نیک‌آباد

This template is currently non-functional due to T39256.

مردم این شهر از بازماندگان شهر بادگرد در دو کیلومتری شمال نیک آباد هستند که در روزگار ساسانیان از رونق خاصی برخوردار بوده‌است. در فرهنگ عمید دربارهٔ بادگرد (بادغر) آورده شده‌است: جایی که در رهگذر باد باشد.

آتشکده مرکزی شمال غربی جرقویه در این مکان قرار داشت. ویرانه‌های آب انبار و آسیاب و بازار این شهر که سه کیلومتر درازا داشت تا سال ۱۳۰۰ پابرجا بوده‌است.

با حمله مغول گروهی از مردم بادگرد که جان سالم به در برده بودند شهرک امین آباد را در سه کیلومتری غرب نیک آباد تأسیس کردند. مردم برای زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهر بادگرد کشتزاری بادغرآباد را بر ویرانه‌های بادگرد ساختند. مردم امین آباد گیاه روناس را که در رنگرزی پارچه کاربرد داشت با خود از بادگرد آوردند و در این شهر به کاشت آن مشغول شدند و از این طریق این گیاه را به مناطق دوردست ایران صادر می‌کردند و روزگار می‌گذراندند. در روزگار صفویه به سبب وجود خشکسالی‌های بسیار و با از رونق افتادن جاده ابریشم که از این منطقه می‌گذشت؛ مردم این شهر مجبور شدند این منطقه را ترک کنند و به نیک آباد مهاجرت کنند. کشتزار حمدآباد بر ویرانه‌های شهر امین آباد ساخته شده‌است.

گفته می‌شود در جایی که امروزه کوی بالای نیک آباد قرار دارد، دژ بزرگی از روزگار باستان بر جای مانده بود که در گویش گرکویه‌ای «ینگووا» نام داشت و دژی گبرنشین بوده‌است. کوچندگان به دژ ینگووا روی آوردند و به بازسازی آنجا پرداختند. زبان محلی این شهر همان زبان «ولایتی یا زبان ورزنه ای» با تغییرات اندک است. ولایتی نوع زبان خاص است که نه ترکی نه لری و نه عربی است نه تنها جرقویه بلکه تمام منطقه با این زبان صحبت می‌کنند به عنوان مثال به کجا؛ کا و به پسر پوره گفته می‌شود ینگ‌آباد برگرفته از واژه اَوستایی «یَنگهِه‌هاتِم» است که ریشه در تاریخ و فرهنگ ایران باستان دارد. دکتر محمدابراهیم باستانی پاریزی، واژه «ینگووا» را به چم آبادی نو و برگرفته از «یانگهوا» در پارسی باستان می‌داند.

نخستین کلنگ تأسیس بیمارستان خیریه امام خمینی جرقویه اصفهان در زمین به مساحت تقریبی ۱۲/۵ هکتار در تاریخ خرداد ماه ۱۳۶۱ به زمین زده شد و با تلاش حاج شیخ حسن صانعی و همکاری دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با زیر بنای اولیه ۳۵۷۳ متر مربع در فاصله ۷۰ کیلومتری جنوب شرقی اصفهان در شهر نیک آباد جرقویه احداث و تجهیز در تاریخ ۱۳۷۵/۸/۱۲ افتتاح گردید.

دشت جهان نام شهرک باستانی است که در زمان ساسانیان تأسیس شده‌است. این شهرک از شهرک‌های وابسته به شهر بادگرد در سرزمین گرکویه بشمار می‌رفت و در روزگار روایی خود از اپاختر (شمال) شهر نیک آباد امروزی تا نیمروز روستای سیان کنونی گسترش داشته و دارای سه کوی بزرگ به نام‌های مزداوا، سوری و دشت آسمان بوده‌است. این شهرک باستانی همزمان با ویران شدن شهر بادگرد در زمین لرزه سال ۷۲۴ خورشیدی ویران گردیده‌است. بقایای شهرک باستانی دشت جهان در آستانه نابودی است و نیازمند توجه مسئولان است.

۱۵. بیمارستان امام خمینی نیک آباد https://web.archive.org/web/20170930131606/http://emkh.ir/pages/tarikhche/

• مختصات و ارتفاع
• دانشگاه آزاد اسلامی مرکز نیک آباد
• نیک آباد جرقویه؛ تأملی بر تاریخ از دست رفته!