شهرستان خودمختار تاشکورگان تاجیک
شهرستان خودمختار تاجیک تاشقورغان (به چینی: 塔什库尔干) یا تاشغورکان یا (به تلفظ روسی) تاشکورگان یا تاشقرغان (فارسی تاجیکی: Йенги Тоҷик Тошкйрғон، اویغوری: تاشقۇرغان تاجیک ئاپتونوم ناهیییسی) به معنای «دژ سنگی» از بخشهای شهرستان کاشغر در ناحیهٔ خودگردان سینکیانگ در شمال باختری چین است. تاشقرغان در فلات پامیر و بر سر راه ابریشم واقع شدهاست. تاشقرغان با پاکستان، افغانستان، و تاجیکستان هممرز است.
شهرستان خودمختار تاشقورغان تاجیک | |
---|---|
شهرستان خودمختار | |
شهرستان خودمختار تاشقورغان تاجیک | |
موقعیت شهرستان خودمختار تاشقورغان تاجیک در نقشه | |
مختصات: ۳۷°۴۶′ شمالی ۷۵°۱۳′ شرقی / ۳۷٫۷۶۷°شمالی ۷۵٫۲۱۷°شرقی | |
کشور | جمهوری خلق چین |
Region | سینکیانگ |
Prefecture | کاشغر |
مرکز شهرستان | تاشقورغان |
مساحت | |
• کل | ۵۲۴۰۰ کیلومتر مربع (۲۰۲۰۰ مایل مربع) |
بلندی | ۳۰۹۴ متر (۱۰۱۵۱ پا) |
جمعیت | |
• کل | ۳۰٬۰۰۰ |
• تراکم | ۰٫۵۷/کیلومتر مربع (۱٫۵/مایل مربع) |
منطقه زمانی | یوتیسی +۸ (استاندارد چین) |
کدپستی | ۸۴۵۲۵۰ |
پیششماره(های) تلفن | ۹۹۸ |
جغرافیا
شهر تاشقرغان مرکز این شهرستان خودمختار، در مشرق شهرستان است. این شهرستان در جنوبغربی ایالت خودمختار سینکیانگ / شینجیانگ اویغور، در ارتفاعی میان ۳٬۰۰۰ تا ۳٬۳۰۰ متر در کوه های پامیر واقع است. این شهر در کنار جادهٔ راهبردی قراقروم میان چین و پاکستان واقع شده و پاسگاه مرزی پاکستان در جنوب آن، پس از گذرگاه خُنْجـَراب، قرار دارد. پیرامون شهر را کوههای بلند و یخچالهای طبیعی فراگرفته و رود تاشقرغان با جهت جنوبی ـ شمالی از آن میگذرد (> مسیرهای زمینی جادهٔ ابریشم و مبادلات فرهنگی بین شرق و غرب <، ص ۳۴۴، ۴۲۱، ۴۲۵، ۵۴۰، ۵۴۴، ۵۶۶).
تاریخ
مسلمانان در سالهای آغازین قرن دوم به تاشقورغان رسیدند. در سدهٔ چهارم این شهر ضمیمهٔ حکومت ایلخانیان شد و در پی تلاش آنها و نیز تردد بازرگانان، دین اسلام در آنجا گسترش یافت. اهالی آنجا از قرن پنجم با ورود اعیان اسماعیلیه و در رأس آنها ناصرخسرو قبادیانی، به اسماعیلیه گرویدند. تاشقرغان در قرن هفتم جزو فرمانروایی یوآنِ مغول شد و با ورود سربازان مسلمان همراه این قوم، اسلام در آنجا گسترش یافت. در قرن سیزدهم نفوذ مبلغان آقاخان محلاتی (متوفی ۱۲۹۹) که از هند اعزام میشدند، موجب گرایش اسماعیلیان تاشقرغان به شاخهٔ «خواجوی» شد که هنوز هم ادامه دارد. تاشقرغان در این قرن برای مدتی همراه با دیگر سرزمینهای سینکیانگ جزو حکومت ترکستان شرقی به رهبری یعقوب بیگ شد، اما بار دیگر به چین پیوست (لی ـ شین هوا، ص ۴۷۵ـ ۴۸۶؛ ما ـ تونگ، ص ۴۸ـ۵۰).
از آثار مهم تاشقرغان، قلعهای قدیمی در مسیر جادهٔ ابریشم جنوبی است که از سنگ و ملاط ساخته شدهاست.
مردم
جمعیت تاشقورغان ۳۰٬۰۰۰ نفر است. حدود ۸۴٪ ساکنان تاشقورغان از قوم پامیری هستند که در چین تاجیک نامیده میشوند اما مشابه پامیریهای تاجیکستان و افغانستان هستند. آنها به زبان تاجیکی صحبت نمیکنند و زبان بیشتر آنها زبان سریکالی و عده کمتری زبان وخی است که هر دو از گروه زبانهای پامیری در شاخه زبانهای ایرانی شرقی است.
اقتصاد
تاشقورغان از لحاظ اقتصادی، جزو مناطق نسبتاً فقیر چین است و اقتصاد آن مبتنی بر کشاورزی، به ویژه کشت غلات، و دامداری (پرورش گاو و گوسفند) است. اقتصاد تاشقورغان در دهههای اخیر، به سبب اتخاذ سیاست دروازههای باز چین (از ۱۳۵۹ ش / ۱۹۸۰) و اولویت یافتن توسعة اقتصادیِ مناطقِ مسلماننشین شمال غربی چین در برنامة جامع ۱۳۷۲ ـ ۱۳۷۹ ش / ۱۹۹۳ ـ ۲۰۰۰، رونق داشتهاست. کد تلفنی تاشقورغان ۸۴۵۲۵۰ است.
نگارخانه
بخش تاشقورغان (صورتی) و شهرستان کاشغر (زرد) در ناحیه خودگردان سینکیانگ چین
جستارهای وابسته
منابع
- نقشه راهنمای پاکستان، تهران : گیتاشناسی، بی تا.
Lands routes of the silk roads and the cultural exchanges between the East and West before the 10th century , Peking: Unesco and New World, 1996; Li-Xinhua, Islan Zai Zhongua de Lishi (تاریخ اسلام در چین ) , Peking 1998 ; Ma-Sukong , "Wo Guo Tajike Zu
Isilan Maza Zhong the Wen Hua du he Xian Xian" (مزارهای اسلامی قوم تاجیک در چین و ویژگیهای فرهنگی آن ) , Xiyu Yanjiu, no.4 (1991); Ma-Tong , Zhong Guo Xibei Islan Jiao (ویژگیهای اسلام در شمال غربی چین ) , Sinkiang 1990; Sinkiang Weiwuer Zi Zhi qu Difang Zhi bian Zuan Weiyuanhui, Sinkiang Nianjian 1991 (کتاب سال 1991 سین کیانگ ) , Sinkiang 1991.