سد میناب
سد میناب نام سدی است در شهرستان میناب استان هرمزگان واقع در جنوب ایران. مطالعه اولیه در سال ۱۳۴۴ آغاز و عملیات اجرائی از سال ۱۳۵۳ شروع و در سال ۱۳۶۲ بهرهبرداری از آن آغاز شدهاست. حجم عظیمی از آب این سد به مصرف آشامیدن و صنایع شهر بندرعباس میرسد و مازاد آن از طریق شبکههای آبیاری به مصرف زمینهای کشاورزی و باغات شهرستان میناب میرسد.
سد میناب | |
---|---|
نام رسمی | سد استقلال میناب |
کشور | ایران |
محل | استان هرمزگان شهرستان میناب |
آغاز ساخت | ۱۳۵۳ خ. |
گشایش | ۱۳۶۲ خ. |
سد و سرریزها | |
گونه سد | بتونی پایه دار |
بر روی رود | رودان |
ارتفاع از پی | ۵۹متر |
طول تاج | ۴۵۰ متر |
عرض در پی | ۵۸ متر |
مخزن | |
حجم کل مخزن | ۲۷۰ میلیون متر مکعب |
حوضه آبریز | . |
مساحت مخزن | ۱۹ کیلومتر مربع |
سد پاییندست و سرریزها | |
گونه سد | بتونی پایه دار |
مشخصات سد
«سد میناب» با ارتفاع ۵۹ متر، عرض پی و تاج سد به ترتیب ۵۸ متر و ۳ متر و ترازهای تاج در حداکثر ارتفاع آب و تراز نرمال آب مخزن به ترتیب ۵۰/۱۰۰، ۴۰/۹۹ و ۵۰/۹۸ متر از سطح دریا میباشد. زمینشناسی، انواع سنگهای رسوبی محل سد که به صورت متناوب قرار گرفتهاند به شرح ذیل میباشند: ماسه سنگ، ماسه سنگ مارنی، ماسه سنگ سیلتی، مارن ماسهای (لای سنگ ماسهای) مارن (لای سنگ، گل سنگ)، مارن رسی (لای سنگ رسی)، سنگهای مزبور مربوط به دوره الیگومیوسن (فارس) میباشند. پایههای سد که مقدار اعظم فشار سد را به پیهای صخره أی منتقل میکنند بر روی ماسه سنگهای نسبتاً عریض (تقریباً ۱۲ متر قرار گرفتهاند.)
اهداف احداث سد
اهداف احداث این سد عبارتند از:
- محافظت مناطق زیر کشت در مقابل سیلابها.
- تنظیم آب رودخانه.
- آبیاری نخلستانها بر اساس سیستم جدید آبیاری با توجه به شرایط طبیعی و محدودیتهای آن.
- توسعه و افزایش سطح زیر کشت
- مقابله با خطرات شوری زمین بعلت ارتباط آبهای شور زیرزمینی با سطح خاک.
- علاوه بر ابیاری ده هزار هکتار از زمینها وباغهای میناب، قسمت عمدهٔ آب مصرفی شهر بندرعباس را نیز تأمین میکند.
از اهداف ذکر شده بعنوان اهداف اصلی ساخت سد میناب فقط یک مورد از آن یعنی تامین آب بندرعباس محقق شد و این سد در گذر زمان نه تنها اهداف دیگر را توسعه نداد بلکه باعث خشکسالی مصنوعی و ایجاد فرونشست های بسیار گسترده در زمین های بسیار حاصلخیر پایین دست سد گردید و در مقابل از آب این سد در بندرعباس برای ساخت و ساز گسترده، آبیاری فضای سبز و مدیریت ناصحیح آبها و در نتیجه واریز یک سوم آن بعنوان هرزآب به دریا شد.
همچنین؛ بخش اعظمی از دریاچه سد را رسوب فراگرفته و عملا یک سوم ذخیره گاه سد میناب از دسترس خارج است.
منبع
- احمد، خالدی، محمد، (سدهای استان هرمزگان) ، ج۱. چاپ دوم، سال انتشار ۱۳۸۶ خورشیدی.