ابوالعباس ربنجنی

ابوالعباس فضل پسر عباس رَبِنجَنی (رَبَنجَنی)، از شاعران ایرانی سدهٔ چهارم هجری است. او از مردم ربنجنِ سمرقند و هم‌روزگار با نصر بن احمد سامانی (۳۰۱-۳۳۱ ق) و نوح بن نصر سامانی (۳۳۱-۳۴۳ ق) بوده‌است. شعر زیر ــ که در سوگ نصر بن احمد و برتخت‌نشینی نوح بن نصر سروده شده ــ از اوست:

پادشاهی گذشت خوب‌نژاد		پادشاهی نشست فرّخ‌زاد
زآن گذشته، زمانیان غمگین		زین نشسته، جهانیان دل‌شاد
بنْگر اکنون به چشم عقل و بگو		هرچه بر ما ز ایزد آمد داد
گر چراغی ز پیش ما برداشت		باز شمعی به‌جای او بنهاد
ور زحل نحسِ خویش پیدا کرد		مشتری نیز دادِ خویش بداد

سه بیت از این شعر را ــ که در تاریخ بیهقی آمده‌است ــ فرخی سیستانی در مرگ سلطان محمود غزنوی و جانشینیِ سلطان مسعود غزنوی با این مَطلَع تضمین کرده‌است:

هرکه بود از یمینِ دولت شاد

دل به مِهرِ جمالِ ملت داد

منابع

محمد دبیرسیاقی. پیشاهنگان شعر پارسی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی