نیلوتینیب
نیلوتینیب (انگلیسی: Nilotinib) با نام تجاری «Tasigna» که به صورت مِلح منوهیدرات هیدروکلرید است، یک بازدارنده تیروزین-کیناز است که برای درمان «لوسمی مزمن مغز استخوان مقاومبه ایماتینیب» بکار میرود. این دارو که از لحاظ ساختاری شبیه ایماتینیب است، در آغاز بر پایهٔ ساختار «کمپلکس Abl-ایماتینیب» ساخته شد تا بر مشکلات عدمتحمل و مقاومت به ایماتینیب فائق آید.
دادههای بالینی | |
---|---|
نامهای تجاری | Tasigna |
AHFS/Drugs.com | monograph |
مدلاین پلاس | a608002 |
دادهها |
|
ردهبندی داروهایبارداری |
|
روش مصرف دارو | خوراکی |
کد ATC | |
وضعیت قانونی | |
وضعیت قانونی |
|
دادههای فارماکوکینتیک | |
زیست فراهمی | ۳۰٪ |
پیوند پروتئینی | ۹۸٪ |
متابولیسم | کبدی (بیشتر توسط CYP3A4) |
نیمهعمر حذف | ۱۵ تا ۱۷ ساعت |
دفع | مدفوع (۹۳٪) |
شناسهها | |
| |
شمارهٔ CAS | |
پابکم CID | |
IUPHAR/BPS | |
دراگبنک | |
کماسپایدر | |
UNII | |
KEGG | |
ChEBI | |
ChEMBL | |
لیگاند بانک داده پروتئین | |
CompTox Dashboard (EPA) | |
ECHA InfoCard | 100.166.395 |
دادههای فیزیکی و شیمیایی | |
فرمول شیمیایی | C28H22F3N7O۱ |
جرم مولی | 529.5245 g/mol g·mol |
مدل سه بعدی (جیمول) | |
| |
| |
(what is this?) (verify) |
نیلوتینیب یک «بازدارندهٔ اختصاصی تیزوزین کیناز Bcr-Abl» است که حدود ۱۰ تا ۳۰ مرتبه قویتر از ایماتینیب در مهارِ «فعالیت تیزوزین کیناز Bcr-Abl» و مهارِ رشد و تزاید سلولهای بیانکنندهٔ «Abl» است.
این دارو در ۲۹ اکتبر ۲۰۰۷ میلادی توسط سازمان غذا و دارو آمریکا، در ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۹ توسط «سازمان دارویی اروپا»، در ۱۹ نوامبر ۲۰۰۷ توسط «سازمان نظارت داروها و محصولات بهداشتی» انگلستان و ۱۷ ژانویهٔ ۲۰۰۸ توسط «ادارهٔ کل محصولات درمانی» استرالیا برای درمانِ «لوسمی مزمن مغز استخوان با کروموزوم فیلادلفیا» (Ph+) مورد تأیید واقع شد.
این دارو دارای هشدارِ داخلِ بستهبندی، برای احتمال بروز عوارض قلبی است.
کارآزماییهای بالینی
علاوه بر لوسمی مزمن مغز استخوان، پژوهشهایی برای استفاده از نیلوتینیب در درمان «تومور استرومال گوارشی» (GIST)، بیماری آلزایمر، بیماری هانتینگتون، پارکینسون، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) و زوال عقل انجام پذیرفتهاست.
منع مصرف
موارد منع مصرف این دارو عبارتند از: سندرم کیوتی، هیپوکالمی، هیپومنیزیمی، بارداری، احتمال بارداری، شیردهی و عدم تحمل به گالاکتوز/لاکتوز
مواردی که مصرف این دارو باید در آنها با احتیاط صورت پذیرد عبارتند از:
- نارسایی مغز استخوان
- سندرم لیز تومور (TLS)
- نارسایی کبد
- سابقهٔ قبلی پانکراتیت (حتماً لیپاز سرمی بررسی شود)
- گاسترکتومی کامل
عوارض جانبی
عوارض شایع این دارو (بروز بیش از ۱۰٪) عبارتند از:
- سردرد
- تهوع
- کاهش فسفات خون
- یرقان
- افزایش آلانین آمینوترانسفراز (ALT)
- افزایش آسپارتات ترانس آمیناز (AST)
- افزایش لیپاز
- راش پوستی
- خارش
- ریزش مو
- درد عضلانی
- خستگی
- درد استخوانهای صورت و انگشتان
- تعریق شدید
- کاهش وزن
- کند شدن عملکرد مفاصل
- سرگیجه و بیحالی بعد از مصرف تا ۳ الی ۵ ساعت
منابع
- ↑ "Tasigna (nilotinib) dosing, indications, interactions, adverse effects, and more". Medscape Reference. WebMD. Retrieved 25 January 2014.
- ↑ "Cancer Drug Information: Nilotinib".
- ↑ Manley, P.; Cowan-Jacob, S.; Mestan, J. (2005). "Advances in the structural biology, design and clinical development of Bcr-Abl kinase inhibitors for the treatment of chronic myeloid leukaemia". Biochimica et Biophysica Acta. 1754 (1–2): 3–13. doi:10.1016/j.bbapap.2005.07.040. PMID 16172030.
- ↑ Manley, P.; Stiefl, N.; Cowan-Jacob, S.; Kaufman, S.; Mestan, J.; Wartmann, M.; Wiesmann, M.; Woodman, R.; Gallagher, N. (2010). "Structural resemblances and comparisons of the relative pharmacological properties of imatinib and nilotinib". Bioorganic & Medicinal Chemistry. 18 (19): 6977–6986. doi:10.1016/j.bmc.2010.08.026. PMID 20817538.
- ↑ Jabbour, E. , Cortes, J. , Kantarjian, H. (2009). "Nilotinib for the treatment of chronic myeloid leukemia: An evidence-based review". Core evidence 4: 207-213.
- ↑ Olivieri, A.; Manzione, L. (2007). "Dasatinib: a new step in molecular target therapy". Annals of Oncology. 18 Suppl 6: vi42–vi46. doi:10.1093/annonc/mdm223. PMID 17591830.
- ↑ Breccia, M.; Alimena, G. (2010). "Nilotinib: a second-generation tyrosine kinase inhibitor for chronic myeloid leukemia". Leukemia research. 34 (2): 129–134. doi:10.1016/j.leukres.2009.08.031. PMID 19783301.
- ↑ "Complete Nilotinib information from Drugs.com". Drugs.com. Retrieved 25 January 2014.
- ↑ "Tasigna: EPAR - Product Information" (PDF). European Medicines Agency. Novartis Europharm Ltd. 18 October 2013. Retrieved 25 January 2014.
- ↑ "Tasigna 150mg Hard Capsules - Summary of Product Characteristics (SPC)". electronic Medicines Compendium. Novartis Pharmaceuticals UK Ltd. 9 September 2013. Retrieved 25 January 2014.
- ↑ "TASIGNA® nilotinib" (PDF). TGA eBusiness Services. 21 October 2013. Retrieved 25 January 2014.
- ↑ "FDA Approves Tasigna for Treatment of Philadelphia Chromosome Positive Chronic Myeloid Leukemia". U.S. Food and Drug Administration. 2007-10-30. Retrieved 2009-08-04.
- ↑ "Prescribing information for Tasigna (nilotinib) Capsules" (PDF). NDA 022068. U.S. FDA. 2007-10-29. Retrieved 2009-08-04.
- ↑ "Cancer drug prevents build-up of toxic brain protein". MedicalXpress.com. 10 May 2013. Retrieved 11 April 2017.