مرتضی جاویدی

مرتضی جاویدی، در روستای جلیان واقع در شهرستان فسا استان فارس متولد شد. او در کنار تحصیل به کار‌هایی مانند دامپروری و کشاورزی مشغول بود. در سال ١٣۵۶ دیپلم تجربی گرفت. او مطابق با دستور روح‌الله خمینی مبنی بر ترک پادگان‌ها در رژیم شاهنشاهی، از انجام خدمت سربازی خودداری کرد. وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به سپاه پاسداران پیوست. جاویدی مدتی در جبهه غرب ایران در کردستان، به مبارزه با گروهک‌ها گذراند و با شروع جنگ ایران و عراق به این جنگ ملحق شد.

اشلو معروف ترین لقب مرتضی جاویدی است و دلیل گذاشتن این لقب برای او این است که با لباس عراقی ها پیش خودشان می رفت و با آنان هم غذا می شد.(اشلونک به معنای حالت چطوره؟) او به سنگر های عراقی ها می رفت و با آنها صحبت می کرد، بعد ها عراقی ها پی می بردند که او ایرانی است و برای جاسوسی به سنگر آنها آمده است و برای سر مرتضی جاویدی جایزه می گذاشتند.

در عملیات والفجر در حالی که پادگان حاج عمران توسط نظامیان ایرانی به اشغال درآمده بود، گردان فجر تحت محاصره‌ی نیرو‌های نظامی عراق در‌ می‌آید و حدود ۵ روز این محاصره طول می‌کشد. در روز پنجم، برخی فرماندهان از جمله محسن رضایی و صیاد شیرازی به جاویدی که فرماندهی عملیات را عهده‌دار بوده است دستور عقب نشینی می‌دهند اما وی امتناع کرده و می‌گوید: «نمی‌گذارم اُحُدی دیگر تکرار شود». به همین دلیل بعد‌ها او را سردار تنگه احد نامیدند.

هم‌رزمان جاویدی او را با عنوان عمو مرتضی نیز صدا می کردند. لقب دیگر او گره گشای جنگ است.

در عملیات کربلای ۵، هنگامی که قاسم سلیمانی فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله در محاصرهٔ دشمن گیر می‌کند، بنا به تصمیم سردار اسدی فرمانده لشکر المهدی، مرتضی جاویدی فرمانده گردان فجر لشکر المهدی، به کمک وی می‌شتابد و قاسم سلیمانی را نجات می‌دهد.

بعد از پیروزی ایرانی ها در عملیات والفجر ٢ تعدادی از نظامیان ایرانی که در عملیات شرکت داشتند، در حسینیه جماران با سید روح الله خمینی دیدار کردند. به نقل از صیاد شیرازی، در این دیدار خمینی برای نخستین بار یکی از نظامیان را بوسید و این بوسه بر پیشانی مرتضی جاویدی بود.

فیلم سینمایی اشلو به کارگردانی صادق پروین آشتیانی و با بازیگری کورش سلیمانی، سعید داخ و سینا کرمی بر اساس زندگی مرتضی جاویدی ساخته شده‌است.

کتاب تپه جاویدی و راز اشلو به نویسندگی اکبر صحرایی در ۵٢٠ صفحه، بر اساس زندگی مرتضی جاویدی تألیف شده است. این کتاب در سال ١٣٩٠ توسط انتشارات ملک اعظم به نشر رسیده است.

• قاسم سلیمانی
• علی صیاد شیرازی