ابن فضل‌الله عمری
ابوالعبّاس، احمد بن یحیی عُمَری شهرت‌یافته به ابنِ فضل‌الله عمری (۱۰ ژوئن ۱۳۰۱–۲۷ فوریه ۱۳۴۹) جغرافی‌دان، تاریخ‌نگار، ادیب، کاتب و شاعر شامی در نیمهٔ اول سدهٔ هشتم هجری بود.
| ابن فضل‌الله عمری | |
|---|---|
| زادهٔ | ۱۰ ژوئن ۱۳۰۱ / ۳ شعبان ۷۰۰ق دمشق |
| درگذشت | ۲۷ فوریه ۱۳۴۹ / \۹ ذی‌الحجه\ ۷۴۹ق در طاعون دمشق |
| پیشه | جغرافی‌دان، تاریخ‌نگار، ادیب، کاتب و شاعر |
| آثار | المسالک و الممالک |
| سبک | در ادبیات عربی: «دورهٔ اول مملوکی» |
| عنوان | شهاب‌الدین |
زندگی
شهاب‌الدین ابوالعباس احمد بن یحیی بن فضل الله عجلی بن دعجان قرشی عَدَوی عمری در ۳ شوال ۷۰۰ق/۱۱ ژوئن ۱۳۰۱ در دمشق زاده شد.نخست نزد پدرش «یحیی بن فضل‌الله» و گروهی از علمای دمشق دانش آموخت. سپس به قاهره، اسکندریه و حجاز رفت.علم لغت را از اثیرالدین بن حیان، نحو را از کمال‌الدین بن قاضی شُهبة و شمس‌الدین بن مسلم، فقه را نزد شهاب‌الدین بن مجد عبدالله و برهان‌الدین فزاری و ابن تیمیه، اصول فقه را نزد شمس‌الدین اصفهانی، عروض را از شمس‌الدین بن صائغ و علاءالدین وَداعی را فراگرفت. بسیاری از خاندان او (آل فضل‌الله عُمری، منسوب به عمر بن خطاب) در خدمت دولت بودند. پدرش کاتبِ سِر در قاهره بود. از پدرش این پیشه را برگرفت. پس از مشکلی، از منصبش عزل شد و به دمشق تبعید گشت. دوباره به او این منصب را دادند، و عزلش کردند؛ تا اینکه بیکار ماند. ابن فضل‌الله عمری در طاعون دمشق، در ۹ ذی‌الحجه ۷۴۹ق/ ۲۷ فوریه ۱۳۴۹ درگذشت.
آثار
- مسالک الأبصار فی ممالک الأمصار یا المسالک و الممالک: مهم‌ترین اثر ابن فضل‌الله است که در بیست و هفت جلد بزرگ نگاشته شده‌است. می‌خواست در اصل کتابی در جغرافیا و تقویم البلدان و برشماری مسافت بین سرزمین‌ها باشد؛ اما در آن فصل‌های بلندی دربارهٔ تاریخ، زندگی‌نامه، شعر، گیاه‌شناسی، جانورشناسی و مردم‌شناسی نیز نگاشت.
- الشَتَویّات: نامه‌هایی میان او و یکی از علمای مصر دربارهٔ زمستان.
- صبابة المشتاق فی البدائع النبویّة: قصاید بدیعیات (مدح پیامبر).
- فواضلُ السَمَر فی فضائل آل عُمَر
- الدعوة المتسجابة
- النُبذة الکافیة فی معرفة الکِتابة والقافیة
- الدرر الفرائد فی مختصر قلائد
- التعریف بالمصطلح الشریف: این کتاب در مورد آیین کشور داری است که بر ۷ بخش تقسیم شده‌است.
منابع
- ↑ ابن حجر عسقلانی، شهاب‌الدین احمد (۱۹۳۰). [[الدرر الکامنة فی أعیان المائة الثامنة]]. حیدرآباد: دائرةالمعارف العثمانیة.
- ↑ زرکلی، خیرالدین (۲۰۰۲). الأعلام (به عربی). ج. ۱. بیروت: دارالعلم للملایین. ص. ۲۵۴.
- ↑ حنبلی، ابن عماد (۱۹۸۶). شذرات الذهب. ج. ۶. دمشق: دار ابن کثیر. ص. ۱۶۰.
- ↑ فروخ، عمر (۱۹۸۴). تاریخ الأدب العربی (PDF). ج. ۳. بیروت: دارالعلم للملایین. صص. ۷۶۲.
- ↑ «ابن فضل‌الله». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در 18 اكتبر 2016. دریافت‌شده در 10 می 2015.
- ↑ «ابن فضل‌الله». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در 18 اكتبر 2016. دریافت‌شده در ۱۰ می ۲۰۱۵.
