بخش بندپی غربی
بخش بندپی غربی یکی از بخشهای مهم وبزرگ شهرستان بابل در استان مازندران در شمال ایران است. مرکز این بخش شهر خوشرودپی است.
بخش بندپی (شامل بندپی غربی و شرقی امروزی) از قدیمیترین بخشهای کشور است که در سال ۱۳۱۶ با نوشتن اولین قانون تقسیمات کشوری به بخش تبدیل گردید. (پیش از آن نیز به ضورت مستقل تحت عنوان بلوک (معادل بخش امروزی) دارای نایب الحکومه بودهاست) بندپی تا سال ۱۳۷۰بصورت یکپارچه و دارای یک بخشداری در غرب بندپی بودهاست. بندپی بزرگ مشتمل بر بندپی غربی و شرقی سالهاست که مستعد تبدیل به یک شهرستان مستقل است. منطقه بندپی غربی علاوه بر همسایه بودن با بخشهایی همچون گتاب، بندپی شرقی، بخش مرکزی بابل و لاله آباد با شهرستان آمل، منطقههای چلاو و جاده هراز نیز همسایه است.
از مهمترین خواستههای مردم منطقه بندپی غربی برون رفت این منطقه از بنبست و اتصال جاده روستای دیوا به فیلبند میباشد که احداث جاده ای به مسافت ۳۰کیلومتر موجب رفاه حال دامداران جهت کوچ در ایام تابستان و دسترسی آسان مردم منطقه به روستاهای ییلاقی شان در مناطق بالادست و خصوصاً اتصال منطقه به جاده هراز خواهد شد.
تقسیمات کشوری
- بخش بندپی غربی
- شهر خوش رودپی و شهیدآباد
- دهستان خوشرود
- دهستان شهیدآباد
وجه تسمیه
بندپی از دو کلمه بند و پی ترکیب شدهاست که بند در اصطلاح محلی به سرزمین مرتفع و پی به سرزمین پست جلگه ای اطلاق میشود. در گذشته در زمان صفویان قسمتی از سرزمین وسیعی بنام چلاو بوده، که فعلاً چلاومنطقه ای در جنوب آمل است، حکومت مرکزی صفویان اگر چه تاریخ آن مشخص نیست برای اینکه منطقه مزبور را که بسیار وسیع و ساکنان غیرقابل کنترل داشت بهتر بتواند اداره کند آن را به دو قسمت بندپی و چلاو تقسیم نمود و این تقسیمبندی دقیقاً قبل از دوران افشاریه صورت گرفتهاست زیرا قبل از آن هیچ سندی راجع به نام بندپی وجود نداشت. امّا در زمان افشاریه روستای دیوا از قرائ بندپی که از املاک خاصّه شاهی بوده به چهارصد سکه نادری به اهالی دیوا فروخته شد، که در این سند کلمه بندپی بعنوان نام منطقه آمدهاست. در اوایل دوره قاجاریه به علت حمایت اهالی آن از زندیه رو به خرابی میرود و پس از صدارت میرزا محمد شفیع مازندرانی از اهالی بندپی رو به بهبودی میرود و بنا به تقسیمات کشوری سال ۱۲۸۷ شمسی یکی از بلوکات ولایت مازندران محسوب میشد که شخصی بنام نایب الحکومه بر آن حکمرانی میکرد. بندپی در تقسیمات کشوری سال ۱۳۱۶شمسی یکی از بخشهای شهرستان ساری بودهاست. در این تقسیمات تنها ساری و گرگان شهرستان بودهاند و بقیه شهرهای مازندران بصورت بخشداری اداره میشدند.
شهدای بندپی غربی
منطقه همیشه قهرمان بندپی غربی با اهدای چند صد آزاده و جانباز و تعداد ۱۴۸شهید والا مقام به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران سند وفاداری به اسلام و انقلاب را امضا نموده است و مردم این منطقه در عرصه های مختلف سیاسی و اجتماعی با حضور فعال و چشمگیر خود ادامه دهندگان راه فرزندان این مرزوبوم هستند.
شهید مدافع حرم بندپی
شهید والا مقام شهید حسن رجایی فر از فرزندان این منطقه که در دفاع از حریم اهل بیت علیهم السلام در خانطومان سوریه به فیض شهادت نائل آمدند. مزار مطهر این شهید در روستای کامیکلا و در دارالقرآن ساخته شده بدست خوده شهید میباشد.
صدراعظم بندپئی
میرزا محمدشفیع بندپی مازندرانی (زاده ۱۱۵۹ ه.ق در بندپی غربی درگذشته ۱۹ رمضان ۱۲۳۴ ه.ق در قزوین) ملقب به اعتمادالدوله و آصفالدوله متولد بخش بندپی غربی بابل مازندران و یکی از بزرگان دوران قاجار بوده از سال ۱۲۱۵ تا ۱۲۳۴ قمری صدراعظم ایران در دوران پادشاهی فتحعلی شاه قاجار بود.
بخشداری بندپی
مقّر بخشداری بندپی در روستای مقریکلا در غرب بندپی بوده که از سال ۱۳۵۵ پس از طرح روستاهای منظومه ای مکان آن به شهرک خشرودپی انتقال یافت. دهستانهای بندپی به دو بخش مجزای بندپی غربی و بندپی شرقی تقسیم گردیده که در سال ۱۳۷۰ محل استقرار بخشداری در غرب به مرکزیت خوشرودپی و در شرق به مرکزیت گلوگاه میباشد.
دهستان های بندپی غربی
بخش بندپی غربی دارای دو دهستان:
1=دهستان خشرودپی روستاهای: پازمین، تسکا، کاردیکلا، کامکلا، خرابه خوشرودپی، گاودشت، افراسیابکلا، لمسوکلا غربی، مقریکلا، میانبورا، پاریکلا، سفیدتور بالا، سنگرودپی، کاردگرکلا، مسک، ازارکل، اومال استاداحمد، اومال شکراله، سفیدتور پایین، پنبهجار، زرتلک، سوتسی آقالر، سوتسی گلچوب، کشیرمحله، مجیکتی، ازارسی، ازارسی حاتم، انجیلک، بالابورا، برگنو، پلنگدره، چاقفیروزجایی، شهنهپشته حاجیمهدی، فریدونکلا، پولادسی، کیس، موزیکتی، ولیکتخت، گتهنو، کراتسی، بالاولیک، دیزنو، انجیلسی، دولترودبار، دیواملکشاه، نارنجلو، میاندره، دیواعمران، تلیکا، پینک، تیرنگسی، سوتسی شیاده، شیاده بالا، فیلبند، تشبیشه، شیاده ساداتمحله، کاشمسی
۲=دهستان شهید آباد
روستاهای:
فکچال، شوبکلا، معلمکلا، کلاگرمحله، یزدانآباد، قنبرزاده، پطرودپی، شانهتراش، صلحدارکلا، کهرکنار کشتلی، بزرودپی، فیروزآباد.
مرکز بخش
مرکز بخش بندپی غربی شهر خوشرودپی میباشد
جمعیت
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این بخش بیش از۳۰۰۰۰هزار نفر جمعیت بودهاست. مردم بندپیغربی به زبان مازندرانی گویش میکنند.
اقتصاد
شغل اکثر مردم این بخش کشاورزی، باغداری ودامپروری است. بیشترین سطح کشت مربوط به زمینهای شالیزاری است. در رده بعدی باغ مرکبات قرار دارد. دامداری در مناطق جنوبی که مناطق جنگلی است رواج دارد. این دامداران در تابستانها به ارتفاعات البرز که سردسیر است نقل مکان میکنند.
آثار تاریخی
از جمله مهمترین آثار باستانی آن تکیه مقریکلا با قدمتی بیش از ۲۰۰ سال میباشد که در فهرست آثار تاریخی و ملی مازندران و شهرستان بابل ثبت گردیدهاست سقاخانههای تاریخی روستاهای شیاده، پازمین وشهیدآباد، تکایای تاریخی و زیبای روستاهای دیوا ملکشاه ودیوا عمران نیز از بناهای تاریخی و زیبای منطقه میباشند.
کاوش سازمان میراث فرهنگی در سالهای گذشته در دو نقطه از مکانهای تاریخی بندپی گواه تاریخ کهن این دیار میباشد که اکتشافات بدست آمده نیز در موزه شهر بابل نگهداری میگردد، تاریخ بدست آمده از کاوشهای فعلی منطقه تمدن ۳تاهفت هزار ساله بندپی را گواه میباشد.
نقاط گردشگری
از نقاط دیدنی و گردشگری آن میتوان به جنگلهای شیاده، دریاچه و سد شیاده، دریاچه آببندان کامیکلا در دامنه رشته کوه البرز اشاره نمود.
فیل بند
روستای فیل بند از توابع بندپی غربی در استان مازندران ایران است. اهالی به این روستا فلبن میگویند که کوتاه شده فیلبند است ولی از سمت بند پی بابل هم نقاط دسترسی وجود دارد
.[۱]
جنگل های هیرکانی البرز
مناطق جنگلی بندپی از روستاهای دیوا و شیاده و میاندره بسمت ارتفاعات و مناطق ییلاقی مسيري زیبا و دیدنی انتخابی مناسب برای کمپین ها و تورهای تفریحی
روستای دولت رودبار
با چشمانداز رودخانه و جنگل از روستاهای زیبای بندپی غربی است.
روستای بالابورا
این روستا با داشتن پارک بزرگ جنگلی ولیک، جنگلهای سرسبز خالپشته، ولیک و رودخانه کلار رود و تپه جهاننما و نماد سنگی باستانی ملقب به «شترسنگ» از روستاهای توریستی منطقه میباشد. همچنین این روستا، زادگاه شهید منا، حاج محمد ابراهیم مصطفی زاده طالش نیز میباشد
روستای لمسوکلا
با داشتن زیارتگاه امامزاده مسلم، رودخانه کلارود، جنگلهای پولادسی و ورزشگاه شهدای لمسوکلا از روستاهای گردشگرخیز منطقه میباشد. روستای لمسوکلا دارای قدمت تاریخی زیادی میباشد که دردوره نادر به عنوان تبعیدگاه اعراب وافاغنه از آن استفاده شد اعراب امروزه به نام فامیل عسگری وشیرافکن شناخته میشوند وافغان به همان نام خود مشهور میباشند
روستای کامیکلا
زادگاه شهید مدافع حرم حسن رجایی فر روستای کامیکلا از روستاهای بسیار زیبا بکر منطقه بندپی میباشد اب بندان کامیکلا که دریاچه ای بسیار زیبا در دل جنگلهای بندپی میباشد از نقاط دیدنی و گردشگر پذیر منطقه است.
روستای شهنه پشته
این روستا که در مجاور روستای کامکلا است روستایی پهناور و دارای خانههای مسکونی پراکندهاست. شغل این ساکنان کشاورزی، دامداری و کارمندی میباشد. دارای انجمن شورایی میباشد و جوانان این روستای زیبا دارای تحصیلات بالا و عالی میباشند. دارای جنگلهای وسیع و زیبا است که یکی از مناطق گردشگری و تفریحی بهشمار میرود. دارای جنگلی به اسم شهنه پشته، هفت تپه و… است. در کنار این روستای باطراوت شهرک صنعتی است.
روستای دیوا
این روستا متشکل از دوطایفه ملکشاه وعمران روستایی زیبا در دل جنگلهای هیرکانیست که از زیبایی خاصی برخوردار بوده و بعنوان یک روستای توریستی و گردشگری میباشد. رودخانههای پرآب و خنک آن که از ییلاقات بندپی همچون فیلبند از دل جنگلهایهای هیرکانی روستای دیوا میگذرد در طول سال خصوصاً ایام تابستان و گرما محل گردش و تفریح عموم مردم شهرستان و گردشگران غیر بومیست.
پارک گردشگری جنگلی ولیک
پارک گردشگری جنگلی ولیک شهرداری خشرودپی بندپی غربی محیطی جالب و دیدنی همراه با امکانات تفریحی و رفاهی ویژه،سالن های غذاخوری،سوئیت های اقامتی،کارتینگ اتومبیل سواری،پیت بال و........
سدشیاده
مجتمع تفریحی و رفاهی سد خاکی شیاده در قلب جنگل های هیرکانی با منظره های دیدنی سلسله جبال البرز،سوئیت های اقامتی رستوران کافی شاپ و پل معلق و.....
کلارود
رودخانه کلارود، کهولی، هر۲رودامام زاده قاسم رودخانه ای پر آب و زلال که از کوه های بندپی سرچشمه گرفته و با گذشت کلیومتر ها از جنگل های هیرکانی به مناطق پایین دست میرسد و در نهایت به دریای مازندران متصل میگردد.و همچين وجود امام زاده ای در کنار آن دارای زیبایی خاصی دارد.
جنگلهای اومال و پنبه جار
امام زاده سید حسنی (ره) سفیدتور کشیر محله
آقا سید ناصر شانه تراش امام زاده قاسم و امام زاده عباس دیوا
آقا سید مهدی کروب مقریکلا
درویش تاج الدین شهید آباد بندپی
امام زاده مسلم لمسوکلا
منابع
- ↑ اطلس گیتاشناسی استانهای ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ .
- ↑ «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.
- ↑ نصری اشرافی، جهانگیر (١٣٧٧). واژهنامه بزرگ تبری. به کوشش حسین صمدی و سید کاظم مداح و کریم الله قائمی و علی اصغر یوسفی نیا و محمود داوودی درزی و محمد حسن شکوری و عسکری آقاجانیان میری و ابوالحسن واعظی و ناصر یداللهی و جمشید قائمی و فرهاد صابر و ناعمه پازوکی. تهران: اندیشه پرداز و خانه سبز. ص. صفحه ۳۱ جلد اول. شابک ۰-۵-۹۱۱۳۱-۹۶۴.