شهرستان سرخه
شهرستان سُرخه در تاریخ ۱۳۹۱/۱۱/۹ طبق مصوبه هیئت دولت با ارتقای بخش سرخه به شهرستان سرخه به مرکزیت شهر سرخه مشتمل بر بخش مرکزی و بخش هفدر به مرکزیت روستای مومن‌آباد در استان سمنان ایجاد شد. شهرستان سرخه در ۱۷۰ کیلومتری شرق پایتخت ایران؛ تهران قرار دارد و با مرکز استان؛ سمنان ۲۰ کیلومتر فاصله دارد که در شرق شهر سرخه قرار گرفته‌است و از شمال با استان تهران و شهرستان فیروزکوه و از جنوب با استان اصفهان و کویر لوت و از غرب با شهرستان آرادان و گرمسار و از شرق با شهرستان سمنان و مهدیشهر همسایه است.
| شهرستان سرخه | |
|---|---|
شهرستان سرخه در استان سمنان | |
| اطلاعات کلی | |
| کشور |  ایران |
| استان | سمنان |
| مرکز شهرستان | سرخه |
| سایر شهرها | سرخه |
| بخش‌ها | مرکزی، هفدر |
| سال تأسیس | ۱۳۹۱ |
| اداره | |
| فرماندار | علی‌محمد مویدی زاده |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۵،۵۲۳ نفر (۱۳۹۵) |
| مذهب | شیعه |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱۱۰۰ متر |
| آب‌وهوا | |
| روزهای یخبندان سالانه | ۷۴ |
| داده‌های دیگر | |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۲۳ |
| وبگاه | http://sorkhe.ostan-sm.ir/ |
زبان رایج در این شهرستان سرخه‌ای است. وبگاه گلاتولوگ گویش سرخه ای-افتری را به همراه لاسگردی و سنگسری تحت عنوان خانواده کومشی(komesenian) طبقه بندی کرده است. گرنوت ویندفور گویش های افتری و سرخه ای-لاسگردی و گویش شهمیرزادی را با زبان مازندرانی مرتبط می داند. برخی از پژوهشگران نیز زبان مردمان مناطق سنگسر و افتر را همچون شهمیرزاد و پرور و اطراف آن از جنس زبان تاتی مازندرانی می دانند.
تقسیمات کشوری
- دهستان هفدر به مرکزیت شهرک افتر به‌علاوه افتر، اروانه، امامزاده عبدالله، ایج، خنار، طارم ، گورسفید و…
- دهستان لاسگرد به مرکزیت روستای لاسجرد به‌علاوه روستاهای اسدآباد، عبدالله‌آباد بالا و عبدالله‌آباد پایین، امامزاده شاهزاده محمد زید، جوین و برکیان
- دهستان امامزاده عبدالله به مرکزیت روستای امامزاده عبدالله به‌علاوه روستاهای نظامین، جهان‌آباد، دهاقین
- بخش هفدر به مرکزیت مؤمن آباد
- دهستان مومن‌آباد به مرکزیت مؤمن آباد به‌علاوه صوفی‌آباد، پایانه، کارخانه‌های گچ و…
روستاها
روستاهای شهرستان سرخه عبارتند از: افتر ، مؤمن‌آباد، لاسجرد ، اروانه، ایج، امامزاده عبدالله، امامزاده شاهزاده محمد زید، جوین، عبدالله‌آباد بالا و عبدالله‌آباد پایین، اسدآباد، بیابانک، صوفی‌آباد، طارم، گورسفید، دهاقین، نظامین، جهان‌آباد و برکیان
اقتصاد
در اطراف شهر سرخه معادن زیاد گچ، نمک، زئولیت، بنتونیت، سلستین و غیره وجود دارند.
شهرستان سرخه دارای ۷۲ معدن و ۲۲ ماده معدنی از قبیل گچ، آهک، زئولیت، سیلیس، سرب و منگنز و ... است. مواد معدنی موجود در این معادن عبارتند از: سنگ گچ، نمک، سنگ آهن، سنگ لاشه، سنگ آهک، سنگ تزئینی، سنگ چینی، زغال سنگ، سولفات سدیم، میکا، بنتونیت، زئولیت، کائولن، بوکیست، خاک صنعتی، سیلیس، دولومیت، فلدسپات، فیروزه، سلستین، سرب، مرمریت، تراورتن، فلورین، منگنز و ... .
صنایع دستی
صنایع دستی این شهرستان عبارت‌اند از:
- دستباف‌ها: دستبافی شامل تولید پرده‌های سنتی و هنری و حوله و شال گردن و پارچه‌ها و… علاوه برآن جاجیم، چادر شب، پلاس و چوقا (چوخا) که توسط روستائیان و عشایر شهرستان سرخه تولید می‌شود.
- پلاس و کرباس
- پارچه‌های پشمی
- چادرشب‌های ابریشمی و پشمی و نخی
- گلیم بافی
- قالی بافی
اماکن درمانی و بهداشتی
- شبکه بهداشت و درمان شهرستان سرخه
- درمانگاه شبانه‌روزی شهدا سرخه
- درمانگاه روستای مؤمن آباد سرخه
- اورژانس ۱۱۵ شهرستان سرخه
- درمانگاه رازی شهر سرخه (خصوصی)
- درمانگاه ترک اعتیاد
- اورژانس جاده‌ای لاسجرد سرخه
- اورژانس جاده‌ای افتر سرخه
داروخانه‌ها
- داروخانه سلامی بلوار انقلاب اسلامی
- داروخانه درمانگاه شبانه‌روزی شهدا سرخه
- داروخانه مرکزی دام و طیور
آموزش عالی شهرستان سرخه
دانشگاهی
- دانشکده پیراپزشکی سرخه وابسته به دانشگاه علوم پزشکی سمنان
- دانشکده فوریتهای پزشکی مستقر در مرکز بهداشت شهدای سرخه
منابع
- ↑ شهرستان سرخه به نقشه تقسیمات کشوری اضافه شد بایگانی‌شده در ۴ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine سمنانی‌ها (۱۵ بهمن ۹۱)
- ↑ سرخه به صورت رسمی به شهرستان ارتقاء یافت ایلنا (۵ اسفند ۹۱)
- ↑ Sorkhei-Aftari, glottolog. , “Family: Komisenian” ,
- ↑ Aftarī is closely related to Sorḵaʾī-Lāsgerdī; together with Sangesarī and Šahmīrzādī these dialects form a distinct semicircle around Semnān and are related to Ṭabarī/Māzandarānī, Gernot Ludwig Windfuhr. , “Aftari” Encyclopædia Iranica, online edition
- ↑ جعفری دهقی، محمود؛ خلیلی پور، نازنین؛ جعفری دهقی، شیما (۱۳۹۳). زبان‌ها و گویش‌های ایرانی (گذشته و حال). تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. ص. ۲۶۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۳۲۶-۶۳-۴.
- ↑ «۲۲ نوع ماده معدنی در سرخه استخراج می‌شود». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۸-۰۱-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۱۵.
پیوند به بیرون
- فرمانداری شهرستان سرخه بایگانی‌شده در ۱ ژوئیه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
- انجمن رسالت قلم سرخه-اولین سایت سرخه‌شناسی