لئوناردو فیبوناچی
لئوناردو فیبوناچّی (به ایتالیایی: Leonardo Fibonacci) (حدود ۱۱۷۰ م – حدود ۱۲۵۰ م) نخستین ریاضیدان بزرگ اروپا در سده سیزدهم میلادی است. از آنجایی که زادگاه او شهر پیزا در ایتالیا بوده، به لئوناردو دا پیزا نیز معروف است. بیشتر کارهای وی مأخوذ از آثار ریاضی‌دان‌های مسلمان، به‌خصوص خوارزمی، کرجی و ابوکامل می‌باشد. از میان ۶۹ مسئلهٔ ابوکامل، بسیاری عیناً یا با اعداد تغییر یافته در آثار فیبوناچی آمده‌اند.
| لئوناردو فیبوناچی | |
|---|---|
لئوناردو فیبوناچی | |
| زادهٔ | حدود ۱۱۷۰ پیزا، جمهوری پیزا |
| درگذشت | حدود ۱۲۵۰ پیزا، جمهوری پیزا |
| ملیت | ایتالیایی |
| شناخته‌شده برای | اعداد فیبوناچی |
| پیشینه علمی | |
| شاخه(ها) | ریاضیات |
| تأثیر گرفته از | تأثیر پذیرفته از ریاضیات اسلامی، به خصوص خوارزمی، کرجی، ابوکامل |
| دین | کاتولیک |
وی با نوشتن کتاب لیبرا آباکی در ۱۲۰۲ میلادی سیستم اعداد دهدهی و حساب خوارزمی را به اروپا معرفی کرد.
زندگی
لئوناردو به علت حرفه پدرش، گوگلیمو بوناتچی که بازرگانی بود، به کشورهای بسیاری از جمله مصر و سوریه و … مسافرت نمود. این سفرها او را با ریاضیات اسلامی آشنا کرد. وی که به برتری روش‌های محاسبه مسلمانان پی برده بود پس از بازگشت به زادگاه خود در سال ۱۲۰۲ حاصل آموخته‌های خود را با نوشتن لیبر آباکی (به معنای کتاب حساب) منتشر ساخت. کتاب محاسبات فیبوناچی تقریباً به‌طور انحصاری بر پایه الگوریتم‌های خوارزمی قرار داشت.
فیبوناتچی در لیبر آباکی دستگاه عددنویسی هندی-عربی را برگزید.
دستگاه اعداد
معرفی دستگاه اعداد اعشاری به عنوان جایگزینی بسیار کارآمدتر به جای دستگاه اعداد رومی که استفاده از آن از زمان امپراتوری روم رایج بوده‌است از جمله مهم‌ترین کارهای این ریاضیدان بزرگ در طول زندگی‌اش بوده‌است. وی در آغاز نخستین بخش از کتاب خود به نام لیبر آباکی در مورد این دستگاه چنین می‌گوید:
- «نه رقم هندی وجود دارد: ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ که به‌وسیله آنها و همچنین علامت ۰ که در عربی صفر نامیده می‌شود می‌توان هر عددی را به شیوهای که توضیح داده خواهد شد نوشت.»
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ Levey، The Algebra of Abū Kāmil، 6.
- ↑ وان در واردن، تاریخ جبر از خوارزمی تا امی نوتر، صص ۴۳–۵۳.
- ↑ مصاحب، تئوری مقدماتی اعداد، ۲۵۲.
- ↑ مصاحب، تئوری مقدماتی اعداد، ص ۱۲۵۰.
- ↑ Levey، The Algebra of Abū Kāmil، 6.
- ↑ وان در واردن، تاریخ جبر از خوارزمی تا امی نوتر، صص ۴۳–۵۳.
- ↑ «0 تا 100 فیبوناچی در تحلیل تکنیکال». nezarat.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۲۵.
- ↑ مصاحب، تئوری مقدماتی اعداد، ۲۵۲.
- ↑ آدرین برنارد (۲۹ خرداد ۱۴۰۰). «ظهور ریاضیات مدرن از یک کتابخانه گمشده اسلامی». بی‌بی‌سی فارسی.
- ↑ Levey، The Algebra of Abū Kāmil، 6.
- ↑ ایوز، آشنایی با تاریخ ریاضیات، ۲۵۵.
منابع
- Levey, Martin (1966). The Algebra of Abū Kāmil (به انگلیسی). The University of Wisconsin Press.
- مصاحب، غلامحسین (۲۵۳۵). تئوری مقدماتی اعداد. ج. اول قسمت ۱ و ۲. تهران: کتابفروشی دهخدا. صص. ۱۳۹۵.
- ایوز، هاوارد دبلیو. (۱۳۸۶). آشنایی با تاریخ ریاضیات. ج. اول. ترجمهٔ محمدقاسم وحیدی‌اصل. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. صص. ۳۳۸. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۱-۰۵۵۲-۸.
- وان در واردن، ب. ل. (۱۳۷۶). تاریخ جبر از خوارزمی تا امی نوتر. ترجمهٔ محمدقاسم وحیدی‌اصل و علیرضا جمالی. تهران: مبتکران. صص. ۳۸۱. شابک ۹۶۴-۴۸۶-۰۲۳-۳.