اردشیرخوره

در دوره ساسانی و اوایل اسلام این کوره از شیراز تا خلیج فارس و جزایر خارک و قشم، از شرق تا دارابگرد و از غرب تا بیشاپور و کازرون را در بر می گرفت.

مناطق گور (فیروزآباد) ،خفر ،سیمکان، میمند، سیراف و جزایر کیش و هندورابی در محدوده آن بود و پس از استخر بزرگترین کوره فارس به شمار می آمد.

این بخش نامش را از شهر مرکزی و کرسی‌نشین خود شهر اردشیرخوره (گور) گرفته بود؛ شهری که اردشیر بابکان پیش از نبرد هرمزدگان بنیاد گذاشت و مرکز حکومت فارس را از استخر به آن انتقال داد پس از چیرگی عرب‌ها، شیراز به جای شهر گور مرکز ایالت فارس شد و عضدالدوله دیلمی اسم گور را تغییر داده، فیروزآباد نامید.

در زبان فارسی قدیم کلمه《خره》به‌معنی《روشنی》است، و بنابراین اردشیرخره به‌یاد بود و به افتخار اردشیر ساسانی نامگذاری شده بود.

به برکت وجود بندر سیراف و همچنین اقلیم مناسب، منطقه فیروزآباد توانست در دوران اسلامی هم رونق و آبادانی خود را حفظ کند. سیراف مهمترین بندرگاه خلیج فارس و قطب اقتصادی منطقه بود و بیشتر تجارت دریایی ایران با مصر، هندوستان و چین از طریق این بندر انجام می شد.

مورخان از آب وهوای خوب و حاصلخیزی این ناحیه یاد کرده اند. در تاریخ بلعمی آمده «این جور (گور) شهری است که در پارس خرّم‌تر از آن شهر نیست، با اسپرغمها و میوه‌ها و درختان و آبهای روان...» محمد مقدسی نیز درباره فیروزآباد می نویسد: «شهری بسیار نیکوست و انسان از هر دروازه شهر که بیرون رود تا یک فرسخ در باغ و عمارت راه می‌پیماید» معروف بود که در این منطقه درختان گرمسیری و سردسیری در یک باغ عمل می آید و گل سرخ و گلاب آن را در سرزمینهای دیگر می شناختند.

• کاخ خوره اردشیر در نزدیکی بزپر یا سرمشهد

• کاخ خوره‌اردشیر در نزدیکی بزپر یا سرمشهد

• جغرافیای تاریخی فارس

• اوشیدری، جهانگیر (۱۳۷۱)، دانشنامهٔ مزدیسنا، واژه‌نامهٔ توضیحی آیین زرتشت، تهران: نشر مرکز، شابک ۹۶۴-۳۰۵-۳۰۷-۵
• شواتس، پاول (۱۳۷۲)، جغرافیای تاریخی فارس، ترجمهٔ جهانداری، کیکاوس، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
• راوندی، مرتضی (۱۳۸۲)، تاریخ اجتماعی ایران، تهران: انتشارات نگاه