هرکی

هرکی یکی از ایل‌های کرد است که در کردستان ایران، عراق، ترکیه و سوریه ساکن است. این ایل شامل سه بخش مندان، سرهاتی و سیدان است که هر یک از این سه بخش از قبایل و طوایف مختلفی تشکیل شده‌اند.رئیس ایل هرکی خانواده حجی آغا و مخصوصا خانواده برادرشان تتر آغا بودند درایران رئیس ایل هركي طه آغا نعمتی بود و در عراق هم اسعد فتاح آغا بود، در بین سیداها هم زیرو انسان شجاعی بود اما چون پدرش عارس و پدربزرگش باندر دزد بودند باید تلاش زیادی میکرد تا خود را ثابت کند اسم پدربزرگ زیرو باندر بود که به خاطر دزدی کردن و سوراخ کردن سقف خانه ها در آن زمان اسم او باندر گذاشته شد، باندر یعنی سوراخ کردن سقف. باندر و پسرش عارس از آدم های طاهر آغا و طه آغا بودند که چندین بار هم به خاطر دزدی از طرف طاهر آغا و طه آغا به شدت تنبیه شدند و حتی به فلک بسته شدند و یک بار هم به گاو آهن بسته شدند بعد از آن زیرو فرار کرد و از فتاح آغا امان خواست و فتاح آغا او را به یکی از آدم های خود تبدیل کرد و هر جا میرفت زیرو را هم همراه خود میبرد ایل هرکی در گذشته تابستان‌ها به ایران و ترکیه می‌آمدند و زمستان‌ها به عراق می‌رفتند. زبان مردم ایل هرکی کردی کرمانجی است و اکثراً در منطقه مرگور، ترگور، دشت باراندوز، ارومیه و همچنین دشت بیل و اشنویه سکونت دارند. در کردستان عراق هم ایل هرکی در اربیل، دهوک و موصل ساکن هستند. همچنین این ایل در کردستان ترکیه نیز در هکاری سکونت دارد. در گذشته بزرگان و اندیشمندان این ایل هرگز در انتخاب رهبر به صورت انتخاب موروثی رفتار نکرده و همیشه مفیدترین رفتار را نشان داده‌اند، این قوم در انتخابی که در آن بزرگ و ریش‌سفید و دانای بزرگ آن خانواده‌ها حضور داشته بر اساس لیاقت به انتخاب بزرگ خاندان می‌پرداختند. معیار لیاقت برای انتخاب رئیس ایل، رهبری، شجاعت، خرد و دیگر ملاک‌های اصلی یک رهبر کارآمد بود.