هرمزدبغ

هرمزدبغ انسان نخستین در اساطیر مانوی که برابر کیومرث زرتشتی قرار میگیرد.بنابر اساطیر این آیین، زمانی که فرمانروای عالم ظلمت که به صورت بیکرانه در جنوبی سرزمین روشنایی قرار داشت به جهان نورانی چشم طمع دوخت شهریار روشنایی یا همان زروان مادر زندگی را پدید آورد و از او انسان نخستین یعنی هرمزدبغ را آفرید.هرمزدبغ نیز از وجود خود پنج فرزند ساطع کرد که همان امهرسپندان باشند.در نبردی که میان هرمزدبغ و خدای تاریکی صورت گرفت او شکست خورد و به اسارت تاریکی رفت.امهرسپندان به کمک نریسه ایزد و دوست روشنان در نهایت او را از جهان ظلمانی نجات بخشیدند و او به دیار پدر خود که همان زروان است بازگشت.او نیای تمام مردم جهان محسوب می‌شود چراکه از پاره‌های نور امهرسپندان که توسط دیوان بلعیده شده بودند و ترکیب آن‌ها با عناصر ظلمانی جهان مادی-مینوی پدید آمد و روان انسان‌ها پاره‌هایی از فروزه‌های نورانی امهرسپندان می‌باشد.هرمزدبغ در دین مانی نماد ازلی روح در اسارت ماده می‌باشد.