زبان هلندی
زبان هُلَندی (به هلندی: Nederlands)، (به انگلیسی: Dutch) یک زبان طبیعی از شاخه ژرمنی خانواده زبان‌های هندواروپایی با سامانه نوشتاری لاتین است. همچنین زبان ملی هلند و یکی از سه زبان رسمی بلژیک است. البته زبان هلندی بلژیک را فلَندری می‌نامند.
| زبان هلندی | |
|---|---|
| Nederlands | |
| بیان | [ˈne:dərlɑnts] ( شنیدن) |
| زبان بومی در | Mainly the Netherlands, Belgium, and Suriname; also in آروبا، کوراسائو، سینت مارتن، as well as France (French Flanders). |
| منطقه | Mainly Western Europe, today also in Africa, South America and the Caribbean. |
| قومیت | مردم هلندی فلاندری‌ها |
شمار گویشوران | ۲۲ میلیون (۲۰۱۶) مجموع (زبان نخست به‌علاوه زبان دوم سخنور): ۲۸ میلیون (۲۰۱۲) |
گونه‌های نخستین | Old Dutch
|
| الفبای لاتین (الفبای هلندی) Dutch Braille | |
| Signed Dutch (NmG) | |
| وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در |  آروبا بلژیک کوراسائو هلند سنت مارتین سورینام Benelux European Union اتحادیه کشورهای آمریکای جنوبی جامعه و بازار مشترک کارائیب |
| تنظیم‌شده توسط | Nederlandse Taalunie (Dutch Language Union) |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۱–۶۳۹ | nl |
| ایزو ۲–۶۳۹ | dut (B) nld (T) |
| ایزو ۳–۶۳۹ | nld Dutch/زبان فلامان |
| گلاتولوگ | mode1257 |
| زبان‌شناسی | 52-ACB-a |
Dutch-speaking world (included are areas of daughter-language آفریکانس) | |
Distribution of the Dutch language and its dialects in Western Europe | |
پیشینه
تاریخ زبان هلندی (نیدرلندی)، در اصل از زبان گروه راین ـ وزر و به‌ویژه زبان مردم فرانک (که در طول سده‌های چهارم و پنجم پیش از میلاد، به بیشتر نواحی این سرزمین وارد شدند) اشتقاق شده‌است.
گسترش زبان نیدرلندی امروزی، با تاریخ سیاسی و اقتصادی منطقه گره خورده‌است. در میانه سده شانزدهم، کلام براباند (Brabant) و شهرهای عمده آنت‌ورپ (Antwerp) و بروکسل می‌رفت که این زبان، برای تمام منطقه نیدرلندی زبان، معیار گردد. سپس شورش در برابر اسپانیا روی داده و در طی آن، ایالت شمالی هلند از ایالت‌های جنوبی نیدرلندی جدا گردید.
این انشقاق سیاسی میان ایالات‌های متحد هلند در شمال و هلند اسپانیا در جنوب، دارای پیامدهای زبانشناختی درازآهنگ بود. تسلط فرهنگی فرانسه در جنوب در طی دوران فرمانروایی فرانسوی‌ها در فاصله سال‌های ۱۸۱۴–۱۷۹۵ افزایش یافت اما در طول سالیانی که هلند و بلژیک مستقلاً متحد گردیدند (۳۰–۱۸۱۵) این غلبه فرهنگی کاهش یافته و دوباره ـ پس از تأسیس پادشاهی بلژیک در سال ۱۸۳۰ ـ رو به تزاید نمود. اما بعدها به قانون ۱۹۳۸ دربارهٔ این زبان انجامید که به موجب آن، زبان نیدرلندی، تنها زبان اداری در بلژیک شمالی شد و بعدها زبان نیدرلندی معیار ـ که در هلند برقرار شده بود ـ برای بلژیک شمالی نیز پذیرفته شد.
حوزه گسترش
با وجودی که زبان هلندی و هلندیبلژیک یکی هستند و دارای زبان معیار یکسانی هستند در زبان انگلیسی به زبان هلندی مردم هلند عبارت Dutch (هلندی) گفته می‌شود و عبارت Flemish برای فلاندری (هلندی بلژیک) بکار می‌رود. مورد استثناء، استان فریسلاند هلند است که در آن زبان فریزی رواج دارد. افزون بر اینها، در شمال بلژیک و بخش کوچکی از فرانسه که در غرب بلژیک قرار دارد نیز به این زبان تکلم می‌شود. زبان هلندی همچنین به‌عنوان زبان اداری در سورینام و آنتیل‌های هلند که مستعمرات سابق هلند می‌باشند استفاده می‌شود. زبانی اشتقاقی از این زبان که آفریکانس نام دارد یکی از زبان‌های ملی جمهوری آفریقای جنوبی می‌باشد (زبان دوم، انگلیسی است).
مشخصات
هلندی به‌عنوان یک زبان نوشتاری، کاملاً یکنواخت است. این زبان نوشتاری، در هلند و بلژیک تفاوت دارد اما این اختلاف، حتی کم‌تر از اختلاف میان انگلیسی نوشتاری در آمریکا و بریتانیا است. اما به عنوان زبانی گفتاری، زبانی بسیار گونه‌گون است.
در یک سو، هلندی معیار قرار دارد که Algemeen Beschaafd Nederlands (هلندی همگانی فرهیخته) خوانده می‌شود. این زبان، برای مقاصد رسمی و عمومی و زبان آموزش در مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها است. هلندی معیار، در همه جا کمابیش یکنواخت است، اگرچه متکلمان آن، به سبب تکیه در سخن گفتن، منطقه که از آن آمده‌اند را نشان می‌دهند. از دیگر سو، گویش‌های محلی قرار دارد که میان خانواده و دوستان و نیز افراد یک روستا به کار می‌رود.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ زبان هلندی at اتنولوگ (19th ed., 2016)
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Modern Dutch". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.