مستعصم

أبو أحمد عبدالله بن منصور بن محمد المستعصم بالله (۶۵۶–۶۰۹ قمری در بغداد) واپسین خلیفه عباسی در بغداد بود؛ او از سال ۶۴۰ تا ۶۵۶ قمری خلافت را برعهده داشت.

خلافت وی مصادف با یورش چنگیزخان در ایران و عراق بود. پس از وی منگوقاآن برادر کوچکترش هلاکوخان را به ایران فرستاد، هلاکو نخست طالقان و الموت را در اختیار گرفت و واپسین شیخ الموت را کُشت و بسیاری از دژ‌های اسماعیلیان را ویران کرد؛ در این میان خلافت بغداد دو دشمن بزرگ خود یعنی فاطمیان و اسماعیلیان را از دست داده بود.

سرانجام، هلاکوخان کسانی را به نزد خلیفه در بغداد فرستاد و از او خواست که تسلیم شود، و خود یا وزیرش به نزد او بیایند، ولی مستعصم اعتنایی نکرد؛ از این رو هلاکوخان دستور به محاصره بغداد داد، مغولان وارد شهر شدند و آن شهر را ویران کردند و بسیاری را کشتند.

سرانجام شهر تصرف شد و خلیفه با نزدیکانش در یکشنبه ۴ صفر ۶۵۶ قمری (۲۹ بهمن ۶۳۶) تسلیم شدند.

هلاکوخان از ریختن خون خلیفه به دلیل پیش‌بینی ها ترس داشت

برخی میگویند خلیفه را در فرش گذاشته و آن را در حد مرگ کتک زده اند

برخی نیز میگویند خلیفه را در آب غرق کردند تا خونی نریزد

افسانه‌های بسیاری درباره کشتن مستعصم می‌باشد؛ همچون این که مغولان از کشتن خلفا بیم داشتند،از این رو او را نمدمال کردند و سپس با اسبان بر او تاختند تا کشته شد.

بر پایه سفرنامه مارکوپولو، هلاکوخان او را در اتاقی بدون آب و خوراک زندانی کرد و او را وادار به خوردن زرهایی کرد که انبار کرده بود.

بر پایه دیگر روایات او را در زیر کاشیهای قصر، زنده دفن کردند.

برخی از پسران مستعصم نیز کشته شدند، دیگر پسر وی در مغولستان به زندان فرستاده شدند و چنانچه مورخین نگاشته‌اند، در آن جا ازدواج کرد و فرزندانی داشت.