نقشه ایران در دوره افشاریه
نقشهٔ ایران در دوره افشاریه به سال ۱۱۲۶ خورشیدی و توسط امانوئل بوئن جغرافی‌دان و نقشه‌کش بریتانیایی ترسیم شده‌است، این نقشه که وسعت و محدوده پادشاهی دودمان افشاریه را نمایش می‌دهد علاوه بر نشان دادن نام خلیج فارس، اسامی بسیاری از مناطق، شهرها، دریاچه‌ها و دریاهای آن زمان از ایران را نیز دربرگرفته‌است. این نقشه از کشور ایران در سال ۱۷۴۷ (میلادی) برابر با ۱۱۲۶ خورشیدی و ۱۱۶۰ قمری و در زمان سلسله افشاریان رسم شده‌است.
| نقشهٔ ایران در دوره افشاریه |
|
مشخصات
|
توضیحات نام دریاهای شمال و جنوب ایران
پهنه آبی شمال ایران را با نام کاسپین و خلیج فارس را با نام خلیج فارس و پهنه آبی که امروزه خلیج فارس نامیده می‌شود را دریای پارس و سیستان و بلوچستان را مکران نام برده‌است. خوزستان نیز به‌صورت KHUZESTAN و استان فارس به‌صورت فارسستان در نقشه قابل توجه است. بازسازی این نقشه بر جلد کتاب خلیج فارس نامی کهن و میراث فرهنگی در سال ۱۳۸۳ در ایران
توضیحات گوشه نقشه
ترجمه توضیحات پایین نقشه بیانگر جدید بودن (در زمان خود) و صحیح بودن نقشه می‌باشد. این نقشه بنا بر شرح گوشه آن، بازگوکننده این است که نقشه مربوط به ایران و کشورهای همسایه می‌باشد. امانوئل بوئن در این توضیحات مدعی شده‌است که نقشه بر اساس جدیدترین و ثابت‌شده‌ترین نقشه‌ها ترسیم شده‌است.
مقیاس‌ها
در گوشه پایین نقشه دو مقیاس موجود است که بالایی بر اساس واحد لیگ پارسی و پایینی بر اساس مایل انگلیسی می‌باشد. مقیاس‌ها ۵۴ لیگ پارسی را ۱۸۰ مایل انگلیسی بیان می‌کنند.
حاشیه نقشه
در حاشیه پایینی نقشه عبارت طول جغرافیایی شرقی (Longitude East) نوشته شده، همچنین در ۴ کناره نقشه به طول و عرض جغرافیایی اشاره شده‌است. علاوه بر این در حاشیه پایین نقشه عبارت from London آورده شده که ثابت می‌کند نقشه در شهر لندن تهیه و چاپ شده‌است. این نقشه با شماره ۶۲۶۸۸۸ در کتابخانه کنگره، واحد تفکیک و جداسازی نقشه‌ها موجود است. در پایین نقشه نام امانوئل بوئن و سال ترسیم نقشه با دست‌خط دوره جدید و به صورت دست‌نویس نوشته شده‌است.
نقاشی
در کنار توضیحات گوشه پایین نقشه نقاشی وجود دارد که موارد زیر در آن دیده می‌شود:
- کالسکه بزرگ ۱۲ اسبه که یک اتاق بزرگ را حمل می‌کند.
- کالسکه شتر که سواری بر آن نشسته‌است.
- ۴ مرد که یکی شمشیری بر کمر دارد و نیزه‌ای بر دست گرفته، دیگری حامل تیر و کمان است و سومی تبر بر دست دارد.
- اسب ایستاده
راهنمای نقشه
در نقشه ایران در سال ۱۱۲۶ خورشیدی، راه‌های آن دوره، کوه‌ها، جنگل‌ها، دریاچه‌ها، دریاها، شهرها و رودهای کوچک و بزرگ با نشان‌های ویژه خود نمایش داده شده‌اند.
همسایه‌ها و محدوده مرز ایران در نقشه
- همسایه شرقی:
همسایه شرقی ایران در نقشه در دوره افشاریه، امپراتوری مغولان هند ذکر شده‌است.
- همسایه‌های شمال شرقی:
همسایه‌های شمال شرقی در نقشه، محدوده حکمرانی پادشاهی سمرقند و پادشاهی بلخ ثبت شده‌است.
- همسایه‌های شمالی:
سرزمین خوارزم و ازبک در شمال ایران قرار دارد.
- همسایه‌های شمال غربی:
دریای سیاه و امپراتوری عثمانی
- همسایه غربی:
امپراتوری عثمانی
جستارهای وابسته
- نقشه ایران و توران در دوره قاجاریه
- تحریف نام خلیج فارس
- نقشه ایران در اواخر دوره صفویه
- نقشه‌های کهن
- نقشه جهان (خرارد فان اسخاخن)
- نقشه ایران و توران در دوره قاجاریه
- روز ملی خلیج فارس
- گروه نامهای جغرافیایی در سازمان ملل
- نقشه جزیره هرمز، ۱۷۵۰ میلادی
- اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان
- مقیم خلیج فارس (سرای بریتانیا در خلیج فارس)
- سفرنامه نویسان انگلیسی و ایران
- ساحل دزدان
- انجمن نشنال جئوگرافی
- گروه نامهای جغرافیایی در سازمان ملل
- کمیته تخصصی نام‌نگاری و یکسان‌سازی نامهای جغرافیایی ایران
منابع
پانویس
- «آشنایی با پایگاه‌های اینترنتی ایران‌شناسی». روزنامه اطلاعات. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۳۹۰.