پارا-زایلین
پارا-زایلین (به انگلیسی: p-Xylene) از پایه بنزن با دو شاخه متیل است. پارا زایلن یکی از ایزومرهای زایلین است، که در آن دو شاخه متیل در عرض یکدیگر و روی اتمهای شماره ۱ و ۴ قرار میگیرند. فرمول شیمیایی پارازایلن C8H10 است. حرف P یا para نشان دهنده محل قرار گرفتن دو شاخه متیل در عرض یکدیگر بر روی حلقه بنزن است. پارازایلن به صورت گسترده در تولید ترفتالیک اسید برای پلیاستر بکار برده میشود.
| پارازایلین | |
|---|---|
Space-filling model
| |
14-Xylene | |
14-Dimethylbenzene | |
دیگر نامها p-Xylene | |
| شناساگرها | |
| شماره ثبت سیایاس | ۱۰۶-۴۲-۳ |
| پابکم | ۷۸۰۹ |
| کماسپایدر | ۷۵۲۱ |
| UNII | 6WAC1O477V |
| KEGG | C06756 |
| ChEBI | CHEBI:27417 |
| ChEMBL | CHEMBL۳۱۵۶۱ |
| شمارهٔ آرتیئیسیاس | ZE2625000 |
| جیمول-تصاویر سه بعدی | Image 1 |
| |
| |
| خصوصیات | |
| فرمول مولکولی | C8H۱۰ |
| جرم مولی | ۱۰۶٫۱۷ g mol |
| شکل ظاهری | Colorless liquid |
| بوی | Aromatic |
| چگالی | 0.861 g/mL |
| دمای ذوب | ۱۳٫۲ درجه سلسیوس (۵۵٫۸ درجه فارنهایت؛ ۲۸۶٫۳ کلوین) |
| دمای جوش | ۱۳۸٫۳۵ درجه سلسیوس (۲۸۱٫۰۳ درجه فارنهایت؛ ۴۱۱٫۵۰ کلوین) |
| انحلالپذیری در آب | Insoluble |
| انحلالپذیری در ethanol | Very soluble |
| انحلالپذیری در diethyl ether | Very soluble |
| فشار بخار | 9 mmHg (20°C) |
| پذیرفتاری مغناطیسی | -76.78·10 cm/mol |
| ضریب شکست (nD) | 1.49582 |
| گرانروی | 0.7385 cپواز at 0 °C 0.6475 cپواز at 20 °C |
| گشتاور دوقطبی | 0.00 D |
| خطرات | |
| کدهای ایمنی | R۱۰ R20 R21 R۳۶ R۳۸ |
| شمارههای نگهداری | S۲۵ |
| خطرات اصلی | Harmful or fatal if swallowed. Vapor harmful. Flammable liquid and vapor. |
| لوزی آتش | |
| نقطه اشتعال | |
| دمای خودآتشگیری | |
| محدودیتهای انفجار | 1.1%-7.0% |
| آمریکا Permissible exposure limit (PEL) | TWA 100 ppm (435 mg/m) |
| Threshold Limit Value | 100 ppm (TWA), 150 ppm (STEL) |
| به استثنای جایی که اشاره شدهاست در غیر این صورت، دادهها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شدهاند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa) | |
| | |
| Infobox references | |
|
| |
پس از بنزن، پارازایلینها مهمترین مواد آروماتیک محسوب میشود. پارازایلین به طور عمده برای تولید ماده DMT و PTA به مصرف میرسد. این ۲ محصول در ساخت پلیاتیلن ترفتالات به کار میرود که از آن، در ساخت و تولید پلیاسترها، الیاف، فیلم عکاسی و بطریهای نوشابه استفاده میشود. طبق الگوی مصرف جهانی ۱۹ درصد پارازایلین در ساخت PTA و ۹ درصد در ساخت DMT به کار میرود. طریقه تولید پارازایلین به این ترتیب است که از نفت خام ابتدا نفتا و طی مراحلی بنزین پیرولیز به دست میآید، که مواد آروماتیک از این محصول (بنزین پیرولیز) تولید میشود. پارازایلن در ماده اولیه الیاف مصنوعی، ترفتالیک اسید، صنایع داروسازی، حشرهکشها و حلالها مورد استفاده قرار میگیرد.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards 0670
- ↑ Perry's Handbook of Chemical Engineers
- ↑ "p-Xylene". International Chemical Safety Cards. ICSC/NIOSH. July 1, 2014. Archived from the original on 8 June 2017. Retrieved 7 May 2017.