زبان وخی
یکی از زبان‌های ایرانی از شاخه پامیری
زبان وخی یا وخانی یکی از زبان‌های ایرانی از شاخهٔ پامیری این زبان‌هاست.
| وَخی | |
|---|---|
| x̌ik zik | |
| زبان بومی در | افغانستان (۹۶۰۰)، چین (۶۰۰۰)، پاکستان (۹۱۰۰)، تاجیکستان (۷۰۰۰)، روسیه (۶۰۰۰) |
شمار گویشوران | ۴۰۰۰۰ (بدون تاریخ) |
زبان‌های هندواروپایی
| |
| الفبای فارسی، سیریلیک، لاتین | |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۳–۶۳۹ | wbl |
| زبان‌شناسی | 58-ABD-c |
به واسطهٔ وابستگی زبان وخی به زبان‌های پامیری، گاه وخی‌زبانان را پامیری می‌خوانند. خاستگاه این زبان وخان در افغانستان کنونی‌است.
سنجش میان هفت زبان ایرانی
| فارسی | فارسی تاجیکی | شغنانی | سریکالی | پشتو | وخی | زبان اوستایی |
|---|---|---|---|---|---|---|
| jæk (یک) | jak (як) | jiw | iw | jaw (یو) | ji | aēva- |
| ɡuʃt (گوشت) | ɡuʃt (гушт) | ɡu:xt | ɡɯxt | ɣwaxa, ɣwaʂa (غوښه) | ɡuʂt | ? |
| pesær (پسر) | pisar (писар) | puts | pɯts | zoi (زوی) | putr | putra |
| ɒteʃ (اتش) | otaʃ (оташ) | jo:ts | juts | or (اور) | rɯχniɡ | âtar |
| ɒb (اب) | ob (об) | xats | xats | obə (اوبه) | jupk | aiwyô, ap |
| dæst (دست) | dast (даѕт) | ðust | ðɯst | lɑs (لاس) | ðast | zasta |
| pɒ (پا) | po (по) | po:ð | peð | pxa, pʂa (پښه) | pɯð | pad |
| dændɒn (دندان) | dandon (дандон) | ðinðʉn | ðanðun | ɣɑx, ɣɑʂ (غاښ) | ðɯnðɯk | ? |
| tʃæʃm (چشم) | tʃaʃm (чашм) | tsem | tsem | stərɡa (سترګه) | tʂəʐm | cashman |
| æsb (اسب) | asp (асп) | vo:rdʒ | vurdʒ | ɑs (آس) | jaʃ | aspa |
| æbr (ابر) | abr (абр) | abri | varm | urjadz (اوریځ) | mur | maēγa- |
| gændom (گندم) | gandum (гандум) | ʒindam | ʒandam | ɣanam (غنم) | ɣɯdim | ? |
| besjɒr (بسیار) | bisjor (бисёр) | bisjo:r | pɯr | ɖer, pura (ډېر، پوره) | təqi | paoiri, paoirîsh, pouru |
| bolænd (بلند) | baland (баланд) | biland | bɯland | lwaɻ (لوړ) | bɯland | berezô, berezañt |
| dur (دور) | dur (дур) | ðar | ðar | ləre (لرې) | ðir | dûra, dûrât |
| χub (خوب) | χub (хуб) | χub | tʃardʒ | xə, ʂə (ښه) | baf | vohu |
| kutʃik (کوچک) | χurd (хурд) | dzul | dzɯl | ləɡ, ləʐ (لږ) | dzəqlai | ? |
| goft (گفت) | guft (гуфт) | lʉvd | levd | wajəl (ویل) | xənak | aoj-, mrû-, sangh- |
| kærd (کرد) | kard (кард) | tʃi:d | tʃeiɡ | kawəl (کول) | tsərak | kar- |
| did (دید) | did (дид) | wi:nt | wand | winəm (وینم) | wiŋɡ | dî- |
منابع
Wikipedia contributors, "Wakhi language," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Wakhi_language&oldid=501176179 (accessed September 11, 2012).