حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
لینک کوتاه

زبان پنجابی

زبان پنجابی (به الفبای گورمکهی:ਪੰਜਾਬੀ) یک زبان هندوآریایی است که مردم پنجابی در هند، پاکستان و بیشتر سیکهای پراکنده در دنیا به آن سخن می‌گویند. این زبان متعلق به زیرگروه هند و ایرانی از خانواده زبان‌های هند و اروپایی است که پیوند نزدیکی با زبان‌های پوتوری و رومنی دارد. پنجابی زبانی نواخت‌بر است که این ویژگی برای یک زبان هند و اروپایی غیرعادی است. ۶۰ درصد واژگان زبان پنجابی از زبان پارسی گرفته شده است.

زبان پنجابی
ਪੰਜਾਬੀ, پن٘جابی
'Punjabi' written in Shahmukhi used در پنجاب، پاکستان (بالا) و الفبای گرمکهی used در پنجاب (هند) (پایین) scripts
بیان
  • English: ‎/pʌnˈdʒɑːbi/‎
زبان بومی درهند، پاکستان
منطقهمنطقه پنجاب
قومیتپنجابی‌ها
شمار گویشوران
۱۲۵ میلیون  (2011–2015)
تبار
هندواروپایی
  • زبان‌های هندوایرانی
    • زبان‌های هندوآریایی
      • زبان‌های هندوآریایی
        • زبان پنجابی
گونه‌های معیار
Majhi, Malwai, Doabi and Puadhi
گویش‌ها
Punjabi dialects
سامانه نوشتاری
  • الفبای گرمکهی
  • خط عربی (Shahmukhī)
  • دیواناگری
  • Punjabi Braille
  • Laṇḍā (historical)
وضعیت رسمی
زبان رسمی در
  •  هند
     پاکستان (پنجاب (هند)، هاریانا، دهلی، بنگال غربی)
کدهای زبان
ایزو ۱–۶۳۹pa
ایزو ۲–۶۳۹pan
ایزو ۳–۶۳۹یکی از:

pan – Panjabi

pnb – Western Panjabi
گلاتولوگpanj1256  (Eastern Panjabi)
west2386  (Western Panjabi)
زبان‌شناسی59-AAF-e
Areas of the Indian Subcontinent where Punjabi is natively spoken
این نوشتار شامل نمادهای آوایی آی‌پی‌ای است. بدون پشتیبانی مناسب تفسیر، ممکن است علامت‌های سوال، جعبه یا دیگر نمادها را جای نویسه‌های یونی‌کد ببینید.

فهرست

  • ۱ ویژگی‌ها
  • ۲ دبیره
  • ۳ لهجه‌ها و توزیع جغرافیایی
  • ۴ گویشوران
    • ۴.۱ در پاکستان
    • ۴.۲ در هندوستان و سایر نقاط جهان
  • ۵ نگارخانه
  • ۶ پانویس
  • ۷ منابع

ویژگی‌ها

پنجابی بسیار نزدیک به زبان هندی و در نتیجه به زبان اردو است و هر دو تاثیر فراوانی از زبان پارسی گرفته اند. زبان پنجابی با آنکه نوشتاری نیست اما مهمترین زبان پاکستان به‌شمار می‌رود. زبان نوشتاری در این کشور، اردو است. پنجابی را به دو زبان «پنجابی شرقی»، که به طور مختصر پنجابی نامیده می‌شود، و پنجابی غربی تقسیم می‌کنند.

دبیره

در هند این زبان با الفبای ویژه‌ای مشتق از خط دوانگاری به نام گورمکهی (به معنی دهان گورو یا دهان مرشد) نوشته می‌شود. پنجابی زبان سیک‌ها نیز می‌باشد. در استان پنجاب پاکستان برای نگارش این زبان از خط شاه‌مکهی (به معنی از دهان شاهان) استفاده می‌شود که نسخه‌ای تغییر یافته از خط ایرانی نستعلیق است.

لهجه‌ها و توزیع جغرافیایی

پنجابی که یکی از زبان‌های پرگویشور جهان به‌شمار می‌آید، زبان رسمی ایالت هندی پنجاب و از زبان‌های رایج چندیگر مرکز این ایالت است. پنجابی همچنین دومین زبان رسمی دهلی و هریانا است. این زبان در نواحی مجاور از قبیل کشمیر (معروف به دوگری) و هیماچال پرادش نیز گویشور دارد. پنجابی به عنوان یک زبان اصلی در استان پنجاب پاکستان (و در بسیاری از جاهای پاکستان) صحبت می‌شود با این وجود، پنجابی در این استان، زبانی رسمی نیست و نخبگان زبان‌های اردو و انگلیسی را ترجیح می‌دهند.

گویشوران

گویشوران زبان پنجابی بیشتر در کشورهای پاکستان (۸۰ میلیون نفر)، هند (۳۰ میلیون نفر)، بریتانیا، ایالات متحده، کانادا، برمه، فیلیپین و شهر دوبی زندگی می‌کنند.

در پاکستان

گزارش آماری از گویشوران پنجابی در پاکستان
سالجمعیت پاکستاندرصد از کل جمعیتگویشوران پنجابی
۱۹۵۱۳۳٬۷۴۰٬۱۶۷۵۷٫۰۸٪۲۲٬۶۳۲٬۹۰۵
۱۹۶۱۴۲٬۸۸۰٬۳۷۸۵۶٫۳۹٪۲۸٬۴۶۸٬۲۸۲
۱۹۷۲۶۵٬۳۰۹٬۳۴۰۵۶٫۱۱٪۴۳٬۱۷۶٬۰۰۴
۱۹۸۱۸۴٬۲۵۳٬۶۴۴۴۸٫۱۷٪۴۰٬۵۸۴٬۹۸۰
۱۹۹۸۱۳۲٬۳۵۲٬۲۷۹۴۴٫۱۵٪۵۸٬۴۳۳٬۴۳۱

در هندوستان و سایر نقاط جهان

گزارش آماری جمعیت گویشوران بومی پنجابی در هندوستان
سالجمعیت هندگویشوران پنجابی هنددرصد جمعیتی
۱۹۷۱۵۴۸٬۱۵۹٬۶۵۲۱۴٬۱۰۸٬۴۴۳۲٫۵۷٪
۱۹۸۱۶۶۵٬۲۸۷٬۸۴۹۱۹٬۶۱۱٬۱۹۹۲٫۹۵٪
۱۹۹۱۸۳۸٬۵۸۳٬۹۸۸۲۳٬۳۷۸٬۷۴۴۲٫۷۹٪
۲۰۰۱۱٬۰۲۸٬۶۱۰٬۳۲۸۲۹٬۱۰۲٬۴۷۷۲٫۸۳٪
ردهکشورگویشور زبان‌اصلی
۱ پاکستان۷۶٬۳۳۵٬۳۰۰
۲ هند۲۹٬۱۰۹٬۶۷۲
۳ بریتانیا۵۰۰٬۰۰۰
۴ کانادا۳۰۰٬۰۰۰
۵ امارات متحده عربی۲۰۰٬۰۰۰
۶ ایالات متحده آمریکا۲۰۰٬۰۰۰
۷ عربستان سعودی۱۰۰٬۰۰۰
۸ هنگ کنگ۱۰۰٬۰۰۰
۹ساراواک۱۸۵٬۰۰۰
۱۰ آفریقای جنوبی۳۰٬۰۰۰
۱۱میانمار۱۲۰٬۰۰۰
۱۲ فرانسه۹۰٬۰۰۰
۱۳ یونان۸۰٬۰۰۰
۱۴ تایلند۷۵٬۰۰۰
۱۵ ژاپن۷۵٬۰۰۰
۱۶ موریس۷۰٬۰۰۰
۱۷ سنگاپور۷۰٬۰۰۰
۱۸ عمان۶۸٬۰۰۰
۱۹ لیبی۶۵٬۰۰۰
۲۰ بحرین۶۰٬۰۰۰
۲۱ کنیا۵۵٬۰۰۰
۲۲ استرالیا۵۰٬۰۰۰
۲۳ تانزانیا۴۵٬۰۰۰
۲۴ کویت۴۰٬۰۰۰
۲۵ آلمان۳۵٬۰۰۰

نگارخانه

  • Munir niazi.gif

پانویس

  1. ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Eastern Panjabi". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  2. ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Western Panjabi". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  3. ↑ http://www.iranchamber.com/literature/articles/language_of_armies.php
  4. ↑ مالرب، ۱۳۸۲، ص ۲۳۳
  5. ↑ «Pakistan 1998 census – Population by mother tongue» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۷ فوریه ۲۰۰۶. دریافت‌شده در ۲۱ ژوئن ۲۰۱۱.
  6. ↑ Indian Census

منابع


    آخرین نظرات
    • پاکستان
    • هند
    • پاکستان
    • پاکستان
    • هند
    • پاکستان
    کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.