جغرافیای ایسلند
جمهوری ایسلند کشوری جزیرهای در شمال اقیانوس اطلس و شمالیترین کشور اروپا است. ایسلند در محل تلاقی اقیانوسهای اطلس شمالی و اقیانوس منجمد شمالی جای گرفتهاست. محل جزیره ایسلند در شرق گرینلند و بلافاصله در جنوب مدار شمالگان است. فاصلهٔ ایسلند تا گرینلند ۲۸۷ کیلومتر، تا اسکاتلند ۷۹۸ کیلومتر، تا نروژ ۹۷۰ کیلومتر و تا شهر نیویورک ۴۲۰۰ کیلومتر میباشد.
جغرافیای ایسلند | |
---|---|
قاره | اروپا |
مختصات | ۶۵°۰۰′ شمالی ۱۸°۰۰′ غربی / ۶۵٫۰۰۰°شمالی ۱۸٫۰۰۰°غربی |
کشور ایسلند با مساحت ۱۰۲٫۸۱۹ کیلومتر مربع هیجدهمین جزیرهٔ بزرگ جهان و دومین جزیرهٔ بزرگ اروپا، پس از بریتانیای کبیر است. این کشور شامل یک جزیرهٔ بزرگ و ۳۰ جزیره کوچک در اقیانوس اطلس شمالی است که اندکی پایینتر از مدار شمالگان قرار گرفتهاند.
فاصله ایسلند به قاره اروپا نزدیکتر است تا به آمریکای شمالی و به همین خاطر عموماً از نظر تاریخی، سیاسی، و فرهنگی به عنوان جزیرهای اروپایی در نظر گرفته شدهاست. این کشور غربیترین کشور اروپایی است و نسبت به تمام قاره اروپا زمینهای پوشیده از یخچالهای طبیعی بیشتری دارد. ایسلند یکی از کمجمعیتترین کشورهای جهان است.
ایسلند منطقهای آتشفشانی است با چشمههای آب گرم فراوان و پوششی از یخ و خاکسترهای آتشفشانی سطح جزیره را دربر گرفتهاست. این کشور ۴٬۹۷۰ کیلومتر ساحل دارد که شامل شمار زیادی آبدره است و بیشتر سکونتگاههای ایسلند نیز در همین آبدرهها تشکیل شدهاند.
کشور ایسلند شامل ۳۶ جزیره است. طولانیترین رودخانه جزیره ذیورسا با ۲۳۰ کیلومتر درازا است. ایسلند دارای سه پارک ملی است. مناطق مسکونی در ساحل، به ویژه در جنوب غربی قرار دارند، در حالی که ارتفاعات مرکزی کاملاً خالی از سکنه هستند. زمین جزیره عمدتاً فلاتی است که با قلههای کوه، یخسارها و ساحلی که عمیقاً توسط خلیجها و آبدرهها فرورفته است، در هم آمیختهاست.
جغرافیای فیزیکی
ایسلند از هشت منطقه جغرافیایی تشکیل شدهاست، منطقه پایتخت، شبه جزیره جنوبی، غرب، آبدرههای باختری (وستفیوردز)، شمال غرب، شمال شرق، شرق و جنوب. ۲۰ درصد از زمین ها برای چرا استفاده میشود، در حالی که تنها یک درصد زیر کشت است. ایسلند بیشتر جنگلهایی را که قبلاً مناطق وسیعی از کشور را پوشش میداد از دست دادهاست، اما یک برنامه بلندپروازانه احیای جنگل در حال حاضر در حال انجام است.
گرده درختان فسیل شده و توصیفات ساکنان اولیه نشان میدهد که پیش از سکونت انسان، که اکنون تصور میشود از حدود سال ۸۰۰ پس از میلاد به بعد رخ دادهاست، درختان بین سی تا چهل درصد از جزیره را پوشانده بودند. با این حال، امروزه تنها تکههای کوچکی از جنگلهای اصلی توس باقی ماندهاست که برجستهترین آنها هالورمستاذاسکوگور و واگلاسکوگور هستند.
بیش از نیمی از پهناوری جزیرهٔ اصلی ایسلند، فلاتی است که ۴۰۰ متر از سطح دریا بلندی دارد و فاقد پوشش گیاهی چشمگیر است. دوازده درصد پهنهٔ ایسلند پوشیده از یخکوه است، که انباشتهای از بارشهای زمستانی برف در ایسلند هستند. یک دهم رویهٔ ایسلند پوشیده از بقایای فورانهای آتشفشانی است که در حدود ده هزار سال گذشته روی دادهاند. ۲۵ آتشفشان فعال در ایسلند وجود دارند که مهمترین آنها عبارتند از: اورائِفا یوکُل (Oraefa Jokull) با بلندی ۲۱۱۹ متر، هِلکا (Helka) با ۱۵۲۰ بلندی متر، و سنائِفِلس یوکُل (Snaefells Jokull) با بلندی ۱۱۴۶ متر. در حدود ۳۰۰ چاه بخار در کشور ایسلند پراکنده هستند که منابع بالقوهٔ زمینگرمایی بهشمار میآیند و از آنها برای تولید برق و انرژی گرمایی استفاده میشود.
ایسلند دارای نزدیک به ۱۸۰۰ دریاچه است که دریاچهٔ پینگوالاواتن (Pingvallavaten) با پهناوری ۸۴ کیلومتر مربع و ژرفای ۱۱۴ متر بزرگترین آنهاست. همچنین بیش از ۲۵۰ رودخانه در سطح جزیره جریان دارد که طولانیترین آنها رودخانهٔ پیورسا (Pjorsa) با ۲۳۷ کیلومتر طول است.
آب و هوا
ایسلند دارای آب و هوای سرد و قطبی است، اما تا حدی تحت تأثیر جبهههایی از هوای معتدل قرار دارد. جریانهای آب گرم گلف استریم در کرانههای جنوبی ایسلند سبب افزایش نسبی دما و جلوگیری از یخبندانهای گسترده در زمستان میشود.
به دلیل تأثیر معتدل جریان اقیانوس اطلس شمالی، آب و هوای ایسلند معتدل است و با تابستانهای مرطوب، خنک و زمستانهای نسبتاً معتدل اما بادخیز مشخص میشود. میانگین دمای ریکیاویک ۱۲ درجه سانتیگراد در ژوئیه و ۱ درجه سانتیگراد در ژانویه است. در طبقهبندی اقلیمی کوپن، اقلیم آن در زمره آبوهوای اقیانوسی زیرقطبی (Cfc) جای میگیرد و سطح بیشتر جزیره در منقه سرددشت (توندرا) طبقهبندی میشود.
تقسیمات کشوری
کشور ایسلند هشت استان دارد:
عدد | نام استان | نام به ایسلندی | معنی نام | جمعیت | مرکز |
---|---|---|---|---|---|
۱ | هوفودبورگارسودید | Höfuðborgarsvæðið | منطقه پایتختی | ۲۱۳٬۶۱۹ | ریکیاویک |
۲ | سودورنس | Suðurnes | شبه جزیره جنوبی | ۲۲٬۵۰۹ | کِفلاویک |
۳ | وستورلاند | Vesturland | سرزمین غرب | ۱۵٬۷۶۶ | بورگارنس |
۴ | وستفیردیر | Vestfirðir | آبدرههای غرب | ۶٬۸۸۳ | ایسافیوردور |
۵ | نوردورلاند وسترا | Norðurland vestra | شمالستان غرب | ۷٬۱۲۸ | سودارکروکور |
۶ | نوردورلاند ایسترا | Norðurland eystra | شمالستان شرق | ۲۹٬۳۶۱ | آکوریری |
۷ | آستورلاند | Austurland | سرزمین شرق | ۱۲٬۴۵۲ | اگیلساستادیر |
۸ | سودورلاند | Suðurland | سرزمین جنوب | ۲۴٬۸۱۱ | سلفوس |