زبان ایرلندی
زبان ایرلندی (به ایرلندی: Gaeilge، تلفظ: گِلگیه) یکی از زبان‌های سلتی است که در ایرلند بدان سخن می‌گویند. اگرچه زمانی همه جزیره ایرلند بدین زبان سخن می‌راندند ولی امروزه این زبان به گونه زبان بخش کوچکی از ایرلندی‌ها درآمده است. با این همه دولت جمهوری ایرلند پشتیبان این زبان به عنوان زبان رسمی کشور و یکی از زبان‌های رسمی اتحادیه اروپا است. همچنین این زبان، زبان رسمی ایرلند شمالی شناخته می‌شود. جمعیت کسانی که در جاهای ایرلندی‌نشین زبان مادریشان ایرلندی است میان ۷۰٬۰۰۰ تا ۸۳٬۰۰۰ تن برآورد می‌شود. با این همه این زبان برپایه سرشماری‌ها و برآوردها ۳۸۰ هزار گویشور دارد.
| ایرلند | |
|---|---|
| Gaeilge | |
"Gaelach" سنتیِ Gaelic type | |
| بیان | [ˈɡe:lʲɟə] |
| زبان بومی در | ایرلند |
| منطقه | ایرلند، عمدتاً مناطق گیلتخت |
شمار گویشوران | در ایرلند ۷۳,۸۰۴ (۲۰۱۶) ۴,۱۶۶ در ایرلند شمالی زبان دوم: ۱,۷۶۱,۴۲۰ در جمهوری ایرلند (۲۰۱۶), ۱۰۴,۹۴۳ در ایرلند شمالی (۲۰۱۱) |
گونه‌های نخستین | |
گونه‌های معیار | An Caighdeán Oifigiúil |
| لاتین (الفبای ایرلندی) بریل ایرلندی | |
| وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در |  جمهوری ایرلند زبان قانونی هویت ملی (۱۹۳۷، قانون اساسی، ماده ۸ (۱)). به طور گسترده به عنوان زبان دوم استفاده نمی‌شود. در تمام نقاط کشور. مورد حمایت دولت.) اتحادیه اروپا |
زبان اقلیت شناخته‌شده در | |
| تنظیم‌شده توسط | Foras na Gaeilge |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۱–۶۳۹ | ga |
| ایزو ۲–۶۳۹ | gle |
| ایزو ۳–۶۳۹ | gle |
| گلاتولوگ | iris1253 |
| زبان‌شناسی | 50-AAA |
سهم پاسخ دهندگان که گفتند می‌توانند ایرلندی را در جمهوری ایرلند و ایرلند شمالی در یک سرشماری در سال ۲۰۱۱ صحبت کنند. | |
تاریخچه
زبان انگلیسی نخست پس از حمله نورمن‌ها به ایرلند توسط عدهٔ کمی از دهقانان و بازرگانان که از انگلستان آمده بودند سخن گفته می‌شد. پس از حملهٔ خاندان تودور از سال 1530 میلادی، زبان انگلیسی به‌طور گسترده جایگزین زبان ایرلندی شد.
امروزه کمتر از ۱۰ درصد جمعیت جمهوری ایرلند، به زبان ایرلندی در خارج از نظام آموزشی سخن می‌گویند. و ۳۸ درصد از افراد بالای ۱۵ سال در ایرلند شمالی به عنوان گویشوران زبان ایرلندی شناخته می‌شوند.
زبان شلتا نیز توسط برخی از عشایر بومی ایرلند گویش می‌شود.
منابع
- ↑ "7. The Irish language" (PDF). Cso.ie. Retrieved 24 September 2017.
- ↑ "2011 Census, Key Statistics for Northern Ireland" (PDF). Nisra.gov.uk. Archived from the original (PDF) on 8 March 2013. Retrieved 10 June 2017.
- ↑ [۱]
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "ایرلندی". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- ↑ Spolsky, Bernard (2004). Language policy. Cambridge: Cambridge University. p. 191. ISBN 978-0-521-01175-4.
- ↑ "Table 15: Irish speakers aged 3 years and over in each Province, County and City, classified by frequency of speaking Irish, 2006". Census 2006—Volume 9—Irish Language. CSO. Archived from the original on 27 February 2009. Retrieved 9 November 2008.
Wikipedia contributors, "Irish language," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Irish_language&oldid=184690827 (accessed January ۱۷، ۲۰۰۸).