سیم
برای انتقال جریان الکتریکی از مکانی به دیگر مکان از سیم و کابل استفاده می‌شود. عامل انتقال جریان الکتریکی در سیم‌ها فلزّ رسانای جریان می‌باشد.
واژهٔ «سیم»، علاوه بر موردهای برقی، برای سیم گیتار، تار و غیره در سازهای زهی، به همراه واژهٔ «تار» نیز کاربرد دارد.
انواع سیم و کاربردشان
سیم‌ها به هادی‌های با روکش تا ۱۰ میلی‌متر مربع و هادی‌های بدون روکش از ۱۰ تا ۱۲۰ میلی‌متر مربع گویند. سیم‌های پر کاربرد را به سه دسته زیر تقسیم‌بندی کرد:
- سیم‌های افشان
- سیم‌های رشته‌ای
- سیم‌های مفتولی
استفاده از سیم‌های افشان در سیم کشی ساختمان ممنوع می‌باشد به جز در مواردی که مجموع زوایای سیم کشی بیشتر از ۳۶۰ درجه باشد.
در صورت استفاده از سیم افشان در سیم کشی ساختمان استفاده از سر سیم الزامی است.
از سیم‌های رشته‌ای بیشتر در سیستم اتصال زمین و خطوط هوایی کاربرد دارد و استفاده از سیم‌های مفتولی در سیم کشی ساختمان مجاز می‌باشد.
ولتاژ نامی سیم
«ولتاژ نامی سیم»، به ولتاژی گفته می‌شود که سیم، برای آن ولتاژ طرّاحی شده‌است و بر پایهٔ آن، آزمون‌های الکتریکی را می‌انجامند. این ولتاژ را به صورت U۰/U بیان می‌کنند که در آن U۰، مقدار مؤثّر ولتاژ میان هر رشته و زمین است و U، مقدار مؤثّر ولتاژ میان دو فاز.
اهمّیّت گزینش سیم و کابل مرغوب با سطح مقطع مناسب
طبق آمار گزارش‌شده از مرکز آمار، حدود پنجاه درصد حریق‌ها ناشی از استفادهٔ نامطلوب از برق است و حدود ده درصد از آن‌ها مربوط به عدم تناسب مقطع سیم و کابل مصرفی و غیراستاندارد در ساختمان‌هاست. گزینش سیم ملزوم ساختمان‌ها معمولاً به صورت سنّتی است و با توجّه به نوع مصرف، به‌طور صحیح و علمی گزینش نمی‌شوند؛ مثلاً برای همگی مصرف‌های روشنایی ساختمان از سیم ۱٬۵ و در پریزها از سیم ۲٬۵ استفاده می‌گردد. می‌توان سطح مقطع مناسبتری برای مصرف‌های خانگی برگزید که قیمت تمام‌شدهٔ آن کمتر و در مقابل با تهیهٔ سیم و کابل مرغوب، مانع از بروز آتش‌سوزی شود. به عنوان مثال، اگر برای روشنایی پذیرایی، از یک لوستر ده شاخه استفاده کنیم که هر شاخهٔ آن لامپْ صد وات داشته باشد، جریانی حدود پنج آمپر از سیم خواهد گذشت؛ بنابراین، با لحاظ کردن ضریب اطمینان به دلیل نزدیکی دو عدد ۴٬۵۴ و ۵ می‌توان سیم متناسب و مقرون بصرفهٔ ۰٬۷۵×۱ که در مقایسه با مقطع ۱٬۵ در حدود پنجاه درصد ارزان‌تر است برگزید. مثال دیگر، در مورد روشنایی سرویس بهداشتی و حمّام است که حدّاکثر دو لامپ برای روشنایی در این مکان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و بیشینهٔ جریان گذری ۰٬۹ آمپر بوده در این صورت سیم ۰٬۵×۱ مناسب است. همچنین، روشنایی راه‌پلّهٔ اتاق خواب و نمای ساختمان که در حال حاضر در بیشتر ساختمان‌ها در موردهای مذکور از سیم ۱۰۵ برای روشنایی استفاده می‌کنند.
مأخذها
- مشخّصات امور فنّی عمومی و اجرایی تأسیسات برقی کارهای ساختمانی. ج. تأسیسات برقی فشار ضعیف و فشار متوسّط. سازمان مدیریّت و برنامه‌ریزی کشور. ۱۳۸۲. شابک ۹۶۴-۴۲۵-۴۵۸-۹.