انسایشی

انسایشی (از ترکیب دو واژه انسدادی و سایشی) (به انگلیسی: Affricate) اصطلاحی در آواشناسی تولیدی است که به شیوه تولید یک آوا اشاره دارد و در تولید آن جریان هوا ابتدا با یک انسداد مواجه می‌شود و سپس با بازشدن تدریجی بست جریان هوا با اصطکاک خارج شده و آوای انسایشی را نتیجه می‌دهد. رهش بست انسدادی ابتدا صدای انفجاری تولید می‌کندغ اما این رهش به قدری کند صورت می‌گیرد که سایش قابل شنیدنی تولید می‌کند. اما این آوای سایشی تولید شده به قدری کوتاه است که نمی‌توان چنین آوایی را به عنوان یک آوای سایشی دسته‌بندی کرد.

تولید آوای انسایشی را نمی‌توان به عنوان تولیدی دوگانه به شمار آورد و آن را زنجیره‌ای از دو واج انسدادی و سایشی دانست، زیرا در زبان‌هایی که ساختار هجایی‌شان CV (یعنی: یک همخوان و یک واکه به دنبال هم ظاهر می‌شوند) است و خوشه همخوانی در این زبان‌ها وجود ندارد، واج‌های انسایشی دیده می‌شوند. همچنین در برخی زبانها نظیر لهستانی انسایشی‌ها از دیگر زنجیره‌های همخوانی متمایزند؛ برای مثال خوشه trzy با تلفظ [tšɨ] (به معنی سه) را با انسایشی czy و تلفظ [tʃɨ] (به معنی آب و هوا) مقایسه کنید.

به لحاظ آواشناختی شناسایی و تعریف انسایشی‌ها دشوار نیست، اما از نظر واج‌شناختی تعیین اینکه یک واج این چنینی انسدادی، سایشی یا هر دو است دشوار است، زیرا در واج‌شناسی یکی از معیارهای اصلی برای چنین تحلیلی، توزیع یک واج در زبان است.