می‌شود وی هنگام مرگ خود بیش از ۳۰۰۰ دست لباس داشت.
اثر لباس بر گرم ماندن بدن
لباس، هوای مجاور پوست را محبوس می‌کند و از این راه ضخامت ناحیهٔ اختصاصی هوا در مجاورت پوست را افزایش و جریان هوا را کاهش می‌دهد، و میزان دفع حرارت از بدن بوسیلهٔ این هدایت شدیداً کاهش می‌یابد و باعث جلوگیری از هدر رفت گرما و در نتیجه گرم شدن بدن می‌شود. لباسهای معمولی میزان دفع حرارت را به حدود نصف حالت عریان کاهش می‌دهند. برای لباسهای مخصوص مناطق قطبی این نسبت به یک ششم می‌رسد.
انواع پوشاک
فرق تیشرت و بلوز و پولوشرت (مخصوص فصل بهار و تابستان):
تیشرت (T-Shirt) پوشاک آستین کوتاه نازک یقه گرد یا یقه هفت در انواع مدل‌های ساده و طرح‌دار با رنگ یا تکه‌های پارچه یا یک جیب تزیینی سمت چپ سینه و همچنین دارای مدل‌های گشاد و لانگ نیز هست
بلوز (Blouse) دقیقاً همان تعریف تیشرت نازک ولی آستین بلند و گاهی هم یقه اسکی
پولوشرت (Polo Shirt) تیشرت نازک یقه دار ۲ تا ۴ دکمه یا بدون جیب یا با یک جیب معمولاً سمت چپ سینه و گاهی هم آستین بلند
فرق پلیور و ژاکت (مخصوص فصل پاییز و زمستان):
پلوور (Pullover) پوشاک بافتنی آستین بلند جلوبسته است و گاهی هم یقه اسکی
ژاکت (Jacket) پوشاک بافتنی آستین بلند جلو باز که با دکمه یا زیپ بسته می‌شود
فرق جلیقه و ژیله (مخصوص فصل پاییز و زمستان):
جلیقه (Waistcoat) نام پوشاک ضخیم بدون آستین جلو باز که با دکمه یا زیپ بسته می‌شود
ژیله (Gilet) نام پوشاک ضخیم بدون آستین جلو بسته‌است
پوشاک، لباس زنانه و دخترانه (مخصوص فصل پاییز و زمستان):
پوشاک بدون آستین جلو بسته‌است.
فرق هودی و سویت‌شرت:
هودی (Hoodie) نام پوشاک آستین بلند کلاه دار با دو جیب در پایین یا بدون جیب و در سه مدل جلو بسته و جلو باز با زیپ یا دکمه است که تفاوت ان با سویت‌شرت در داشتن کلاه است. (مخصوص فصل بهار و پاییز و زمستان)
سویت‌شرت (Jumper) نام پوشاک ضخیم آستین بلند غیر بافتنی با دو جیب در پایین یا بدون جیب در سه مدل جلوبسته و جلو باز که با دکمه یا زیپ بسته می‌شود. (مخصوص فصل پاییز و زمستان)
راهنمای خرید پارچه تریکو پنبه‌ای
پارچه پنبه ای یک منسوج ارگانیک است. بدان معنی که اجزای مصنوعی در خود ندارد و از راه الیاف اطراف گیاه پنبه به دست می‌آید که پس از بالغ شدن گیاه به صورت کرکی شکل به وجود می‌آید. منسوج پنبه قدمتی پنج هزار ساله دارد که از تمدن شرقی نظیر چین و هند به دنیا معرفی شدند. پنبه در مقایسه با ابریشم عمر بیشتری دارد لاکن در قیاس با پشم از عمر کوتاه تری برخوردار است. در عین حال مستعد پرزدهی شکافته شدن و پارگیست. پنبه آب زیادی جذب می‌کند و سریع خشک می‌شود. پنبه را می‌توان با آب با دما بالا شستشو کرد و روی بدن ظاهر خوبی پیدا می‌کند.
پارچه ای که از نخ پنبه تولید می‌شود شاخص‌های بسیاری دارد از جمله این که سوراخ‌های ریز روی آن در فصل تابستان باعث رفت و آمد هوا شده و از گرمای تابستان جلوگیری می‌کند. همچنین در فصل زمستان این بافت می‌تواند عایق حرارتی ایجاد کرده و باعث ایجاد گرما در زمستان شود. در واقع در هر فصلی می‌توان از نخ پنبه برای تولید البسه استفاده نمود.
انواع پارچه تریکو پنبه ای
از نخ پنبه فرآورده‌های فراوانی برای تولید پارچه حاصل می‌شود که برخی از پرکاربردترین آنها را مثال می‌زنیم:
پارچه یکرو پنبه
این نوع پارچه با دستگاه گردباف یکرو سیلند تولید شده و به همین علت به آن پارچه یکرو پنبه می‌گویند. این پارچه عمدتاً در فصل گرما مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پارچه دورو پنبه
همانند پارچه یکرو، از نخ پنبه در بافت این پارچه استفاده می‌شود. این نوع پارچه با دستگاه‌های گردباف دورو تولید می‌شود و از آن جا که از پارچه یکرو ضخامت بیشتری دارد در فصل سرما کاربرد بیشتری دارد.
پارچه جودون پنبه
بافت این منسوج، شکل لوزی دارد و حالت فرورفتگی و برجستگی روی آن نمایان است. این شکل بافت معمولاً با دستگاه گردباف دورو بافته می‌شود. در فصل گرما استفاده از این نوع پارچه رایج است. چرا که وجود حالت سوزنی روی آن احساس خنکی را بوجود می‌آورد. ناگفته نماند که در برخی از مناطق گرمسیر از این پارچه در تمام فصول استفاده می‌شود.
پارچه جودون پلی استر پنبه
این پارچه از ترکیب دو نخ پنبه و پلی استر ساخته می‌شود و قیمت کمتری نصبت به پارچه جودون پنبه دارد. در این پارچه همچنان حس خنکی در فصل گرما وجود دارد ولی طبعاً برای خنک نگه داشتن بدن بافت جودون پنبه کیفیت بهتری دارد. نخ پلی استری که در این بافت استفاده می‌شود باعث شده تا کمی حالت براقی که پارچه داده شود.
نکات مهم برای خرید انواع پارچه تریکو پنبه ای
تنوع پارچه تریکو پنبه ای باعث شده تا کمتر مرکز خریدی بتواند به عنوان نمایندگی فروش عمده پارچه نخ پنبه تمامی منسوجات نخ پنبه را داشته باشد. ولی برای خرید این نوع پارچه بد نیست که اطلاعاتی در مورد انواع نخ‌های پنبه داشته باشیم.
جستارهای وابسته
- پوشش در مصر باستان
- لباس محلی
- لباس محلی (لباس سنتی)
- صنعت پوشاک در ایران باستان
- فهرست پوشاک
- طراحی لباس
- کت
- شلوار
- تن‌پوش
- لباس زیر
- شورت
- سینه‌بند
منابع
- ↑ گایتون، آرتور (۱۹۸۶). فیزیولوژی پزشکی. ج. سوم. ترجمهٔ دکتر فرخ شادان. انتشارات شرکت سهامی چهر. ص. ص ۱۹۳۵.
- ۱دائرةالمعارف کودکان و نوجوانان جلد اول
- 2Wikipedia contributors, "Clothing," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Clothing&oldid=267044555 (accessed January 29, 2009).
- پوشاک الیاف طبیعی۴