استان حمص

حمص یکی از شهرهای بسیار قدیمی منطقه شام است و گویند شخصی به نام حمص بن مهر بن جان آن را بنا کرده‌است. گروهی نیز ساخت آن را به عمالقه نسبت می‌دهد. بعد از اسکندر، شهر حمص در زمان حکام مقدونی، آبادانی فراوانی یافت و به پیشرفت‌های زیادی نائل گردید. پس از تقسیم روم، حمص تحت سلطه امپراطوری روم شرقی در آمد.

این استان در کرانهٔ رود عاصی (نهر العاصی) واقع است. «نهر العاصی» (رودعاصی) از وسط شهر می‌گذرد و جلوه خاصی به این شهر زیبا داده‌است. مساحت استان حمص در حدود ۴۲٬۲۲۳ کیلومتر مربع می‌باشد.

جمعیت این استان در سال ۲۰۱۰ میلادی، حدود ۱٬۷۶۳٬۰۰۰ نفر و در سال ۲۰۱۱ در حدود ۱٬۸۰۳٬۰۰۰ نفر برآورد شده‌است. ساکنان این استان از اقوام گوناگون هستند، ولی اکثریت با اعراب سنی مذهب است. این استان همواره میدان تنش‌های اعراب سنی مذهب با حکومت سوریه بوده ‌است. این استان شامل اقلیت های قومی آشوری،کرد،ارمنی،سریانی می باشد.

در پی تحولات و اعتراضاتی که از مارس ۲۰۱۱ در سوریه آغاز شد، تعدادی از مخالفان و نیز تعدادی از نظامیان ارتش سوریه، در این درگیری‌ها کشته و زخمی شدند.

بناهای باستانی گوناگونی در این استان وجود دارد، که مهم‌ترین ومشهورترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• قلعه اسامه.
• قلعهٔ الحصن.
• شهر باستانی «پالمیرا» یا تدمر (مملکت تدمر) است که در ۱۶۰ کیلومتری حمص، و در ۲۱۵ کیلومتری شمال شهر دمشق واقع شده‌است. این شهر زیبا در سال ۲۷۴ میلادی توسط امبراطور رومانی أورلیانوس درجنگی که بین ملکهٔ زنوبیا «ملکهٔ تدمر» رخ داد ویران شد.

• دکتر: شامی، یحیی، (موسوعة المدن العربیة والاسلامیة) ، دارالفکر العربی، بیروت، چاپ سال ۱۹۹۳ میلادی به (عربی).
• د. الیاس، جبرائیل، الجبور، :(المحافظات السوریة)، اصدار الهیئة العامة للبدیات والمدن، عام ۲۰۰۷ للمیلاد.
• لبیب، عبدالساتر، (قِصَة الحَضَاراة) ، دارالمشرق، بیروت، چاپ سال ۱۹۹۰ میلادی.