قدمعلی سرامی
قدمعلی سَرّامی (زادهٔ ۸ بهمن ۱۳۲۲ در رامهرمز)، نویسنده، شاعر و پژوهشگر ایرانی در حوزهٔ زبان فارسی و عضو هیئت امنای بنیاد فردوسی است.
قدمعلی سَرّامی | |
---|---|
زاده | ۸ بهمن ۱۳۲۲۲۸ ژانویهٔ ۱۹۴۴ (۷۸ سال) رامهرمز |
محل زندگی | تهران |
تخلص | گلشن |
زمینه کاری | شاعر، نویسنده، پژوهشگر، استاد دانشگاه، ناشر |
ملیت | ایرانی |
تحصیلات | دکتری زبان و ادبیات فارسی |
دانشگاه | دانشگاه تهران |
بنیانگذار | انتشارات ترفند |
استاد | عبدالحسین زرینکوب
ذبیحالله صفا، پرویز ناتل خانلری بدیعالزمان فروزانفر |
تأثیرپذیرفته از | مولوی، فردوسی |
شریک(های) زندگی | سلطنت عباسپور بهبهانی |
فرزند(ان) | پگاه، چکاد، نیایش، رهاد، مولیان |
وبگاه |
در نخستین دورهٔ جایزهٔ پژوهش پروفسور آقابزرگ در سال ۱۳۹۰ او جزو ۵ تن شاهنامه پژوه برتر معرفی شد.
پیرامون آثار و اندیشههای وی کتاب «عشق است اگر حقیقتی هست» به قلم دکتر مهری تلخابی منتشر شدهاست.
بزرگداشت قدمعلی سرامی که در آذر ۹۷ برگزار شد، ازجمله رویدادهای مرتبط با پاسداشت وی بودهاست.
وی دکتری خود را در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی در دی ماه ۱۳۶۵ دریافت کرد. تاکنون از او کتابهای فراوانی در زمینههای گوناگونِ پژوهشی، مجموعهشعر، کودک و نوجوان، ترجمه و… منتشر شدهاست.
زندگینامه
قدمعلی سرّامی در ۸ بهمن ۱۳۲۲ در رامهرمز متولد شد. در خردسالی، پزشک معالج او با تجویز دارویی نامناسب باعث نابینایی یک چشم و کمبینی چشم دیگرش گردید و به همین دلیل از رفتن به مدرسه منع گردید و مدتی را به دکانداری گذرانید.
سرامی، دیپلم ادبی خود را در خرداد ۱۳۴۳ از دبیرستان سعدی اهواز گرفت و در همین دوران اولین دفتر شعر خود را به نام لبخند آرزو با مقدمه باستانی پاریزی منتشر کرد.
تحصیلات و فعالیت دانشگاهی
او در کنکور سال ۱۳۴۳ شاگرد اول کنکور رشتهٔ خود در کشور شد. دورههای کارشناسی، کارشناسیارشد و دکترای زبان و ادبیات فارسی را همراه با کامران فانی، بهاءالدین خرمشاهی، سعید حمیدیان و جواد برومند سعید در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران گذراند و از جمله اساتید وی عبدالحسین زرینکوب، ذبیحالله صفا، حسن مینوچهر، پرویز ناتل خانلری، بدیعالزمان فروزانفر، جلالالدین همایی و بهرام فرهوشی قابل اشارهاند.
وی از سال ۱۳۵۳ در دانشگاههای کشور تدریس کرده و از سال ۱۳۷۱ تاکنون به عنوان استاد راهنمای دوره کارشناسیارشد و دکتری به فعالیت مشغول است.
سوابق مطبوعاتی و انتشاراتی
وی به مدت ۸ سال از ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۹ عضو هیئت تحریریهٔ روزنامه اطلاعات بود و در این مدت مصاحبههایی با عزیز نسین، محمود جمالزاده، پروفسور حسن هشترودی، انجوی شیرازی، جواد معروفی، علی اکبر شهنازی، اخوان ثالث، علینقی وزیری، محمد ابراهیم باستانی پاریزی و نورعلی برومند داشت.
او از سال ۱۳۷۹، انتشارات ترفند را بنیاد نهاده که تاکنون دهها جلد کتاب با موضوع ادبیات و تاریخ منتشر کردهاست.
کتاب وی از رنگ گل تا رنج خار که شکلشناسی داستانهای شاهنامه است، در رشته «ادبیات» از سوی شورای بهترین کتاب سال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد تشویق قرار گرفتهاست.
کتاب شیرینتر از پرواز وی از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، از سوی شورای کتاب کودک به عنوان بهترین کتاب سال برگزیده و به وسیله مرضیه محبوب به صورت تئاتر عروسکی در تئاتر شهر اجرا شدهاست.
کتابشناسی
عنوان کتاب | سال انتشار | ناشر | نوع | توضیحات |
---|---|---|---|---|
لبخند آرزو | ۱۳۴۲ | نوای ملّت | مجموعه شعر | مجموعه شعرهای روزگاران کودکی، نوجوانی و جوانی |
با این سکوت سرخ | ۱۳۴۶ | صفیعلیشاه | مجموعه شعر | باز چاپ در سال ۱۳۵۴ - هر دوبار نیز توقیف شدهاست. |
قصهٔ دوستی | ۱۳۵۵ | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | داستان | |
تفرقه | ۱۳۵۸ | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | داستان | این داستان به زبانهای انگلیسی، عربی، آذری، کردی و بلوچی ترجمه شدهاست. |
شیرینتر از پرواز | ۱۳۶۷ | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | داستان (شعر) | بهترین کتاب سال از سوی شورای کتاب کودک - اجرا به صورت تئاتر عروسکی در تئاتر شهر |
از رنگ گل تا رنج خار | ۱۳۶۸ | انتشارات علمی و فرهنگی | پژوهشی | (زیرعنوان: شکلشناسی داستانهای شاهنامه) کتاب قابل تحسین در رشتهٔ تحقیقات ادبی |
من و جام و شبتابها | ۱۳۶۹ | انتشارات شیفته | داستان | بازچاپ توسط انتشارات ترفند در سال ۱۳۸۲ |
افسانه سبز | ۱۳۷۰ | انتشارات شیفته | داستان کودک | داستان درختی است که عاشق آسمان است و آرزو دارد روزی به وصال او برسد. |
بادکنک سرخ | ۱۳۷۰ | انتشارات احیای کتاب | داستان (شعر) | |
پسری که سه زبان میدانست | ۱۳۷۰ | نشر کویر | داستان | |
از خاک تا افلاک | ۱۳۷۰ | نشر چاپار فرزانگان | پژوهشی | (زیر عنوان: سیری در غزلها و ترانههای مولانا جلالالدین) بازچاپ توسط انتشارات ترفند در سال ۱۳۸۴ |
از دو نقطه تا همه چیز | ۱۳۷۴ | نشر مشیانه | مجموعه شعر خوانی | مجموعهای از سرودههای شاعر است که انواع شعرهای کلاسیک و نو در آن به تفکیک آورده شدهاست. |
قالیچهٔ سلیمون | ۱۳۷۸ | انتشارات روزگار | داستان (شعر) | این کتاب در سال ۱۳۹۳ توسط انتشارات علمی و فرهنگی بازچاپ شدهاست. |
صاف و ساده مثل آب | ۱۳۸۰ | نشر نیکان کتاب | مجموعه شعر | |
قاشق جادوگر | ۱۳۸۱ | نشر ترفند | داستان نوجوان | |
سیمرغ و آفتاب | ۱۳۸۱ | نشر ترفند | داستان نوجوان | |
دانهٔ هویج | ۱۳۸۲ | نشر تیرگان | داستان کودک | |
حمومک رنگها | ۱۳۸۲ | نشر ترفند | داستان (شعر) | این کتاب در سال ۱۳۹۳ توسط انتشارات علمی و فرهنگی بازچاپ شدهاست. |
تا زادن بامداد باید خواند | ۱۳۸۲ | نشر حدیث امروز | مجموعه شعر | این کتاب مجموعهای از شعرهای نویسنده است که محتوایی اجتماعی دارد. |
از هرگز تا همیشه | ۱۳۸۴ | نشر ترفند | مجموعه مقاله | مقالاتی پیرامون ادبیات و فرهنگ ایران |
پنج مقاله دربارهٔ ادبیات کودک | ۱۳۸۵ | نشر ترفند | مجموعه مقاله | |
چار فصل دوستت دارم | ۱۳۸۷ | نشر علم | مجموعه شعر | این مجموعه آخرین مجموعهٔ شعری است که از سراینده انتشار یافتهاست. |
قهقهٔ آفتاب، آینه و بینقاب | ۱۳۹۱ | نشر ترفند | پژوهشی | موضوع این کتاب تجلیات آینه در ادب و فرهنگ ایران زمین است |
عرفان در آیینهٔ ذهن انسان | ۱۳۹۲ | نشر ترفند | مجموعه مقاله | این کتاب مجموعه مقالاتی دربارهٔ مولانا و دیگر عارفان بزرگ ایرانی است. جستارهای این مجموعه فراخوانی است به کلنگری و کلاندیشی. |
نوفروشانیم و این بازار ماست | ۱۳۹۲ | نشر ترفند | مجموعه مقاله | این کتاب دربرگیرندهٔ مجموعه مقالات دربارهٔ زنان از دیدگاه ادبیات کلاسیک ایران و نقد فرهنگ گذشتهٔ ایران در این حوزه است. |
عشق، نقش و نگار بوقلمون | ۱۳۹۲ | نشر ترفند | مجموعه مقاله | این کتاب دربردارندهٔ نوشتهها، یادداشتها و مقالههای پراکندهٔ نویسنده است. |
بر ستیغهای حماسه | ۱۳۹۲ | نشر ترفند | مجموعه مقاله | مقالاتی پیرامون شاهنامه و دیگر حماسههای ایرانی |
قوقولی قوقو | ۱۳۹۲ | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | نمایشنامه | |
چراغ خدا همیشه روشن است | ۱۳۹۳ | نشر تیرگان | پژوهشی | پژوهشی در طبقهبندی و ارزشهای باوری امثال فارسی |
قلمکار | ۱۳۹۳ | انتشارات علمی و فرهنگی | شعر کودک | شعر داستان گردآمدن الفبا در میدانگاهی شهر الفبا است، |
رنگین کمان هفت سال کودکی | ۱۳۹۳ | انتشارات علمی و فرهنگی | شعر نوجوان | |
کودکان، عارفان راستین | ۱۳۹۴ | نشر ترفند | پژوهشی | در این کتاب سعی شدهاست تا ضمن بازکاوی قابلیتهای فطری و روانشناختی دوران کودکی عرفان حقیقی و ملکوت عالم کودکی مورد بررسی قرار گیرد |
از خوان و نان تا خون و جان | ۱۳۹۵ | نشر ترفند | پژوهشی | قوت جان در ذهن و زبان مولانا |
آینده پاینده باد | ۱۳۹۶ | نشر ترفند | پژوهشی | امید در شعر شاعران بزرگ ایران |
باز هم اندر خم یک کوچهایم | ۱۴۰۰ | نشر ترفند | پژوهشی | جستارهایی دربارهی ادبیات و فرهنگ ایران |
ای گدایان خرابات | ۱۴۰۰ | نشر ترفند | پژوهشی | نگاهی به سیوسه غزل حافظ |
ویژگی اشعار
حسن احمدی گیوی
«در قلمرو شعر سپید و آزاد، استادان برجستهای داشتهایم و داریم ولی آنان، در شعر عروضی آن مهارت، استادی و مقام را ندارند. کسانی که در هر دو زمینه، شعرهای بلند قابل توجه و موفق داشته باشند، این دو نفرند: «آقای دکتر شفیعی کدکنی و آقای دکتر قدمعلی سرامی …»
محمد ابراهیم باستانی پاریزی
«من روزیکه اوّلین قطعهٔ آقای سرّامی را خواندم، این شور و حال را در ابیات آن یافتم و مهمتر این است که پختگی و سلامت و صحت را نیز در وزن و قافیه و صورت ظاهر شعر این آقای دانشآموز بسیار با استعداد و شاعر خوش قریحهٔ خوزستانی، به خوبی میتوان دید و تشخیص داد.»
پیرایه یغمایی
«نخستین چیزی که در اشعار این شاعر جلب نظر میکند این است که او فقط روی یک نوع شعر درنگ نمیکند. او خود را به شعر میسپارد و اجازه میدهد که شعر خودش قالبش را کشف کند. واژگانی که در شعرش بکار رفته، گواهی میدهد که وی ابزار شاعری را به تمام و کمال و براثر مطالعات گسترده برای خود فراهم آوردهاست. از ادبیات کلاسیک گرفته تا ادبیات معاصر، ادبیات کوچه و بازار و حتی ادبیات کودکانه.»
سعید حمیدیان
«سرامی حافظهٔ عجیبی داشت، و ظاهراً مشکل چشمانش (که به قول خودش چشم پزشکی با شش کلاس سواد در رامهرمز باعث آن شده بود) چنان کرده بود که حتی دروس حجیمی چون تاریخ ادبیات را میتوانست با یک بار خواندن حفظ کند. با وجود چنان نقصی، من، خرّم (بهاءالدین خرمشاهی)و فانی (کامران فانی)هر چه میکوشیدیم باز معدل نمرات سرامی چیزکی از ما بیش بود. او شاعری مفلق بود (و لابد هنوز هست) و در همان دوره، منظومهای در شعر نیمایی با نام با این سکوت سرخ چاپ کرد که از عنوانش پیداست بودار است و مدتی برایش مایهٔ حبس و دردسر شد، هرچند بعد از آن گویا «شیخ زندگی اختیار کرد». او و خرّمشاهی و روایی و من دایماً در حال سرودن و نقد کارهای یکدیگر بودیم.»
نمونه اشعار
ترانهسرایی
سرامی در سالهای پیش و پس از انقلاب بالغ بر یکصد ترانه برای آهنگسازان ایرانی از قبیل ابراهیم سرخوش، حسن یوسفزمانی، حسین یوسفزمانی، محمد بیگلریپور، دکتر حسن ریاحی، محمد عبدالصمدی و… ساختهاست که خوانندگانی همچون نادر گلچین، سیمابینا، معین، حسین خواجهامیری، ویگن، سوگول، محمد اصفهانی، عبدالحسین مختابادو هلن (خواننده) ماتووسیان آن تصانیف و ترانهها را خواندهاند.
از معروفترین ترانههای سروده شده توسط ایشان کوچه باغ راز (با صدای نادر گلچین، معین، عبدالحسین مختاباد، محمد اصفهانی و رامین یوسفزمانی)، کولیباران (با صدای سیما بینا و محمدرضا سعیدی)، دو ابر (با صدای سیما بینا)، دوباره آفتاب داره مهربون میشه (با صدای حسین خواجه امیری)، ترانه به لب (با صدای ناصر مسعودی) را میتوان نام برد.
همچنین او در سالهای ۱۳۶۶ و ۱۳۶۷ عضو شورای موسیقی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بودهاست.
منابع
- ↑ «... :: بنیاد فردوسی شاخه توس ::...». bonyadferdowsitous.ir. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۳.
- ↑ «انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در مراسم نخستین جایزه پژوهش پروفسور آقابزرگ | انجمن آثار و مفاخر فرهنگی». دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۳.
- ↑ «... :: کتاب عشق است اگر حقیقتی هست: نیمنگاهی به شعر قدمعلی سرامی ::...».
- ↑ «شب قدمعلی سرامی در مجله فرهنگی و هنری بخارا».
- ↑ «بزرگداشت قدمعلی سرامی در رامهرمز».
- ↑ «پاسداشت قدمعلی سرامی در زنجان».
- ↑ «پخش برنامه آرشیوی شبکه جوان». webapp.iranseda.ir. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۳.
- ↑ کتابشناسی لبخند آرزو | سامانه کتابخانههای دانشگاه تهران
- ↑ «You are being redirected...». www.ettelaat.com. بایگانیشده از اصلی در ۲۶ اكتبر ۲۰۲۰. دریافتشده در 2020-07-13.
- ↑ «عناوین برخی از پایاننامههای دکتری». دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۳.
- ↑ ' آخرین گفتگو با پروفسور هشترودی 'روزنامه اطلاعات'، ۱۳۵۵/۰۶/۱۵، ص۵
- ↑ ' گفتگو با ابوالقاسم انجوی شیرازی 'روزنامه اطلاعات'، ۱۳۵۲/۰۲/۲۰، ص۱۵
- ↑ ' گفتگو با ابوالقاسم انجوی شیرازی پیرامون صادق هدایت'روزنامه اطلاعات'، ۱۳۵۲/۱۱/۲۹، ص۲۱
- ↑ ' گفتگو با اخوان ثالث 'روزنامه اطلاعات'، ۱۳۵۲/۱۱/۱۸، ص۷
- ↑ ' گفتگو با نورعلی برومند استاد موسیقی ایران 'روزنامه اطلاعات'، ۱۳۵۵/۰۶/۱۴، ص۱۷
- ↑ «خانه کتاب ketab.ir». www.ketab.ir. بایگانیشده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۴. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۳.
- ↑ «از رنگ گل تا رنج خار کتاب شایسته تقدیر هشتمین دوره کتاب سال». کتاب سال جمهوری اسلامی ایران.
- ↑ «کتابهای برگزیدهٔ سال ۱۳۶۷ شورای کتاب کودک» (PDF). www.cbc.ir. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۳.
- ↑ «بیوگرافی کوتاه از قدمعلی سرامی». www.isna.ir. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۳.
- ↑ «دربارهٔ دکتر قدمعلی سرامی». آپارات - سرویس اشتراک ویدیو. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۳.
- ↑ ' 'لبخند آرزو'، نشر نوای ملت، ۱۳۴۲، ص ۶
- ↑ سایت، مدیر (۲۰۲۰-۱۰-۰۱). «جای پای عشق.». تارنمای رسمی دکتر قدمعلی سرامی. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۰.
- ↑ ' 'مجله بخارا'، شماره ۱۱۹، ۱۳۹۶، ص ۲۱۶
- ↑ ' 'از دو نقطه تا همه چیز'، نشر مشیانه، ۱۳۷۴، ص۶
- ↑ ' 'از دو نقطه تا همه چیز'، نشر مشیانه، ۱۳۷۴، ص۲۴
- ↑ «جستجو». music.iranseda.ir. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۳.
- ↑ «جستجو». music.iranseda.ir. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۳.
- ↑ «جستجو». music.iranseda.ir. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۳.
- ↑ «جستجو». music.iranseda.ir. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۳.
- ↑ «کوچه باغ راز (اجرای زنده)». Musicema.com. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۳.
- ↑ «ترانه بر لب». book.iranseda.ir. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۳.
پیوند به بیرون
- [۱] برگهٔ قدمعلی سرامی در تارنمای آپارات
- [۲] برگهٔ قدمعلی سرامی در تارنمای اینستاگرام
- [۳] برگهٔ قدمعلی سرامی در تارنمای یوتیوب
- [۴] خبرگزاری کتابک… کتابخوانی و آموزش غیرمستقیم رابطه نزدیکی دارند
- [۵] پایگاه خبری کودک و نوجوان… قدمعلی سرامی: روی آوردن به مستقیم گویی، کودکان را از مطالعه گریزان میکند
- [۶] پایگاه فرهنگ و ادب فارسی لوح… قدمعلی سرامی: بیدل طرفدار اندیشه وحدت وجود است.
- [۷] پایگاه خبری روزنامهٔ جامجم… قدمعلی سرامی:اقبال به مولانا ریشه سیاسی دارد