مهاجرت مردمان ترک

مهاجرت مردمان ترک به گسترش ترکان از آسیای مرکزی به خاورمیانه و اروپا در میان سده‌های ۶ و ۱۱ میلادی می‌پردازد. این گسترش توسط قبایل هون با هویت ترک آغاز شد. قبایل نیاترک (به انگلیسی Proto-Turkic) ریشۀ تاریخی‌شان به قسمت شرقی منطقۀ آسیای میانه، منطقۀ شین‌جیانگ چین، سیبری و مغولستان داخلی بازمی‌گشت. قبایلی که به‌طور قطع ترک شناخته می‌شدند، میان سده‌های ۶ و ۱۰ میلادی در آسیای مرکزی ساکن بودند. ترکان سلجوقی که طایفه‌ای از ترکان اغوز بودند، در سدۀ یازدهم میلادی یک امپراتوری تشکیل دادند که از آمودریا تا خلیج فارس و از هندوستان تا دریای مدیترانه گسترش داشت. این امپراطوری شامل بیشتر مناطق ایران، بین النهرین، سوریه و فلسطین بود. پیشرفت آن‌ها نشانگر آغاز قدرت ترک‌ها در خاورمیانه بود و به ‌مرور موجب اسکان آن‌ها شد. در زمان سلطنت آلپ ارسلان و ملکشاه، امپراتوری سلجوقی گسترش یافت تا تمام ایران و میان‌رودان و سوریه از جمله فلسطین را شامل شود. در سال ۱۰۷۱ میلادی، آلپ آرسلان ارتش قدرتمند امپراتوری بیزانس را در نبرد ملازگرد شکست داد و رومانوس چهارم (امپراتور بیزانس) را به اسارت گرفت. این پیروزی راه را برای اسکان اقوام ترکمن در آناتولی باز کرد و در ادامه توسط قبایل ترک آناتولی، امپراتوری عثمانی ایجاد شد که در سده‌های پانزدهم و شانزدهم یکی از قدرتمندترین کشورها در جهان بود. دورۀ امپراتوری عثمانی بیش از ششصد سال به طول انجامید. این امپراتوری در اوج خود بر بخش اعظم جنوب شرقی اروپا تا دروازه‌های وین و از جمله مجارستان، منطقه بالکان، یونان، اوکراین و بخش‌هایی از خاورمیانه شامل عراق، سوریه، اسرائیل و مصر، شمال آفریقا تا الجزایر و بخش‌های بزرگی از شبه‌جزیرۀ عربستان حکومت می‌کرد که در نهایت به تشکیل جمهوری ترکیه ختم شد. قبایل دیگر ترک آسیای مرکزی نیز نهایتاً دولت‌های مستقلی مثل قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان و ترکمنستان را تشکیل دادند. از دیگر قبایل ترک، اویغورها نیز اکنون بخشی از کشور چین و یاکوت‌ها نیز در جمهوری یاکوتستان روسیه ساکن هستند.