دیلیپ کومار
دیلیپ کومار (با نام تولد محمد یوسف خان؛ زاده ۱۱ دسامبر ۱۹۲۲ در پیشاور – درگذشته ۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۱ در بمبئی) بازیگر و تهیه‌کننده فیلم هندی بود که بیشتر به خاطر کار در بالیوود شناخته می‌شد. از او به‌عنوان «سلطان تراژدی» و «نخستین خان» یاد می‌شد. نام هنری دیگر او «دیلیپ شهاب» است. دیلیپ کومار از نمادهای بالیوود و بازیگر افسانه‌ای به شمار می‌رفت.
| دیلیپ کومار | |
|---|---|
در سال ۱۹۴۶ | |
| نام در زمان تولد | محمد یوسف خان |
| زادهٔ | ۱۱ دسامبر ۱۹۲۲ پیشاور، North-West Frontier Province، راج بریتانیا |
| درگذشت | ۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۱ (۹۸ سال) بمبئی، هند |
| پیشه |
|
| سال‌های فعالیت | ۱۹۴۴–۱۹۹۹ |
| همسر(ها) |
|
| خویشاوندان | |
| جایزه(ها) |
|
| افتخارات |
|
| نماینده مجلس، راجیه سبها | |
| دوره مسئولیت ۳ آوریل ۲۰۰۰ – ۲ آوریل ۲۰۰۶ | |
| حوزه انتخاباتی | مهاراشترا |
| امضاء | |
کومار نخستین بار به عنوان بازیگر در فیلم جوار باتا (۱۹۴۴)، تولید شده توسط بمبئی تاکیز حضور داشت. کومار در پنج دهه کار حرفه‌ای خود در بیش از ۶۵ فیلم بازی کرد. او به خاطر بازی در فیلم‌های رمانتیک سبک (۱۹۴۹)، غرور (۱۹۵۲)، درام اجتماعی لکه‌دار (۱۹۵۲)، درام دیوداس (۱۹۵۵)، کمیک آزاد (۱۹۵۵)، حماسی تاریخی مغول اعظم (۱۹۶۰)، درام جنایی گنگا و جمنا (۱۹۶۱) و کمدی رام و شام (۱۹۶۷) شناخته می‌شود.
زندگی شخصی
پدرش لاله غلام سرور، بازرگان میوه و مالک باغ‌های بزرگ در پیشاور و دولالی در مهاراشترا بود. دیلیپ ۱۲ خواهر و برادر داشت. برادر کوچک‌ترش ناصرخان نیز بازیگر بود که در فیلم‌های گنگا و جمنا (۱۹۱۲) و بایراگ (۱۹۷۶) نقش مقابل دیلیپ را بازی کرد.
دیلیپ کومار در ۱۹۶۶ زمانی که ۴۴ سال داشت با سایرا بانو ازدواج کرد. ۱۴ سال بعد در ۱۹۸۰ خبر ازدواج دیلیپ کومار با زنی به نام اسما پخش شد و معلوم شد که ۳ سال از ازدواج آن‌ها می‌گذرد. این خبر باعث مخدوش شدن چهره دیلیپ کومار شد از این رو (و همچنین به دلیل ادامهٔ ارتباط اسما با شوهر پیشینش) در میانهٔ سال ۱۹۸۰ او همسر تازه‌اش را طلاق داد.
زندگی هنری
آغاز بازیگری
دیلیپ کومار در پیشاور زاده شد و در نوجوانی همراه با خانواده به بمبئی رفت و پس از چند سال به کمک دویکا رانی وارد دنیای سینما شد. نویسندهٔ هندی باگواتی چاران وارما نام سینمایی «دیلیپ کومار» را به وی داد. اکران نخستین فیلم او جوار باتا به سال ۱۹۴۴ برمی‌گردد. بازی دیلیپ در آن فیلم، چندان مورد توجه قرار نگرفت.
اوج‌گیری
او پس از جوار باتا او در دو فیلم دیگر بازی کرد تا نوبت به فیلم جاگنو (۱۹۴۷) رسید. بازی در این فیلم، او را به صورت چهره‌ای مطرح درآورد. دو سال بعد در کنار راج کاپور فیلم ملودرام انداز را با حضور نرگس دات بازی کرد. موفقیت کلان مادی این فیلم کومار را به صورت یک ستاره درآورد. سبک (فیلم ۱۹۴۹) با بازی کومار و راج کاپور پرفروش‌ترین هند تا آن تاریخ بود. اما رکورد فیلم انداز در همان سال توسط فیلم باران راج کاپور که نرگس هم در آن حضور داشت زده شد.
فروش بالا
دیلیپ کومار در دهه‌های پسین نیز به بازیگری ادامه داد و بسیاری از کارهایش جزء آثار پرفروش بالیوود شدند. از جمله فیلم‌های غرور (۱۹۵۲)، دیوداس (۱۹۵۵)، آزاد (۱۹۵۵)، مغول اعظم (۱۹۶۰)، قانون (۱۹۸۲)، کارما (۱۹۸۶) که هر کدام جزء پرفروش‌ترین فیلم‌های صنعت سینمای هند هستند.
پایان بازیگری
در سال ۱۹۷۶ بازیگری را موقتاً کنار گذاشت و برای ۵ سال از دنیای سینما دور شد. وی تقریباً در همین سال‌ها یعنی از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۰ دارای دو همسر بود که پس از فاش شدن موضوع برای مخدوش نشدن وجهه‌اش همسر دومش را طلاق داد. کومار در سال ۱۹۸۱ با فیلم بسیار پرفروش کرانتی به پرده سینماها بازگشت. در این ایام با وجود کهنسالی در فیلم‌های پرفروشی مانند قانون، کارما و سوداگر بازی کرد. سرانجام در سال ۱۹۹۸ فیلم قلعه را بازی کرد و پس از ۵۵ سال کار هنری درخشان رسماً بازنشستگی خود را اعلام کرد.
رکورددار فیلم فیر
دیلیپ کومار نخستین بازیگر برندهٔ جایزه بهترین بازیگر (مرد) فیلم فیر است و با ۸ بار دریافت این جایزه در کنار شاهرخ خان رکورددار است. جشنوارهٔ فیلم فیر در نخستین بار برگزاری خود در سال ۱۹۵۳ دیلیپ کومار را برای بازی در فیلم لکه‌دار به عنوان بهترین بازیگر مرد سال برگزید و جایزه بهترین بازیگر زن به مینا کوماری برای بازی در فیلم بایجو دیوانه رسید.
درگذشت
دیلیپ کومار در چند ماه پایانی زندگی خود بیمار بود. در اواخر ژوئن ۲۰۲۱ و در پی وقفه‌هایی که در تنفس دیلیپ کومار پیش می‌آمد به بیمارستانی غیر کوویدی منتقل شد. وی پس از خارج کردن مایعات اضافی از ریه‌ها از بیمارستان مرخص شد. اما دیلیپ کومار در بیمارستانی در بمبئی به دلیل کهولت سن و مشکلات تنفسی درگذشت.
آمیتاب باچان بلافاصله با انتشار این خبر عکس مشترکی منتشر کرد و درگذشت اسطوره بازیگری را تسلیت گفت. وی نوشت: اگر زمانی تاریخ سینمای هند نوشته شود به ۲ دوره پیش از دیلیپ کومار و پس از آن تقسیم می‌شود.
فیلم‌شناسی
فهرست برخی از فیلم‌هایی که دیلیپ کومار در آن‌ها به ایفای نقش پرداخته است:
- رام و شام (۱۹۶۷)
- قانون (فیلم ۱۹۸۲)
- میلان (فیلم ۱۹۴۶)
- سوداگر (فیلم ۱۹۹۱)
- کوه‌نور (۱۹۶۰)
- پیغام (فیلم ۱۹۵۹)
- یهودی (فیلم ۱۹۵۸)
- آزاد (فیلم ۱۹۵۵)
- دوداس (فیلم ۱۹۵۵)
- مغل اعظم (فیلم ۱۹۶۰)
- قانون از ماست (۱۹۸۹)
- مادهوماتی (۱۹۵۸)
- غرور (فیلم ۱۹۵۲)
- سبک (فیلم ۱۹۴۹)
- عصر جدید (فیلم ۱۹۵۷)
- شهید (فیلم ۱۹۴۸)
- مشعل (فیلم ۱۹۸۴)
- کارما (فیلم ۱۹۸۶)
- قاضی (فیلم ۱۹۸۶)
- کوشش (فیلم ۱۹۷۲)
- انقلاب (فیلم ۱۹۸۱)
- دنیا (فیلم ۱۹۸۴)
- جاویدان (فیلم ۱۹۵۴)
- لکه‌دار (فیلم ۱۹۵۲)
- سنگ‌دل (فیلم ۱۹۵۲)
- گنگا و جمنا (۱۹۶۱)
- راهب زن (۱۹۵۰)
- کرم شب‌تاب (۱۹۴۷)
- جزر و مد (۱۹۴۴)
پانویس
- ↑ "Dilip Kumar: The Grand Old Man Of Indian Cinema's Legendary Life". NDTV.
- ↑ "Dilip Kumar (1922-2021): Life and Times of the 'Tragedy King'". News18 (به انگلیسی). 7 July 2021. Retrieved 7 July 2021.
- ↑ "'Dilip Kumar doing fine, he had severe backache': Saira Banu on actor's health". Hindustan Times. Press Trust of India. 13 March 2020. Retrieved 7 July 2021.
- ↑ «دیلیپ کومار، 'چهره افسانه‌ای' سینمای هند درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۶ تیر ۱۴۰۰.
- ↑ Bose, Mrityunjay (7 July 2021). "Dilip Kumar: The undisputed 'Tragedy King'". Deccan Herald. Retrieved 7 July 2021.
- ↑ "Tragedy king Dilip Kumar turns 88". ایندین اکسپرس. 11 December 2010. Archived from the original on 11 October 2020. Retrieved 21 June 2012.
- ↑ "Happy Birthday Dilip Kumar: As Dilip Kumar turns 94, a look at his titanic reputation as India's finest method actor". Indianexpress.com. 11 December 2016. Retrieved 21 March 2019.
منابع
پیوند به بیرون
- دیلیپ کومار در IMDb