عزیز نسین

داستان‌های عزیز نسین گاه به صورت جدا و بیرون از مجموعه‌های خود و گاه در قالب اصلی کتاب‌ها به بیش از ۳۰ زبان گوناگون از جمله فارسی ترجمه شده‌اند. بسیاری از داستان‌های کوتاه او را ثمین باغچه‌بان، احمد شاملو، رضا همراه و صمد بهرنگی به فارسی ترجمه کرده‌اند. برخی از آثار عزیز نسین همچون زوبوک توسط مترجمان و انتشارات‌های مختلفی تحت عناوین متفاوت بازترجمه شده است. از ترجمه‌های اثر زوبوک می‌توان به چاخان ترجمه‌ی رضا همراه توسط انتشارات فروغی در قبل از انقلاب، زوبوک ترجمه ی خسرو مهرزاد توسط انتشارات دبیر (سال ۱۳۹۵) و قمپز ترجمه‌ی فاضل سوری توسط انتشارات علمی و فرهنگی اشاره کرد.

آثاری که از این نویسنده‌ی نامی به فارسی ترجمه شده است به شرح زیر است؛

فهرست کتاب‌ها و آثار عزیز نسین در قالب اصلی خود که در ترکیه انتشار یافته‌است:

داستان کوتاه

• Geriye Kalan (چیزهای به‌جامانده، ۱۹۴۸)
• İt Kuyruğu (دُم سگ، ۱۹۵۵)
• Yedek Parça (قطعهٔ یدکی، ۱۹۵۵)
• Fil Hamdi (حمدی فیل، ۱۹۵۵)
• Damda Deli Var (دیوانه‌ای روی بام، ۱۹۵۶)
• Koltuk (صندلی دسته‌دار، ۱۹۵۷)
• Kazan Töreni (مراسم دیگ، ۱۹۵۷)
• Toros Canavarı (هیولای توروس، ۱۹۵۷)
• Deliler Boşandı (دیوانه‌ها طلاق گرفتند، ۱۹۵۷)
• Mahallenin Kısmeti (قسمت محله، ۱۹۵۷)
• Ölmüş Eşek (خر مرده، ۱۹۵۷)
• Hangi Parti Kazanacak (کدام حزب می‌برد؟ ۱۹۵۷)
• Havadan Sudan (حرف از اینجا و آنجا، ۱۹۵۸)
• Bay Düdük (آقای هالو، ۱۹۵۸)
• Nazik Alet (دستگاه حساس، ۱۹۵۸)
• Gıdıgıdı (غلغلک، ۱۹۵۹)
• Aferin (آفرین، ۱۹۵۹)
• Kördöğüşü (دعوای کور، ۱۹۵۹)
• Mahmut ile Nigar (محمود و نگار، ۱۹۶۰)
• Gözüne Gözlük (عینک چشمانت، ۱۹۶۰)
• Ah Biz Eşekler (آه، ما خرها، ۱۹۶۰)
• Yüz Liraya Bir Deli (یک دیوانه برای صد لیره، ۱۹۶۱)
• Biz Adam Olmayız (ما آدم نمی‌شویم، ۱۹۶۲)
• Bir Koltuk Nasıl Devrilir (چطور می‌شود حکومت را برانداخت، ۱۹۶۱)
• Sosyalizm Geliyor Savulun (بروید کنار! سوسیالیسم دارد می‌آید، ۱۹۶۵)
• İhtilali Nasıl Yaptık (چطور شورش کردیم؟ ۱۹۶۵)
• Rıfat Bey Neden Kaşınıyor (رفعت بیگ چطور خودش را در دردسر انداخت، ۱۹۶۵)
• Yeşil Renkli Namus Gazı (گاز سبزرنگ ناموس، ۱۹۶۵)
• Bülbül Yuvası Evler (خانه‌های مثل لانه بلبل، ۱۹۶۸)
• Vatan Sağolsun (سر وطن سلامت، ۱۹۶۸)
• Yaşasın Memleket (زنده‌باد میهن، ۱۹۶۹)
• Büyük Grev (اعتصاب بزرگ، ۱۹۷۸)،
• Hayvan Deyip Geçme (حیوان را دست کم نگیر، ۱۹۸۰)
• Yaşım Merhaba ‏70‎ ‏(۷۰سالگی‌ام، سلام!، ۱۹۸۴)
• Kalpazanlık Bile Yapılamıyor (حتی جعل هم نمی‌شود کرد، ۱۹۸۴)
• Maçinli Kız İçin Ev (خانه‌ای برای دختر ماچین، ۱۹۸۷)
• Gülmece Öyküleri (داستان‌های طنز، ۲۰۰۱).

رمان

• Kadın Olan Erkek (مردی که زن شد، ۱۹۵۵)
• Gol Kralı Sait Hop Sait (سعیدِ آقای گل، ایست سعید!، ۱۹۵۷)
• Erkek Sabahat (زیبایی مردانه، ۱۹۵۷)
• Saçkıran (طاسی، ۱۹۵۹)
• Zübük (زوبوک، ۱۹۶۱)
• Şimdiki Çocuklar Harika (بچه‌های امروزی معرکه‌اند، ۱۹۶۷)
• Surname (لقب، ۱۹۷۶)
• Tek Yol (تنها راه، ۱۹۷۸).

خاطرات

• Bir Sürgünün Hatıraları (خاطرات یک تبعیدی، ۱۹۵۷)
• Böyle Gelmiş Böyle Gitmez (این‌طور شد، این‌طور نخواهد شد، ۱۹۶۶–۱۹۷۷)
• Poliste (در اداره پلیس، ۱۹۶۷)
• Yokuşun Başı (اول صعود، ۱۹۸۲)
• Benim Delilerim (دیوانگان من، ۱۹۸۴)
• Çağımızın Nasreddin Hocası Aziz Nesin (عزیز نسین، ملانصرالدین زمانه ما، ۱۹۸۴)
• Salkım Salkım Asılacak Adamlar (یک مشت آدم اعدامی، ۱۹۸۷)
• Ben de Çocuktum (من هم بچه بودم، ۱۹۸۹)
• Rüyalarım Ziyan Olmasın (رؤیاهایم را خراب نکن، ۱۹۹۰).

افسانه

• Memleketin Birinde (روزی در سرزمینی، ۱۹۵۳)
• Hoptirinam (ورجه وورجه، ۱۹۶۰)
• Uyusana Tosunum (گوساله جان بخواب، ۱۹۷۱)،
• Aziz Dededen Masallar (افسانه‌های بابا عزیز، ۱۹۷۸).

قصه

• Nutuk Makinası (ماشین سخنرانی، ۱۹۵۸)
• Az Gittik Uz Gittik (رفتیم نزدیک، رفتیم دور، ۱۹۵۹)
• Merhaba (سلام، ۱۹۷۱)
• Suçlanan ve Aklanan Yazılar (نوشته‌های محکوم و تبرئه شده، ۱۹۸۲)
• Ah Biz Ödlek Aydınlar (امان از ما روشن‌فکرهای بزدل، ۱۹۸۵)
• Soruşturmada (تحت بازپرسی، ۱۹۸۶)
• Korkudan Korkmak (ترس از ترس، ۱۹۸۸)
• Bulgaristan’da Kürtler, Türkiye’de Kürtler (کردهای بلغارستان، کردهای ترکیه، ۱۹۸۹)
• Nah Kalkınırız (پیشرفت نمی‌کنیم، ۱۹۸۹).

شعر

• Sondan Başa (از اول پایان، ۱۹۸۴)
• Sevgiye On Ölüme Beş Kala (ده مانده به عشق، پنج مانده به مرگ، ۱۹۸۶)
• Kendini Yakalamak (گیر انداختن خود، ۱۹۸۸)
• Hoşçakalın (در خوشی بمانید (خداحافظ)، ۱۹۹۰)
• Sivas Acısı (درد سیواس، ۱۹۹۵).

متفرقه

هزلیات:

• Azizname (عزیرنامه، ۱۹۷۹).

سفرنامه‌ها:

• Duyduk Duymadık Demeyin (نگویید شنیدیم و نشنیدیم، ۱۹۷۶)
• Dünya Kazan Ben Kepçe (دنیا دیگ است و من ملاقه، ۱۹۷۷).

نمایشنامه:

• Biraz Gelir misiniz (می‌شود لطفاً بیایید؟ ۱۹۵۸)
• Bir şey Yap Met (مت، کاری بکن، ۱۹۵۹)
• Toros Canavarı (هیولای توروس، ۱۹۶۳)
• Düdükçülerle Fırçacıların Savaşı (دعوای نی‌زن‌ها و برس‌زن‌ها، ۱۹۶۸)
• Çiçu (چیچو، ۱۹۷۹)
• Tut Elimden Rovni (رونی، دستم را بگیر، ۱۹۷۰)
• Hadi Öldürsene Canikom (عزیزم بیا من را بکش، ۱۹۷۰)
• Beş Kısa Oyun (پنج نمایش کوتاه، ۱۹۷۹)
• Bütün Oyunlar (تمام نمایشنامه‌ها، ۱۹۸۲).
• Barbaros’un Torunu (نوهٔ بارباروس)
• Hakkımı Ver Hakkı (حقی، حقم را بده)
• Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz (یاشار نه زنده است نه مرده)

گلچین:

• Cumhuriyet Döneminde Türk Mizahı (طنز ترکی در دورهٔ جمهوری، ۱۹۷۳).

سخنرانی:

• İnsanlar Konuşa Konuşa (آدم‌ها با صحبت است که آشنا می‌شوند، ۱۹۸۸).

مقاله:

• Sivas Acısı (درد سیواس، ۱۹۹۵)
• Çuvala Doldurulmuş Kediler (گربه‌ها درون کیسه، ۱۹۹۵)
• Sizin Memlekette Eşek Yok mu? (مگر تو مملکت شما خر نیست؟ ۱۹۹۵)* Okuduğum Kitaplar (کتاب‌هایی که می‌خوانم، ۲۰۰۱).

مجموعه:

• Cumhuriyet Döneminde Türk Mizahı (طنز ترکی در دورهٔ جمهوری، ۲۰۰۱).

نامه:

• Mektuplaşmalar 1 / Aziz Nesin Ali Nesin (مکاتبات ۱ / عزیز نسین، علی نسین، ۱۹۹۴)
• Canım Oğlum, Sevgili Babacığım, Aziz Nesin-Ali Nesin Mektuplaşmaları ۱۹۶۶–۱۹۸۱ (پسر عزیزم، پدر عزیزم، نامه‌نگاری میان عزیز نسین و علی نسین ۱۹۶۶–۱۹۸۱، ۲۰۰۲).

• ۱۹۵۶، نخل طلا، جایزهٔ مسابقهٔ بین‌المللی طنز در ایتالیا برای داستان حمدی فیل.
• ۱۹۵۷، نخل طلا، جایزهٔ مسابقهٔ بین‌المللی طنز در ایتالیا برای داستان مراسم دیگ.
• ۱۹۶۶، خارپشت طلایی، جایزهٔ مسابقهٔ بین‌المللی طنز در بلغارستان.

• نسین، عزیز (۱۳۸۳)، شعرهای عزیز نسین، ترجمهٔ رسول یونان، تهران: مشکی، شابک ۹۶۴-۹۵۴۵۲-۴-۷
• نسین، عزیز (۱۳۸۱)، دنیای وارونه، پنجاه داستان طنز، ترجمهٔ ثمین باغچه‌بان و ولی‌الله عاصفی و دیگران، به کوشش حمیدرضا مناجاتی.، تهران: جامی، شابک ۹۶۴-۷۴۶۸-۰۳-۲
• سکوت؛ آبیِ روشن؛ گزیده شعرهای عزیز نسین؛ انتشارات آدالار ترجمه وحید طلعت؛ شابک ۹۷۸-۶۲۲-۹۹۴۶-۰۵-۳
• نسین، عزیز، «تو چی هستی؟ (عزیز نسین از زبان خودش متأسفانه در پاورقی برخی نشریات زرد اسم این نگارنده بزرگ به اشتباه به عزیز نسیم، احمد نسیم و محمد نسیم تغییر یافته‌است)»، ماهنامهٔ چیستا تیر ۸۶، ج. بیست وچهارم ش. ۱۰، ص. ۸۰۶
• "Aziz Nesin" (به ترکی). denizce.com. Archived from the original on 27 June 2008. Retrieved 31 می 2008.
• بخش آثار از: turkishculture.org