جنبش مقاومت ایتالیا

مقاومت مسلحانه علیه اشغالگران نازی بعد از آن شروع شد که ائتلافی میان نظامیان دولتی و پارتیزان‌ها شکل گرفت. نظامیان دولتی یا بخش‌هایی از ارتش این کشور بودند یا نیرویی که در آن زمان پلیس نظامی نام داشت. برجسته‌ترین درگیری که در رم در تاریخ ثبت شده‌است در روزی بود که این ائتلاف اعلام وجود کرد. این نیروها رم و جاده‌های منتهی به آنرا محاصره کردند. در این درگیری نیروهای نازی تلفات سنگینی را متحمل شدند ولی از آنجا که زرهی‌های پانزر را وارد صحنه کردند توانستند تعادل قوای نظامی را به نفع خود تغییر دهند.

یکی از مهمترین فصل‌های مقاومت توسط نیروهای مسلح ایتالیا، نبرد پیومبینو، توسکانی است. در دهم سپتامبر سال ۱۹۴۳ یک گروه از آلمان‌ها تلاش کرد تا وارد بندر پیومبینو شود ولی افرادی که در بندر حضور داشتند مانع شدند. این گروه قصد داشت تا بندر را تصرف کند. مردم از نیروهای ایتالیایی همکار نازی‌ها خواستند تا نگذارند این گروه وارد بندر شود ولی فرمانده نیروی ایتالیایی ژنرال فورتوناتو پرنی دستور داد تا تانک‌هایش به مردم شلیک کنند. بعضی از افسران جزء بر خلاف دستور فرماندهان مافوقشان میان مردم سلاح توزیع کردند. داوطلب‌هایی که در میان مردم بودند به سربازان ایتالیایی پیوستند تا از بندر دفاع کنند. تانک‌های ایتالیایی یک قایق جنگی آلمان‌ها را غرق کردند. توپخانه ایتالیا همچنین هفت شناور آلمان‌ها را غرق کرد. تهاجم آلمان‌ها در سپیده دم روز ۱۱ سپتامبر هم شکسته شد. ۱۲۰ آلمانی کشته شدند و ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر دیگر از آن‌ها به اسارت نیروهای ایتالیایی درآمدند. در میان اسرا ۱۲۰ نفر مجروح هم دیده شدند.

بعد از اشغال ایتالیا توسط آلمان‌ها شهر ناپل قیام کرد و مردم شهر را آزاد کردند. در آخرین روزهای سپتامبر ۱۹۴۳ مردم این شهر شورش کردند. در شهرهای دیگر هم مردم شورش کردند و گروه‌های مقاومت که توسط افسران ارتش پادشاهی یا احزاب سیاسی سازماندهی می‌شدند در قیام شرکت کردند.

کمیته ملی آزادی CLN که توسط حزب کمونیست، سوسیالیست، حزب لیبرال سوسیالیست جمهوریخواه ایتالیا، حزب دمکرات مسیحی و دیگر احزاب خرد تشکیل شده بود در هماهنگی با نخست‌وزیر پادشاه ویکتور امانوئل سوم و هم پیمانان او کنترل جنبش را در دست داشت. نیروهای نظامی این کمیته در مقابل آلمان‌ها صف آرایی کرده بودند و اغلب گروه‌های منطقه از آن حمایت می‌کردند.

تمامی اعضای مقاومت ایتالیایی نبودند. بسیاری از خارجی‌هایی که از اردوگاه‌ها فرار کرده بودند به گروه‌های چریکی موسوم به مأموریت نظامی پیوسته بودند. در میان این خارجیان یوگسلاوها، چک‌ها، روس‌ها، اوکراینی‌ها، لهستانی‌ها، اسپانیولی‌ها، یونانی‌ها، آلمانی‌ها و بریتانیایی‌ها و آمریکایی‌ها نیز در میان افراد مقاومت ایتالیا به چشم می‌خوردند. در میان این خارجیان چهره‌های برجسته‌ای نیز مانند بیل تیلمن جهانگرد، پیتر تامکینز تاریخدان و روزنامه‌نگار، خلبان سابق کنت مانفرد و اولیور چرچیل آرشیتکت نیز حضور داشتند. نویسنده‌ای بنام جرج دانینگ ماجراهای جنگیدن این افراد در کنار پارتیزان‌ها را در کتاب «جایی که بسیاران زخمی می‌شوند» به رشته تحریر درآورده است.

در ۱۹ آوریل سال ۱۹۴۵ کمیته ملی آزادی به قیام فراخوان داد. در ۱۹ آوریل بولونیا توسط پارتیزان‌ها هدف تهاجم قرار گرفت و در ۲۱ آوریل آزاد شد. پارما و رجو نل امیلیا در روز ۲۴ آوریل آزاد شد. تورین و میلان در ۲۵ آوریل بعد از قیامی سراسری آزاد شد. در روزهای ۲۶ و ۲۷ آوریل یک نیروی ۱۴ هزار نفری از آلمان‌ها و فاشیست‌ها در شهر جنوا دستگیر شدند. بسیاری از آلمان‌های شکست خورده تلاش کردند که از ایتالیا فرار کنند. بعضی گروه‌های پارتیزانی با این شرط به ستون‌های آلمانی اجازه دادند عبور کنند که ایتالیایی‌های همراهشان را تحویل دهند.

نیروهای اشغالگر آلمانی در ایتالیا در تاریخ دوم ماه مه سال ۱۹۴۵رسماً شکست خوردند. آن عده از فاشیست‌ها که می‌خواستند جنگ را ادامه دهند نیز توسط پارتیزان‌ها و متفقین بسرعت سرکوب شدند.

از سال ۱۹۴۹ روز ۲۵ آوریل هر سال بعنوان روز آزادی ایتالیا رسماً جشن گرفته می‌شود. این روز همچنین بنام روز مقاومت نیز شناخته می‌شود. جورجو ناپولیتانو رئیس‌جمهور ایتالیا در سال ۲۰۱۴ در سخنرانی اش گفت ارزش‌های مقاومت از جنبش پارتیزانی و تلاش سربازانی که برای آزادی ایتالیا جنگیدند همواره باقی خواهد ماند و به دور از لفاظی‌های اسطوره‌ای است.

مقاومت، تلاش برای آزادی ایتالیا و استقلال آن یک موتور مردمی ایده‌آل‌ها و فراتر از آن یک خلق مسلح و تحرک شجاعانه جوانانی بود که علیه خارجیان شوریدند.