لیگ قهرمانان آسیا
لیگ قهرمانان آسیا (به انگلیسی: AFC Champions League) (به عربی: دوري ابطال اسيا) با نام رسمی لیگ قهرمانان ای‌اف‌سی یا لیگ حرفه ای آسیا، یک رقابت سالانهٔ فوتبال باشگاهی قاره‌ای است که توسط کنفدراسیون فوتبال آسیا اداره می‌شود. در فصل ۲۰۰۳−۲۰۰۲ به عنوان ادامهٔ جام باشگاه‌های آسیا معرفی شد. در این لیگ ۱ تا ۴ تیم برتر هر کشور حضور دارند و تعداد تیم‌ها بستگی به رتبه‌بندی هر کشور دارد و به فراخور آن می‌تواند افزایش یا کاهش یابد. این رقابت فقط شامل تیم‌های برتر آسیا می‌باشد. این مسابقات مهم‌ترین مسابقات باشگاهی در سطح آسیا است و می‌توان آن را هم‌ارزش با جام لیبرتادورس، لیگ قهرمانان اروپا، لیگ قهرمانان آفریقا، لیگ قهرمانان کونکاکاف دانست.
| سال بنیان‌گذاری | ۱۹۶۷ |
|---|---|
| منطقه | آسیا (ای‌اف‌سی(AFC)) |
| شمار تیم‌های حاضر | ۵۲ (مجموع) ۴۰ (مرحله گروهی) |
| مقدماتی برای | جام باشگاه‌های جهان |
| رقابتهای وابسته | ای اف سی کاپ |
| قهرمان کنونی |  الهلال |
| موفق‌ترین باشگاه | الهلال (۴ قهرمانی) |
| وبگاه | وبسایت رسمی |
 لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۲۲ | |
در کل ۴۰ تیم در دور مقدماتی این رقابت با یکدیگر مسابقه می‌دهند. باشگاه‌هایی از لیگ‌های قدرتمند آسیایی به صورت مستقیم سهمیهٔ حضور در رقابت‌ها را به دست می‌آورند. افزون بر آن، باشگاه‌هایی از لیگ‌های کم‌اعتبارتر هم می‌توانند با برگزاری یک یا چند دیدار پلی‌آف سهمیه حضور در رقابت‌ها را به دست آورند، ضمن اینکه آن‌ها می‌توانند در ای‌اف‌سی کاپ حضور یابند. از سال ۲۰۰۹ به این سو، قهرمان رقابت‌ها نمی‌تواند به صورت مستقیم سهمیهٔ سال بعد رقابت‌ها را به دست آورد. قهرمان لیگ قهرمانان آسیا، سهمیهٔ حضور در جام باشگاه‌های فوتبال جهان را به دست می‌آورد.
پیشینه
۲۰۰۲–۱۹۶۷: جام باشگاه‌های آسیا
رقابتهای قبلی با عنوان مسابقات قهرمانی باشگاهی آسیا در سال ۱۹۶۷ شروع شد. تورنمنتی برای قهرمانان لیگ یا قهرمان اول فوتبال هر کشور آسیایی. باشگاه‌های قدرتمند اسرائیلی ۴ دوره ابتدایی مسابقات را تحت سلطه خود قرار دادند. بعضی وقتها با مواجه نشدن تیم‌های عربی با نمایندگان اسرائیل در سال ۱۹۷۰ توسط باشگاه لبنانی هومنتمن و در سال ۱۹۷۱ توسط باشگاه الشرطه عراق روبه رو شدند. مسابقات در سال ۱۹۷۲ برگزار نشد و بین سال‌های ۱۹۷۲ تا ۱۹۸۵ تعطیل شد و سرانجام با خروج اسرائیل از آسیا مسابقات بعد از ۱۳ سال در سال ۱۹۸۵ از سر گرفته شد. همچنین از سال ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۸ مسابقاتی با عنوان جام باشگاهی آفریقا–آسیا بین قهرمانان جام باشگاه‌های آسیا و لیگ قهرمانان آفریقا برگزار شد. در سال ۱۹۹۰ کنفدراسیون آسیا مسابقاتی تحت عنوان جام برندگان جام آسیا را تأسیس کرد و در سال ۱۹۹۵ سوپرجام آسیا را تأسیس کرد اما در سال ۲۰۰۳−۲۰۰۲، با انحلال جام برندگان جام، رقابتهای فوتبال(جام باشگاه‌های آسیا) با عمده تغییراتی، به لیگ قهرمانان آسیا تغییر نام داد. تیم استقلال تهران پر افتخارترین تیم قرن بیستم اعلام شد.
۲۰۰۲ به بعد: دوران لیگ قهرمانان آسیا
رقابتهای شکل نوین باشگاهی آسیا از سال ۲۰۰۲ با نام لیگ قهرمانان آسیا تاکنون ادامه دارد. در سال ۲۰۰۴ کنفدراسیون فوتبال آسیا مسابقاتی با نام ای‌اف‌سی کاپ را تأسیس کرد.
بازی ویدیویی لیگ قهرمانان آسیا
لیگ قهرمانان آسیا برای اولین بار در بازی ویدیویی فوتبال تکاملی حرفه‌ای ۲۰۱۴ قرار گرفت. امتیاز لیگ قهرمانان آسیا هم‌اکنون در اختیار شرکت کونامی و بازی ویدیویی ئی‌فوتبال پی‌ئی‌اس است و هر سال در بازار به فروش می‌رسد. سایت کنفدراسیون فوتبال آسیا اعلام کرد قرارداد شراکت خود با شرکت «کونامی» برای مدت ۴ سال آینده تمدید کرد تا حقوق تبلیغات و مجوزها در مسابقات تیم‌های ملی و باشگاهی آسیا در این اختیار این شرکت بماند. این شراکت شامل مسابقات بزرگ آسیایی برای مثل مقدماتی انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲، جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ و لیگ قهرمانان آسیا را شامل می‌شود.
حمایت مالی از مسابقات
- فرودگاه بین‌المللی ابوظبی
- هواپیمایی امارات
- نیکون
- بانک ملی قطر
- آلیانتس
- تویوتا
- سیکو
- ئی‌فوتبال پی‌ئی‌اس
- لاگاردر
- شهر نیوم
- ابرشرکت مولتن
- China Resources Beverage
- Tsingtao Brewery
- Kärcher
شبکه‌های پخش‌کننده
- بی‌ان اسپورتس
- الکاس
- نیپون تلویژن
- تلویزیون مرکزی چین
- صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (بدون قرارداد رسمی - شبکه سه و ورزش)
- فاکس اسپورت استرالیا
- فاکس اسپورت آسه‌آن
- کانال ۷ تایلند
- شبکه ورزش ازبکستان
- جی‌تی‌بی‌سی
- ام‌ان‌سی مدیا
- دی اسپورت
- بی تی‌وی کامبوج
- دی‌ای‌زدان
افتخارات براساس تیم
باشگاهی
جدول زیر لیست باشگاه‌ها همراه با تعداد و سال‌های قهرمانی و نایب قهرمانی آن‌ها را در لیگ قهرمانان آسیا و جام باشگاه‌های آسیا نمایش می‌دهد.
باشگاه منحل شده‌است.
در سال ۱۹۷۴ اتحادیه فوتبال اسرائیل از کنفدراسیون فوتبال آسیا کنار گذاشته شد و در سال ۱۹۹۴ عضو یوفا شد.
کشوری
جدول زیر لیست کشورها در تعداد قهرمانی و نایب قهرمانی باشگاه‌ها در لیگ قهرمانان آسیا و جام باشگاه‌های آسیا را نشان می‌دهد.
| رده | کشور | قهرمانی | نایب قهرمانی |
|---|---|---|---|
۱
|  کره جنوبی
| ۱۲
| ۷
|
۲
|  ژاپن
| ۷
| ۴
|
۳
| عربستان سعودی
| ۶
| ۹
|
۴
|  ایران
| ۳
| ۶
|
۵
|  چین
| ۳
| ۲
|
۶
|  اسرائیل
| ۳
| ۱
|
۷
|  تایلند
| ۲
| ۱
|
 قطر
| ۲
| ۱
| |
۹
|  امارات متحده عربی
| ۱
| ۳
|
۱۰
|  استرالیا
| ۱
| ۱
|
۱۱
|  عراق
| ۰
| ۲
|
۱۲
|  مالزی
| ۰
| ۱
|
 عمان
| ۰
| ۱
| |
 سوریه
| ۰
| ۱
|
جایزه بازی جوانمردانه
| سال | باشگاه |
|---|---|
| ۲۰۰۷ | اوراوا رد دیاموندز
|
| ۲۰۰۸ | گامبا اوساکا
|
| ۲۰۰۹ | پوهانگ استیلرز
|
| ۲۰۱۰ | سئونگنام ایلهوا چونما
|
| ۲۰۱۱ | چونبوک هیوندای موتورز
|
| ۲۰۱۲ | اولسان هیوندای
|
| ۲۰۱۳ | اف‌سی سئول
|
| ۲۰۱۴ | الهلال
|
| ۲۰۱۵ | گوانگ‌ژو اورگراند
|
| ۲۰۱۶ | العین
|
| ۲۰۱۷ | اوراوا رد دیاموندز
|
| ۲۰۱۸ | پرسپولیس
|
| ۲۰۱۹ | اوراوا رد دیاموندز
|
| ۲۰۲۰ | اولسان هیوندای
|
| ۲۰۲۱ | الهلال
|
آقای گل
گلزنان برتر
| سال | ملیت | باشگاه | تعداد گل |
|---|---|---|---|
| ۰۳–۲۰۰۲ | هائو هایدونگ | دالیان | ۹ |
| ۲۰۰۴ | کیم دو-هون | سئونگنام | ۹ |
| ۲۰۰۵ |  محمد کالون | الاتحاد | ۶ |
| ۲۰۰۶ |  مانگو آلوز | گامبا اوزاکا | ۸ |
| ۲۰۰۷ | موتا | سئونگنام | ۷ |
| ۲۰۰۸ | نانتاوات تانسوپا | کرانگ تای بانک | ۹ |
| ۲۰۰۹ | لیندرو | گامبا اوزاکا | ۱۰ |
| ۲۰۱۰ | خوزه موتا | سوون سامسونگ | ۹ |
| ۲۰۱۱ | لی دونگ-گوک | چونبوک موتورز | ۹ |
| ۲۰۱۲ | ریکاردو اولیویرا | الجزیره | ۱۲ |
| ۲۰۱۳ | موریکی | گوانگ ژو اورگراند | ۱۳ |
| ۲۰۱۴ |  آساموا جیان | العین | ۱۲ |
| ۲۰۱۵ | ریکاردو گولرت | گوانگ ژو اورگراند | ۸ |
| ۲۰۱۶ | آدریانو | اف سی سئول | ۱۳ |
| ۲۰۱۷ | عمر خربین | الهلال | ۱۰ |
| ۲۰۱۸ |  بغداد بونجاح | السد | ۱۳ |
| ۲۰۱۹ |  بافتیمبی گومیس | الهلال | ۱۱ |
| ۲۰۲۰ |  عبدالرزاق حمدالله
| النصر
| ۷ |
| ۲۰۲۱ |  مایکل اولونگا
| الدحیل
| ۹ |
بهترین بازیکن
بهترین بازیکنان
دورهٔ جدید
تعداد تیم‌های منتخب هر کشور با توجه به رنکینگ کنفدراسیون فوتبال آسیا برای هر لیگ داخلی و به دست آوردن شرایط لازم ای‌اف‌سی انتخاب شده‌اند.
از لیگ قهرمانان آسیا در سال ۲۰۰۹ رقابت‌ها با شکل جدیدی برگزار شد. تیم‌ها در دو منطقه غرب آسیا و شرق آسیا و در هر منطقه ۱۶ تیم منتخب قرار گرفته‌اند. با توجه به سهمیه بندی، تیم‌های غرب آسیا و شرق آسیا از لیگ قهرمانان آسیا در سال ۲۰۱۴ تا دیدار فینال با یکدیگر رو به رو نخواهند شد. ۲۰ تیم هر منطقه در ۵ گروه ۴ تیمی به‌طور رفت و برگشت به مصاف هم می‌روند، از هر گروه تیم‌های رتبه اول و ۳تیم برتر رتبه دوم در بازی یک‌هشتم‌نهایی با یکدیگر به به مسابقه می‌پردازند.
دو تیمی که از گروه خود صعود کرده‌اند به شکل زیر با یکدیگر به رقابت می‌پردازند (تیم اول هر گروه مسابقه دور برگشت را میزبانی می‌کند البته):
- در سمت غرب:
- تیم دوم گروه A با تیم اول گروه C
- تیم دوم گروه C با تیم اول گروه A
- تیم دوم گروه B با تیم اول گروه D
- تیم دوم گروه D با تیم اول گروه B
- و در سمت شرق:
- تیم دوم گروه E با تیم اول گروه G
- تیم دوم گروه G با تیم اول گروه E
- تیم دوم گروه F با تیم اول گروه H
- تیم دوم گروه H با تیم اول گروه F
از لیگ قهرمانان آسیا در سال ۲۰۱۳ مسابقات دور یک‌هشتم نهایی به صورت رفت و برگشت انجام می‌شود.
مسابقات از دور یک‌چهارم نهایی با در نظر گرفتن تقسیمات منطقه‌ای یعنی غرب آسیا و شرق آسیا، با قرعه‌کشی معین خواهد شد، در این قرعه‌کشی امکان بازی دو تیم از یک کشور با یکدیگر در این مرحله وجود دارد.
در مرحلهٔ نیمه نهایی، از مرحلهٔ یک‌چهارم نهایی دو تیم صعودکننده از غرب آسیا با یکدیگر و دو تیم صعودکننده ازشرق آسیا با یکدیگر دیدار خواهند کرد.
و در آخر برندهٔ دیدارهای نیمه نهایی که یک تیم از غرب آسیا و دیگری از شرق آسیا به مرحلهٔ فینال صعود کرده‌اند، در دو دیدار رفت و برگشت مسابقه می‌دهند.
سهمیه بندی
قاره آسیا به دلیل وسعت زیاد و اختلاف مسافت و ساعت و همچنین تغییرات آب و هوایی متفاوت هر منطقه نسبت به هر کشور امکان همگروهی کشورهای شرقی و غربی آسیا تا حد زیادی سخت و طاقت فرسا و همین‌طور شامل هزینه‌های هنگفت می‌شود؛ به همین دلیل کنفدراسیون فوتبال آسیا تصمیم به سهمیه بندی جداگانه برای کشورهای شرقی و غربی برای راحتی و عدم مشکل و همچنین حفظ کیفیت مسابقات در نظر گرفته که سهمیه هر کشور و منطقه به شرح زیر است:
تغییرات زیر آخرین تغییرات اعمالی در لیگ قهرمانان سال ۲۰۲۰ می‌باشد.
شرق آسیا
کشورهای کره‌جنوبی و چین دارای ۳ سهمیهٔ مستقیم و یک سهمیه پلی‌آف، کشور ژاپن دارای ۲ سهمیه مستقیم و ۲ سهمیه پلی‌آف، کشور استرالیا دارای ۲ سهمیهٔ مستقیم و یک سهمیهٔ پلی‌آف، کشور تایلند دارای ۱ سهمیه مستقیم و ۲ سهمیه پلی‌آف و کشور مالزی دارای ۱ سهمیه مستقیم و ۱ سهمیه پلی‌آف هستند. کشورهایی که حائز شرایط حضور در بالاترین سطح مسابقات باشگاهی آسیا باشند (مانند مالزی، ویتنام، سنگاپور و …) و همچنین به رشد فوتبال اهمیت دهند، طبق صلاحدید کارشناسان AFC می‌توانند در مرحله پلی آف ورودی مسابقات تیم داشته باشند؛ گفتنی است که در صورت موفقیت در آن مرحله، به مرحله گروهی راه خواهند یافت.
غرب و مرکز آسیا
کشورهای امارات و عربستان سعودی دارای ۳ سهمیهٔ مستقیم و ۱ سهمیهٔ غیر مستقیم (پلی‌آف)، کشورهای قطر و ایران دارای ۲ سهمیهٔ مستقیم و ۲ سهمیهٔ غیر مستقیم (پلی‌آف)، کشور ازبکستان دارای ۱ سهمیهٔ مستقیم و ۲ سهمیهٔ غیر مستقیم (پلی‌آف) بوده و کشور عراق ۱ سهمیه مستقیم و ۱ سهمیه غیر مستقیم (پلی‌آف) دارد. البته کشورهای دیگری که امتیاز بالایی از نظر ملی و باشگاهی در سطح آسیا کسب نمایند می‌توانند در مرحله پلی آف صاحب ۱ سهمیه باشند و در صورت موفقیت در آن مرحله به مرحله گروهی برسند (مانند تاجیکستان، هند، اردن، کویت و بحرین)
البته این تقسیم‌بندی و سهمیه بندی هر ۲ سال یکبار به نسبت عملکرد تیم‌های ملی، باشگاهی و امکانات آن کشور تغییر می‌کند که شرایط فوق آخرین تغییرات اعمال شده می‌باشد.
.
جستارهای وابسته
- جام باشگاه‌های جهان
- جام باشگاهی آفریقا–آسیا
- لیگ قهرمانان زنان آسیا
- جام برندگان جام آسیا
- سوپرجام آسیا
- ای‌اف‌سی کاپ
- جام طلایی آقاخان
منابع
- ↑ «Soccer: AFC Champions League, Summary and Data». www.aworldofsoccer.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۹.
- ↑ «Archive - AFC Champions League - Asia - Results, fixtures, tables and news - Soccerway». int.soccerway.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۹.
- ↑ «AFC Champions League Table & Standings | Goal.com». www.goal.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۹.
- ↑ «AFC Champions league winners list - all-time most champions - Interesting Football» (به انگلیسی). ۲۰۲۱-۰۳-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۹.
- ↑ «AFC Champions League: The drama, the glory.... | AFC». ۲۰۱۷-۰۳-۰۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مارس ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۳-۰۳.
- ↑ «Throwback: The History Of Indian Clubs In AFC Champions League | IFTWC - Indian Football Team For World Cup» (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۹.