مسئله محاسبه اقتصادی
مسئله محاسبه اقتصادی نقدی بر استقاده از برنامه‌ریزی اقتصادی به عنوان جایگزینی برای تخصیص بازار بنیان عوامل تولید است. این مسئله نخستین بار توسط لودویگ فن میزس در مقالهٔ ۱۹۲۰ اش «محاسبهٔ اقتصادی در مشترک‌المنافع سوسیالیستی» مطرح شد و بعدتر توسط فریدریش آوگوست فون هایک بسط داده شد. میزس در نخستین مقاله اش، ماهیت نظام قیمت در سرمایه‌داری را توصیف می‌کند و توصیف می‌کند ارزش‌های ذهنی چگونه به اطلاعات عینی لازم برای تخصیص عقلانی منابع در جامعه ترجمه می‌شود.
در مبادلات بازاری، قیمت‌ها بازتابی از عرضه و تقاضا ی منابع، کالاها و نیروی کارند. میزس در نخستین مقاله اش، نقدش را بر نقایص اجتناب ناپذیر اجتماعی سازی کالاهای سرمایه‌ای متمرکز کرد، و سپس در کتابش، سوسیالیسم، به تبیین اشکال متفاوت سوسیالیسم پرداخت. میزس و هایک استدلال کردند که محاسبهٔ اقتصادی تنها با اطلاعات ناشی از قیمت‌های بازار ممکن است، و این که روش‌های دیوانسالارانه یا فن سالارانهٔ تخصیص فاقد روش‌های تخصیص عقلانی منابعند. مباحثه در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ بالا گرفت و آن بازهٔ خاص مباحثه از سوی مورخین اقتصادی به عنوان مباحثهٔ محاسبهٔ سوسیالیستی شناخته می‌شود. نقد اولیهٔ میزس واکنش‌های متعددی دریافت کرد و منجر به مفهوم آزمون و خطای سوسیالیسم بازار، و مشهورتر از همه قضیه لانگه لرنر شد.
جستارهای وابسته
- سوسیالیسم
- برنامه‌ریزی اقتصادی
- سوسیالیسم بازار
- سیاست‌های نوین اقتصادی
- اتو نویرات
- سوسیالیسم
- اقتصاد گذار
منابع
- ↑ Von Mises, Ludwig (1990). Economic calculation in the Socialist Commonwealth (PDF). مؤسسه لودویگ فن میزس. Archived from the original (pdf) on 16 December 2014. Retrieved 2008-09-08.
- ↑ F. A. Hayek, (1935), "The Nature and History of the Problem" and "The Present State of the Debate," in F. A. Hayek, ed. Collectivist Economic Planning, pp. 1–40, 201–43.