آرتور ولزلی (اولین دوک ولینگتون)

فیلد مارشال آرتور ولزلی، اولین دوک ولینگتون (به انگلیسی: Arthur Wellesley, 1st Duke of Wellington) (زاده ۱ مه ۱۷۶۹ – درگذشته ۱۴ سپتامبر ۱۸۵۲) سیاستمداری اهل پادشاهی بریتانیا، اصالتاً از مردم ایرلند و یکی از برجسته‌ترین چهره‌های نظامی قرن ۱۹ میلادی به شمار می‌آید. وی حتی پس از مرگش، اغلب به عنوان دوک ولینگتون شناخته می‌شود.

فیلد مارشال His Grace دوک ولینگتون
دوک ولینگتون، اثر تامس لاورنس. نقاشی شده در ۱۸۱۴، چند ماه پیش از جنگ واترلو.
نخست‌وزیر بریتانیا
دوره مسئولیت ۱۴ نوامبر ۱۸۳۴ – ۱۰ دسامبر ۱۸۳۴
پادشاه	ویلیام چهارم
پس از	The Viscount Melbourne
پیش از	رابرت پیل
دوره مسئولیت ۲۲ ژانویه ۱۸۲۸ – ۱۶ نوامبر ۱۸۳۰
پادشاه	جرج چهارم ویلیام چهارم
پس از	The Viscount Goderich
پیش از	The Earl Grey
Leader of the House of Lords
دوره مسئولیت ۳ سپتامبر ۱۸۴۱ – ۲۷ ژوئن ۱۸۴۶
نخست‌وزیر	رابرت پیل
پس از	The Viscount Melbourne
پیش از	The Marquess of Lansdowne
دوره مسئولیت ۱۴ نوامبر ۱۸۳۴ – ۱۸ آوریل ۱۸۳۵
نخست‌وزیر	رابرت پیل
پس از	The Viscount Melbourne
پیش از	The Viscount Melbourne
دوره مسئولیت ۲۲ ژانویه ۱۸۲۸ – ۲۲ نوامبر ۱۸۳۰
پس از	The Viscount Goderich
پیش از	The Earl Grey
Foreign Secretary
دوره مسئولیت ۱۴ نوامبر ۱۸۳۴ – ۱۸ آوریل ۱۸۳۵
نخست‌وزیر	رابرت پیل
پس از	The Viscount Palmerston
پیش از	The Viscount Palmerston
Home Secretary
دوره مسئولیت ۱۷ نوامبر ۱۸۳۴ – ۱۵ دسامبر ۱۸۳۴
پس از	The Viscount Duncannon
پیش از	Henry Goulburn
Secretary of State for War and the Colonies
دوره مسئولیت ۱۷ نوامبر ۱۸۳۴ – ۹ دسامبر ۱۸۳۴
پس از	Thomas Spring Rice
پیش از	The Earl of Aberdeen
اطلاعات شخصی
زاده	آرتور ولزلی ۱ مه ۱۷۶۹ 6 Merrion Street, دوبلین، شهرستان دوبلین، پادشاهی ایرلند
درگذشته	۱۴ سپتامبر ۱۸۵۲ (۸۳ سال) Walmer Castle، کنت، انگلستان، پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند
آرامگاه	کلیسای جامع سنت پل، لندن
حزب سیاسی	Tory (تا ۱۸۳۴), حزب محافظه‌کار (۱۸۳۴ onward)
همسر(ان)	Catherine Pakenham
فرزندان	Arthur Charles
دین	کلیسای ایرلند
امضا
خدمات نظامی
وفاداری	بریتانیا
خدمت/شاخه	نیروی زمینی بریتانیا
سال‌های خدمت	۱۷۸۷–۱۸۵۲
درجه	Field Marshal
فرمانده	Commander-in-Chief of the British Army
جنگ‌ها/عملیات‌	Flanders Campaign Fourth Anglo-Mysore War Second Anglo-Maratha War English Wars جنگ شبه‌جزیره بازگشت صدروزه ناپلئون
جوایز	فرقه شهسواری بند جوراب Knight Grand Cross of the Order of the Bath Knight Grand Cross of the Royal Guelphic Order Knight Grand Cross of the Order of the Sword Knight of the Golden Fleece Knight Grand Cross of the Military William Order

دو در ابتدا در سال ۱۷۸۷ میلادی به عنوان ستوان دوم ارتش بریتانیا استخدام شد. به دلیل مهارت‌هایی که در حل مسائل و معضلات ایرلند نشان داد، خیلی زود به عنوان یکی از اعضای پارلمان ایرلند برگزیده شد. او در ۱۷۹۶ برای عملیات نظامی به هند و هلند فرستاده شد. او در هندوستان در جنگ چهارم انگلستان و میسور شرکت جست و در نبرد معروف سرینگاپاتام حضور داشت. او در ۱۷۹۹ به عنوان فرماندار سرینگاپاتام و میسور منصوب گشت و در جنگ بعدی خود موفق شد در سال ۱۸۰۳ میلادی در نبرد آسای بر امپراتوری ماراتها فائق آید.

ولزلی طی جنگ شبه جزیره (در دوره جنگ‌های ناپلئونی) بود که به درجه ژنرالی نایل آمد و پس از آنکه در سال ۱۸۱۳ نیروهای متحدین اروپایی را در نبرد ویتوریا به پیروزی درخشانی علیه فرانسویان رهبری کرد، به درجه فیلد مارشالی دست یافت. به دنبال تبعید ناپلئون در ۱۸۱۴، به عنوان سفیر انگلستان در فرانسه منصوب گردید و حتی به لقب دوک نایل شد. طی بازگشت صدروزه ناپلئون در ۱۸۱۵، او نیروهای متحدین علیه فرانسه را رهبری کرد که فرمانده شاخص دیگر آنها، گبهارد لبرشت فون بلوشر، ژنرال پروسی بود. این دو موفق شدند در جنگ واترلو ناپلئون را درهم شکسته و پس از نزدیک به ۲۰ سال به قدرت او خاتمه بخشند.

او دو بار به مقام نخست‌وزیری بریتانیا رسید (سال‌های ۱۸۲۸–۱۸۳۰ و ۱۸۳۴). او که در حزب توری عضویت داشت، نتوانست راهکاری جدی برای مشکلات سیاسی آن دوره بیابد؛ با این وجود، همچنان به عنوان یکی از چهره‌های شاخص مجلس اعیان بریتانیا تا زمان بازنشستگی به کارش ادامه داد. در همان سال‌ها تجاوزات امپراتوری روسیه به ممالک ایران شدت گرفت اما انگلستان علی‌رغم تعهداتی که نسبت به ایران داشت به هیچ وجه حاضر نشد وساطت کرده یا به نیروهای ایرانی کمک کند. ولینگتون در این رویکرد نقش کلیدی داشت.

در ضمن، او تا پایان عمر فرمانده کل ارتش بریتانیا بود.

لودویگ فان بتهوون، در سال ۱۸۱۳، یکی از آثار خود با نام «پیروزی ولینگتون» (اپوس ۹۱) را به افتخار نبرد ولینگتون تصنیف کرد.