قلمه

قلمه‌ها به شیوه‌های گوناگونی تهیه می‌شوند:

• قلمه ساقه
  این نوع از قلمه، مهم‌ترین قلمه‌ای است که از گیاهان برداشت می‌شود و به گروه‌های زیر تقسیم‌بندی می‌شود:
  • قلمه خشبی
  • قلمه نیمه خشبی
  • قلمه سبز
  • قلمه علفی
• قلمه برگی
• قلمه جوانه و برگ
• قلمه ریشه‌ای

یک راهِ معمول برای تکثیرِ گیاهان، قلمه زدنِ آن‌ها و قرار دادنِ قلمه در آب به منظورِ ریشه‌زایی است. این کار معمولاً به عنوان «ریشه‌زاییِ گیاه» یا «رشد دادنِ قلمه‌ها» شناخته می‌شود.

بستر کشتِ قلمه مکانی است که برای حفظ رطوبت قلمه و ایجاد شرایط مناسب برای رشد ریشه از آن استفاده می‌کنند. قلمه‌ها پس از جدا شدن از گیاه اصلی، به منظور ریشه دار شدن باید در بستر مناسب قرار گیرند. طبق گفته خلیقی قلمه‌هایی که به‌راحتی ریشه‌دار می‌شوند در مواد مختلف ازجمله خاک ریشه‌دار می‌شوند، لیکن این نوع بستر کاشت برای آن دسته از قلمه‌ها که به‌سختی ریشه‌دار می‌شوند عاملی مهم است.

به‌طورکلی، قلمه‌ها را می‌توان در خاک، ماسه، تورب، ورمیکولیت، پرلیت، و آب قرار داد. حتی می‌توان هیچ‌یک از مواد بالا را مصرف نکرد و قلمه‌ها را برای ریشه دار شدن در یک هوای مرطوب قرار داد. موادی که می‌توان از آن‌ها به‌عنوان بستر مناسب برای کاشت قلمه استفاده کرد به شرح زیرند:

• خاک
• ماسه
• پوده
• ورمیکولیت
• پرلیت
• آب

تکثیر گیاهان به وسیلهٔ قلمه و…، که در باغبانی امری رایج است، دربارهٔ بعضی از گونه‌های مرتعی و جنگلی که ازدیادشان به وسیلهٔ بذر دشوار است، متداول است. گونه‌های زیر معمولاً با قلمه تکثیر می‌شوند: سنجد، انجیر، تاغ، چنار، صنوبر، بید، گز، نارون.

تیل پیوند روشی سریع برای ازدیاد گیاهان است. در این روش عملیات قلمه و پیوند به‌طور هم‌زمان در ساقه گیاهان (به‌ویِژه درختچه‌های زینتی مثل گل سرخ) انجام می‌شود. از مزایای این روش افزایش گیاهان در زمان کم است. جزئیات این روش برای ازدیاد رز به این صورت است که ابتدا قلمه‌های چوب سخت رز را مدتی در انبار سرد نگهداری می‌کنند سپس از انبار خارج کرده و انتهای آن‌ها را با هورمون اکسین با غلظت بالا به روش فروبری سریع، تیمار می‌کنند. سپس روی قلمه‌ها، پیوندک‌های رز را به روش نیمانیم پیوند می‌زنند و با نوار پلاستیکی می‌بندند. سپس این گیاهان در محیطی با رطوبت نسبی بسیار بالایی قرار داده می‌شوند.

• هرس
• پیوند (کشاورزی)