انسان (سرده)
انسان (نام علمی: Homo) سرده‌ای از خانوادهٔ کپی‌های بزرگ(انسان‌سایان) است. نوع انسان خردمند (انسان امروزی) یکی از انواع این جنس است. باور سنتی نزد دیرین‌مردم‌شناسان این بوده‌است که جنس انسان از تکامل جنس جنوبی‌کپی به وجود آمده‌است. با یافت‌شدن سنگواره‌هایی از انسان‌سایانی دیگر — به‌طور خاص کنیامردم پَخْتْرخ — این باور سنتی رقیبانی یافته‌است. ویژگی ممتاز سردۀ انسان در مقایسه با سایر سرده‌های خانواده (تیره) انسان‌سایان، گنجایش بیشتر کاسهٔ سر است. پیش‌تر ابزارسازی را هم از ویژگی‌های ممتاز می‌دانستند، ولی امروز چنین نیست. برخی از گونه‌های سردۀ انسان از قرار زیر است:
- انسان ماهر
- انسان کارورز
- انسان سازنده
- انسان راست‌قامت
- انسان دومانیسی
- انسان رودولفی
- انسان هایدلبرگی
- انسان نئاندرتال
- انسان معاصر(گونه ای احتمالی)
- انسان خردمند: آدمی امروزی
| انسان محدودهٔ زمانی: از پلیوسن تا به امروز
| |
|---|---|
| انسان ماهر، از نخستین اعضای جنس | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پستانداران |
| راسته: | نخستی‌سانان |
| تیره: | انسان‌سایان |
| زیرخانواده: | انسان‌ساییان |
| تبار: | انسان‌تباران |
| زیرتبار: | انسان‌گوهران |
| سرده: | انسان لینه، ۱۷۵۸ |
| گونه | |
| |
همه ی این گونه‌ها به جز انسان خردمند منقرض شده‌اند.
نام‌گذاری
در علوم زیستی، به ویژه در انسان‌شناسی و دیرین‌شناسی، نام عمومی تمام اعضای جنس هومو واژهٔ انسان است. نام‌گذاری علمی دواسمیِ انسان خردمند Homo sapiens را لینه انجام داد (۱۷۵۸). نام‌گذاری انواع دیگر به مرور از اوایل نیمهٔ دوم سدهٔ نوزدهم انجام شد (انسان نئاندرتال H. neanderthalensis در ۱۸۶۴، انسان راست‌قامت H. erectus در ۱۸۹۲).
درخت تبارزایی
| کپی (جانور) |
| ||||||||||||||||||||||||
| (20.4 Mya) |
| جنوبی‌کپی‌آسا |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (7.3 Mya) |
پانویس و منابع
- Sarmiento, Esteban et al. The Last Human: A guide to twenty-two sepcies of extinct humans. New Haven and London: Yale University Press, 2007. ISBN 978-0-300-10047-1