سیاره ۹
سیارهٔ ۹ (به انگلیسی: Planet Nine) نام موقتی یک سیارهٔ یخی بزرگ احتمالی با جرم تقریبی ۱۰ برابر زمین و قطری حدود ۱۳٬۰۰۰ تا ۲۶٬۰۰۰ کیلومتر (نزدیک به ۲ تا ۴ برابر قطر زمین) در ناحیهٔ بیرونی منظومهٔ خورشیدی است. وجود این سیاره توجیه پیکربندی مداری غیرمعمول یک گروه از اجرام فرانپتونی در فضای بیرونی کمربند کویپر خواهد بود.
این ارتباط مداری در میان شش جرم دور دست فرانپتونی منجر به پیدایش شواهد غیر مستقیم و تقویت فرضیه وجود سیارهٔ ۹ شده‌است. | |
| ویژگی‌های مداری | |
|---|---|
| اوج | ۱۲۰۰ AU (est.) |
| حضیض | ۲۰۰ AU (est.) |
| ۷۰۰ AU (est.) | |
| خروج از مرکز مداری | ۰٫۶ (est.) |
| 10,000 to 20,000 yrs | |
| انحراف | ۳۰° to ecliptic (est.) |
| ویژگی‌های فیزیکی | |
میانگین شعاع | ۱۳,۰۰۰ km to ۲۶,۰۰۰ km (est.) 2–4 Earths |
| جرم | ۶×۱۰ kg (est) ≥۱۰ Earths (est) |
| >22(est.) | |
احتمال وجود این سیارهٔ فرانپتونی در ۲۰ ژانویهٔ ۲۰۱۶ با اعلام نتیجه‌های بررسی رفتار گروهی از اجرام کمربند کویپر بسیار بیشتر شد. پژوهش‌گران کنستانتین باتیگین و مایکل براون در مؤسسهٔ فناوری کالیفرنیا (Caltech) شواهد غیرمستقیم بیشتری از سیارهٔ ۹ بر اساس یک مدل جدید علمی از مدار غیرمعمول چند جرم فرانپتونی دیگر ارائه کردند. در گفت‌وگوی خود، نویسندگان مدل از شکل‌گیری سیاره که ممکن است شامل مهاجرت از منظومهٔ خورشیدی داخلی، مانند «فرضیهٔ سیارهٔ غول پیکر پنجم» باشد را در نظر گرفته‌اند.
نخستین نشانه‌های وجود سیارهٔ ۹ در سال ۲۰۱۴ منتشر شد، که در آن اخترشناسان از مؤسسهٔ کارنگی و رصدخانهٔ جمینی هاوایی نشان دادند که مدار غیرمعمول جرم‌های خاصی در کمربند کویپر ممکن است تحت تأثیر گرانشی یک سیارهٔ عظیم ناشناخته در لبهٔ منظومهٔ خورشیدی پدید آمده باشد.
ویژگی‌های سیاره
مدار
فرض بر این است که سیارهٔ ۹ در مسیر یک مدار بسیار بیضوی به دور خورشید، با دورهٔ مداری از ۱۰٬۰۰۰ تا ۲۰٬۰۰۰ سال زمینی می‌چرخد. مدار این سیاره با طول نیم‌قطر بزرگش که در حدود ۷۰۰ واحد نجومی یا در حدود ۲۰ برابر فاصلهٔ سیارهٔ نپتون تا خورشید است هرچند که؛ این فاصله را تا نزدیک به ۲۰۰ واحد نجومی (۳۰ بیلیون کیلومتر) هم تخمین زده‌اند. انحراف مداری این مسیر در حدود ۱۰ ±۳۰ درجه است. خروج از مرکز مدار سیارهٔ ۹ آن را در جریان اوج و حضیض خورشیدی خود تا حدود ۱۲۰۰ واحد نجومی در هنگام اوج دور می‌کند.
اندازه
این سیاره تخمین زده می‌شود که جرمی ۱۰ برابر جرم زمین و قطر آن دو تا چهار برابر قطر زمین باشد. یک بررسی فروسرخ (مادون قرمز) توسط کاوشگر نقشه‌بردار فروسرخ میدان وسیع در سال ۲۰۰۹ وجود چنین جرمی را در جمع‌بندی‌های خود برای یک جسم هم اندازهٔ نپتون فراتر از فاصلهٔ ۷۰۰ واحد نجومی رد نمی‌کند. بررسی مشابه دیگری در سال ۲۰۱۴ با تمرکز بر احتمال و امکان وجود جرم‌هایی با مقدار بالا در قسمت بیرونی سامانهٔ خورشیدی صورت گرفت. این بررسی امکان وجود جرمی در سطح و مقیاس سیارهٔ مشتری را تا برد ۲۶٬۰۰۰ واحد نجومی را رد کرده‌است.
ساختار
مایکل براون معتقد است که این سیاره به احتمال زیاد یک غول یخی خارجی، در ترکیب آن به اورانوس و نپتون مشابه است. مخلوطی از سنگ و یخ با یک پاکت کوچکی از گاز.
نام‌های غیررسمی
در اوت ۲۰۱۴ لورنزو آیریو در خبرنامهٔ یادداشت‌های ماهانه انجمن پادشاهی اخترشناسی (MNARS) در نوشتن متن فرضیهٔ وجود یک سیارهٔ احتمالی با جرمی ۹ تا ۵۵ برابر جرم زمین که مسوول مدار غیرمعمول چند جرم فرانپتونی است نام «ثِی‌لیستو» یا «تِی‌لیستو» را به کار برده‌است.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ "Where is Planet Nine?". findplanetnine.com. Archived from the original on 30 January 2016. Retrieved 22 January 2016.
- ↑ Witze, Alexandra (20 January 2016). "Evidence grows for giant planet on fringes of Solar System". Nature. doi:10.1038/529266a.
- ↑ Batygin, Konstantin; Brown, Michael E. (20 January 2016). "Evidence for a distant giant planet in the Solar system". The Astronomical Journal. 151 (2). doi:10.3847/0004-6256/151/2/22.
- ↑ http://www.sciencemag.org/news/2016/01/feature-astronomers-say-neptune-sized-planet-lurks-unseen-solar-system "Evidence grows for giant planet on fringes of Solar System". Nature. 2016.
- ↑ اریا گوروت (۲۰۲۱-۰۳-۱۳). «اگر سیاره نهم وجود دارد، چرا هیچ‌کس آن را ندیده؟». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۳.
- ↑ https://www.washingtonpost.com/news/speaking-of-science/wp/2016/01/20/new-evidence-suggests-a-ninth-planet-lurking-at-the-edge-of-the-solar-system/ Achenbach, Joel; Feltman, Rachel (2016-01-20). "New evidence suggests a ninth planet lurking at the edge of the solar system". The Washington Post. ISSN 0190-8286. Retrieved 2016-01-20.
- ↑ http://www.newyorker.com/tech/elements/discovering-planet-nine Burdick, Alan (20 January 2016). "Discovering Planet Nine". The New Yorker. Retrieved 20 January 2016
- ↑ http://www.slate.com/blogs/bad_astronomy/2016/01/21/evidence_found_of_a_possible_planet_in_the_outer_solar_system.html Plait, Phil (۲۱ ژانویه ۲۰۱۶). "More (and Best Yet) Evidence That Another Planet Lurks in the Dark Depths of Our Solar System". Slate. Retrieved 22 January 2016. "The best fit was for a planet that never got closer than 200 AU from the Sun (Neptune is roughly 30 AU out from the Sun). The orbit of this planet would be highly elliptical, but it’s not clear how elliptical; that’s less well constrained. At its most distant, it could be between 500 and 1,200 AU out. The most likely mass of the planet is about 10 times Earth’s mass"
- ↑ https://www.caltech.edu/news/caltech-researchers-find-evidence-real-ninth-planet-49523 Fesenmaier, Kimm (20 January 2016). "Caltech Researchers Find Evidence of a Real Ninth Planet". California Institute of Technology. Retrieved 20 January 2016.
- ↑ http://www.usatoday.com/story/news/nation/2016/01/20/researchers-discover-planet-nine/79056118/ Watson, Traci (20 January 2016). Researchers find evidence of ninth planet in solar system". USA Today
- ↑ http://www.planetary.org/blogs/emily-lakdawalla/2009/2070.html Lakdawalla, Emily (27 August 2009). The Planetary Society Blog: "WISE Guys"". The Planetary Society. Retrieved 26 December 2009.
- ↑ http://iopscience.iop.org/article/10.1088/0004-637X/781/1/4/pdf Luhman, K. L. (20 January 2014). "A search for a distant companion to the Sun with the Wide-Field Infrared Survey Explorer". The Astrophysical Journal 781). doi:10.1088/0004-637X/781/1/4. Retrieved 21 January 2015.
- ↑ Iorio, Lorenzo (16 August 2014). "Planet X revamped after the discovery of the Sedna-like object 2012 VP113?". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 444 (1): L78–L79. arXiv:1404.0258. Bibcode:2014MNRAS.444L..78I. doi:10.1093/mnrasl/slu116.